Tin tức mới nhất trên TTXVN cho hay ngày 30/8, Nhà Trắng phát đi thông cáo báo chí cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ban bố tình trạng khẩn cấp ở bang Florida vì bão Dorian.
Trước đó, trong đoạn video phát đi vào tối thứ Ba ngày 27/8, ông Trump cảnh báo rằng, bão Dorian "có thể là một cơn bão quái vật thực sự", thông tin từ The Guardian (Anh).
Thống đốc bang Florida, ông Ron DeSantis, cũng ban bố tình trạng khẩn cấp trên toàn bang. Hiện tại, hàng triệu người dân Florida đang tích trữ lương thực, nhiên liệu, nhu yếu phẩm và sẵn sàng di tản đến nơi an toàn nếu bão tăng cấp và đổ bộ đất liền.
Dự báo, bão Dorian dự báo có thể mạnh tới cấp 4 (trên thang Saffir-Simpson, tương đương sức gió từ 210–249km/h) khi đổ bộ vào bang Florida trong kỳ nghỉ lễ Lao động Mỹ (vào thứ Hai đầu tiên của tháng 9 hàng năm).
Trung tâm Dự báo bão Quốc gia Mỹ (NHC) cảnh báo, Dorian có thể là một trong những trận bão mạnh nhất và cực kỳ nguy hiểm trong lịch sử bang Florida (miền nam nước Mỹ) tính trong vòng gần 3 thập kỷ trở lại đây.
Hình ảnh dự báo đường đi và cấp độ của bão Dorian. Nguồn: ABC News
Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) cũng tập trung phân tích cường độ và dự báo: Bão Dorian dự báo sẽ tấn công bờ biển phía Đông trung tâm bang Florida với sức gió rất mạnh 210km/h. Không những thế, cơn bão này còn làm khó các chuyên gia khí tượng vì sự khó đoán, khôn lường của nó.
NOAA cho biết, với kích thước và vị trí của bão Dorian tính cho đến nay mang đến 2 luồng dự báo: Một là bão có thể nhanh chóng suy yếu hoặc tăng cấp mạnh mẽ; Hai là nó có thể thay đổi hoàn toàn đường đi đã được dự báo trước đó.
Tại sao bão Dorian lại khó lường? National Geographic đưa ra các yếu tố phân tích trong bài viết tựa đề "Hurricane Dorian—the science behind the dangerous storm" (tạm dịch: Bão Dorian - Những phân tích khoa học đằng sau một cơn bão nguy hiểm), mời độc giả theo dõi.
Bão Dorian có tăng cấp thảm họa và lặp lại đường đi của siêu bão cấp 5 Andrew?
Nếu bão Dorian di chuyển từ Đại Tây Dương rồi sau đó đổ bộ Florida với sức gió dự báo lên đến 210km/giờ (thuộc bão mạnh cấp 4) thì Dorian sẽ trở thành cơn bão thứ 9 liệt vào hàng những cơn bão mạnh nhất, nguy hiểm nhất trong lịch sử hơn 200 năm của bang.
Tính đến cuối những năm 1800, trong lịch sử bang Florida xuất hiện 8 cơn bão cấp 4 và cấp 5 đổ bộ vào bờ biển phía đông của Florida.
Riêng năm 1992, bang Florida đã phải hứng chịu siêu bão cấp 5 - bão Andrew (với sức gió trên 250km/h). Vào thời điểm đó, Andrew là cơn bão gây thiệt hại về của nặng nề nhất trong lịch sử bang Florida. Không chỉ khiến 65 người thiệt mạng, bão Andrew còn gây thiệt hại khoảng 26,5 tỷ USD (tương đương 48 tỷ USD tính đến năm 2019).
Điều đáng nói là, bão Dorian được dự báo là có đường đi giống bão Andrew. Tồi tệ hơn nữa, bão Andrew từng tăng cấp đột ngột từ cấp 4 lên cấp 5 (cấp thảm họa, cao nhất trong thang bão Saffir-Simpson) chỉ trong vòng 36 giờ, NOAA cho hay.
