Tờ EurAsian Times ngày 25/11 dẫn một bài viết trên tờ Warzone cho hay, trong cuộc họp cấp cao được tổ chức tại Điện Kremlin hôm 11/11, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề cập với việc hoàn tất một trạm chỉ huy hạt nhân chiến lược, có thể là boong-ke nằm sâu dưới lòng đất.
Trang này cho biết, tới gần đây Điện Kremlin đã công bố bản ghi nội dung cuộc họp giữa ông Putin với các quan chức chính phủ và quốc phòng cấp cao, cũng như các đại diện của ngành công nghiệp quốc phòng Nga. Trong đó đề cập tới việc hiện đại hóa cơ sở hạ tầng chỉ huy-kiểm soát hạt nhân của nước Nga.
Ông Putin cho biết Nga đã đạt được những tiến triển quan trọng trong việc triển khai các hệ thống chỉ huy lực lượng chiến lược. Theo các báo cáo từ truyền thông Nga, cơ sở này sẽ "bất khả xâm phạm" trước các đối thủ của Moscow và có khả năng chống chọi trước một cuộc tấn công hạt nhân. Bên cạnh đó, trung tâm chỉ huy có thể sẽ nằm hoàn toàn bên ngoài nước Nga.
Hình ảnh từ cuộc họp ngày 11/11/2020 tại Điện Kremlin. Ảnh: The Drive
Ông Putin cho rằng "rất nhiều thứ" phụ thuộc vào "khả năng sống sót" của các hệ thống chỉ huy trong lực lượng hạt nhân và năng lực của chúng trong việc duy trì trạng thái hoạt động dưới các điều kiện chiến đấu.
Cũng trong cuộc họp, ông chủ Điện Kremlin đã thảo luận về chính sách răn đe chung của nước Nga, đồng thời tuyên bố sẽ chỉ cho phép phát động tấn công hạt nhân để đáp trả trong trường hợp Nga bị tấn công hạt nhân trước.
Ông Putin cho rằng có 3 vấn đề cần đảm bảo. Đầu tiên, cần có các cuộc tập trận liên tục và các hoạt động khác để chắc chắn các hệ thống chỉ huy và kiểm soát hoạt động như dự kiến, và những người được giao phó phụ trách chúng sẽ biết cách vận hành như thế nào cho đúng.
Thứ hai, Nga cần hiện đại hóa cấu trúc chỉ huy-kiểm soát hạt nhân của quốc gia, đồng thời cần đảm bảo khả năng sống sót cho cơ sở hạ tầng liên quan.
"Chúng ta đều biết rằng có rất nhiều thứ phụ thuộc vào khả năng sống sót của các hệ thống này và khả năng tiếp tục hoạt động của chúng trong môi trường chiến đấu" – Ông Putin phát biểu tại cuộc họp.
"Tôi được thông báo rằng việc thiết lập một cơ sở an toàn tuyệt đối nhằm kiểm soát các lực lượng hạt nhân chiến lược đã gần hoàn tất, và nơi đó sẽ có độ an toàn rất cao" – Ông Putin nói.
Theo EurAsian Times, hiện Nga có 2 cơ sở phù hợp với mô tả chung nêu trên, trong đó một cơ sở đặt tại Kosvinsky Kamen trên dãy núi Bắc Ural và một cơ sở khác nằm dưới núi Yamantau thuộc dãy Nam Ural.
Hầm chỉ huy hạt nhân tại Kosvinsky Kamen nằm sâu dưới lớp đá granit rắn, sở hữu hệ thống chỉ huy-kiểm soát hạt nhân bán tự động được phát triển lần đầu tiên dưới thời Liên Xô.
Hệ thống này từ lâu đã được mô tả như một cỗ máy ngày tận thế, có thể thực hiện một vụ phóng trả đũa hoàn toàn tự động đối với tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) có đầu đạn hạt nhân trong trường hợp Nga bị tấn công.
Trong khi đó, hầm chỉ huy hạt nhân tại Yamantau được cho là nằm một phần dưới lớp đá thạch anh. Hầm có diện tích khổng lồ, khoảng 400 dặm vuông, được cho là nơi để lãnh đạo cấp cao nhất của Nga chuyển đến trong bất kỳ cuộc khủng hoảng lớn nào.
Mặc dù chưa có nơi nào trên Trái Đất đảm bảo được chắc chắn khả năng sống sót sau các cuộc tấn công hạt nhân nhưng cả Liên Xô và Mỹ trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh đều đầu tư rất nhiều vào việc xây dựng các cơ sở hạ tầng hoặc boong-ke sâu dưới lòng đất.
Cho tới năm 1996, mặc dù công trình Kosvinsky Kamen vẫn chưa thể hoàn tất nhưng Bruce Blair – người trước đó từng là sĩ quan điều khiển phóng ICBM và từng phụ trách các vấn đề liên lạc liên quan tới các lực lượng hạt nhân chiến lược Liên Xô đã viết trên tờ Washington Post năm 2013 rằng:
"Kosvinsky đã khôi phục niềm tin của Nga vào khả năng thực hiện một cuộc tấn công trả đũa...và nó được Mỹ xem là viên ngọc quý trong hệ thống chỉ huy hạt nhân thời chiến của Nga...".