Đó là đánh giá của cựu nhà báo, chuyên gia bình luận các vấn đề quốc tế Phạm Phú Phúc trong cuộc trao đổi với PV Tiền Phong ngày 5/11 về ý nghĩa của việc Tổng thống Mỹ dự HNCC APEC 2017 diễn ra từ 6-11/11 tại Đà Nẵng và thăm chính thức Việt Nam.
Trong bối cảnh hiện nay, ông đánh giá như thế nào về việc ông Trump dự HNCC APEC 2017 tại Đà Nẵng?
Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump dự HNCC APEC tại Đà Nẵng chứng tỏ Mỹ rất coi trọng tổ chức đã được lập ra trước khi ông Trump lên cầm quyền, trong khi một số tổ chức cũng đã tồn tại với thời gian lâu như thế hoặc lâu hơn nhưng ông Trump đều có ý quay lưng, ngay cả với NATO.
Với APEC, Mỹ không có chủ trương như vậy. Việc ông Trump dự HNCC APEC lần này càng chứng tỏ Mỹ rất thiết tha và đánh giá cao APEC mà Việt Nam là một thành viên. APEC mang lại những lợi ích chiến lược và lợi ích kinh tế to lớn với tất cả các nước thành viên mà trong đó Mỹ là một trong những nước được hưởng lợi nhiều nhất.
Trong bối cảnh chính sách đối ngoại của Mỹ chưa được định hình rõ ràng, nhất là việc Tổng thống Trump có ý định thay đổi chiến lược “Xoay trục sang châu Á” của người tiền nhiệm Barack Obama mà ông ấy vẫn đến Đà Nẵng của Việt Nam, một quốc gia nằm ở châu Á, để dự APEC cho thấy khu vực châu Á, đặc biệt là Việt Nam, rất được chú trọng trong tính toán chiến lược của ông Trump. Điều này nói lên vai trò, vị thế của nước đăng cai và khẩu hiệu, mục tiêu, chủ đề của HNCC APEC lần này đã làm cho Mỹ thấy đó đúng là điều mà người Mỹ và các quốc gia đang cần.
Qua báo chí Mỹ, tôi được biết ông Trump sẽ có bài phát biểu quan trọng và rất được chờ đợi tại HNCC APEC. Hy vọng rằng bài phát biểu này sẽ nói rõ hơn chính sách, chủ trương của Trump và Nhà Trắng trong nhiệm kỳ này đối với châu Á - Thái Bình Dương mà APEC đang được coi là trụ cột, là động lực của hợp tác giữa các nền kinh tế.
Ông đánh giá như thế nào về ý nghĩa chuyến thăm chính thức Việt Nam lần này của ông Trump?
Không phải tất cả các nguyên thủ quốc gia khi đến dự hội nghị ở một nước nào đó đều thăm chính thức quốc gia ấy. Nhưng lần này, Mỹ từ lâu đã đánh tiếng là ông Trump muốn thăm Việt Nam. Điều đó chứng tỏ quan hệ Việt - Mỹ đang ở giai đoạn phát triển rất sống động trong suy nghĩ của ông Trump. Tôi muốn nhấn mạnh rằng, trong những năm gần đây, nhiều đời tổng thống Mỹ liên tục thăm Việt Nam.
Một số người cho rằng, có vị tổng thống Mỹ thăm Việt Nam khi sắp rời Nhà Trắng thì ý nghĩa chuyến thăm không nhiều. Nhưng tôi không cho rằng như vậy, vì mỗi chuyến thăm của nguyên thủ quốc gia Mỹ đến nơi nào đó đều tác động rất nhiều đến nền chính trị Mỹ, dù sau đó nền chính trị ấy có thay đổi đảng cầm quyền. Một vị tổng thống Mỹ quyết định đi thăm nơi nào đó sẽ tạo dư luận, tạo một luồng sinh khí trong xã hội Mỹ, trong quan hệ của Mỹ với quốc gia ấy.
Chuyến thăm của Tổng thống Trump đến Việt Nam nằm trong số không nhiều quốc gia mà ông ấy từng đi thăm kể từ khi ông ấy lên nắm quyền và trong bối cảnh ông ấy vẫn chưa hoàn chỉnh chính sách, mục tiêu chính sách đối ngoại và bộ máy cầm quyền.
Chuyên gia Phạm Phú Phúc (ảnh) nói rằng, chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Mỹ Donald Trump nói lên vai trò, vị thế của nước đăng cai và khẩu hiệu, mục tiêu, chủ đề của HNCC APEC lần này đã làm cho Mỹ thấy đó đúng là điều mà người Mỹ và các quốc gia đang cần
Dù còn bận rộn, bộn bề như thế nhưng ông Trump vẫn dừng lại thăm Việt Nam. Chuyến thăm càng chứng tỏ Nhà Trắng đang rất coi trọng vị trí chiến lược của Việt Nam ở châu Á này, và Nhà Trắng cũng hy vọng rất nhiều vào việc mở mang quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư... với Việt Nam.
Nhìn vào các chuyến thăm của Tổng thống Trump thì thấy rằng châu Á là nơi được ông ấy đến nhiều nhất kể từ khi lên nắm quyền, chứng tỏ rằng ý định thay đổi chiến lược “Xoay trục sang châu Á” sẽ không được thực hiện.
Tạp chí Thương mại Mỹ gần đây có bài viết nói rằng các nhà đầu tư, kinh doanh Mỹ rất quan tâm, tin tưởng vào hoạt động kinh doanh và triển vọng ở Việt Nam. Họ nói ở đây họ tìm được các đối tác đích thực, công việc làm ăn của họ có tương lai và được bảo đảm.
Là người sống ở Mỹ nhiều năm, ông thấy dư luận xã hội Mỹ về quan hệ với Việt Nam như thế nào?
Điều tôi thấy rõ nhất là cả trong giới chính trị, kinh doanh, đầu tư và thường dân Mỹ đã thay đổi cách nhìn về Việt Nam rất rõ ràng. Dù hai nước từng là kẻ thù, rất nhiều người Mỹ nay coi Việt Nam là một nơi thân thiện, nơi họ muốn đến làm ăn, du lịch. Họ rất tán đồng chủ trương của Việt Nam là gác lại quá khứ, hướng tới tương lai.
Trong nhiều năm làm báo ở Mỹ, điều tôi nhận ra qua những người tôi từng gặp và tiếp xúc là họ đều rất hy vọng vào sự phát triển, đâm chồi nảy lộc trong quan hệ Việt - Mỹ. Đặc biệt là những người Mỹ trẻ, mỗi dịp gặp chúng tôi, họ rất thiết tha tìm hiểu văn hóa, chính trị, đời sống thường nhật ở Việt Nam. Họ rất thích những chuyến đi du lịch học tập, trải nghiệm cuộc sống ở Việt Nam.
Cảm ơn ông.