Điều này tạo ra 2 bài toán dự báo cho các nhà khí tượng Mỹ:
1 là: Bão Dorian có lặp lại đường đi của bão Andrew năm 1992?
2 là: Bão Dorian có tăng cấp để trở thành siêu bão cấp 5 rồi đổ bộ đất liền Mỹ?
Về bài toán số 1, ông Dan Kottlowski - chuyên gia về bão thuộc Dịch vụ Thời tiết quốc gia AccuWeather (Mỹ) - nhận định: Bão Dorian dự báo sẽ tăng cấp 4 khi tiến sát bờ biển phía đông Florida. Theo dõi đường đi dự báo của Dorian, chúng tôi thấy có phần giống với siêu bão cấp 5 Andrew xảy ra năm 1992.
Nhưng hãy nhớ rằng, không có hai cơn bão nào giống nhau hoàn toàn trong lịch sử. Mỗi cơn bão đều có cách thức di chuyển, tác động khác nhau.
Đường đi của siêu bão cấp 5 Andrew (năm 1992). Nguồn: AccuWeather
Trên National Geographic, chuyên gia khí tượng học Philip Klotzbach thuộc ĐH Colorado (Mỹ) cho biết: Rất có thể, đường đi của bão Dorian sẽ bị ảnh hưởng bởi một hệ thống thời tiết có tên là Bermuda High, một hệ thống áp suất cao nằm trên Đại Tây Dương suốt mùa hè và đầu mùa thu hàng năm.
Theo đó, Bermuda High được dự báo sẽ mở rộng về phía nam và phía tây, và có thể hoạt động như một bức tường đẩy cơn bão Dorian đi vào Bờ Đông nước Mỹ.
Về bài toán số 2, liệu rằng Dorian có tiếp tục tăng cấp trước khi đổ bộ đất liền?
Ông Philip Klotzbach phân tích: Khi hệ thống bão di chuyển qua vùng biển Caribe, nó đã tránh được một số khu vực miền núi làm gián đoạn đà bão. Khi đến biển Caribe, cơn bão tiếp tục có khả năng mạnh lên nhờ vào khối không khí khô, nóng ẩm (theo mùa) từ Đại Tây Dương thổi vào.
Do đó, việc bão Dorian mạnh lên vẫn là đang là điều khiến các nhà khí tượng lo lắng. Hiện NASA, NHC, NOAA và nhiều cơ quan khí tượng Mỹ tiếp tục theo dõi để đưa ra các bản tin dự báo thời tiết mới nhất về bão Dorian.
Nếu đổ bộ, bão Dorian có thể gây ảnh hưởng lớn như thế nào?
Trung tâm Dự báo bão quốc gia Mỹ (NHC) nhận định, Dorian là cơn bão di chuyển chậm, có thể đổ bộ Florida trong vòng 24 giờ tiếp theo.
"Một khi đã đổ bộ đất liền, việc bão di chuyển chậm sẽ càng khiến mọi chuyện thêm tồi tệ." - Jayantha Obeysekera, Giám đốc Trung tâm Giải pháp nước biển dâng thuộc ĐH Quốc tế Florida lo lắng.
"Bão sẽ gây mưa lớn. Trong khi đó, những trận mưa gần đây tại Florida đã làm bão hòa lượng nước ngầm có thể được hấp thụ ở nhiều vùng của Florida. Nước dâng do bão có thể gây lụt lội, đẩy nhanh quá trình làm xói mòn bờ biển."
Người dân Florida tích trữ nhu yếu phẩm để đối phó với bão Dorian. Ảnh: Brynn Anderson/AP
Các chuyên gia khí hậu rất thận trọng trong việc nhận định bão lớn có một phần nguyên nhân từ biến đổi khí hậu, tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy nước biển ấm lên có thể khiến các cơn bão trở nên dữ dội hơn, chậm hơn và có khả năng gây ra lũ lụt lớn hơn.
Bài viết sử dụng nguồn: National Geographic, The Guardian, AccuWeather
* Đọc bài cùng tác giả Trang Ly tại đây.