Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam vừa có văn bản gửi Thủ tướng đề nghị cho phép nhập khẩu các toa tàu tự hành DMU đã qua sử dụng của Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản (JR East). Đây là các toa tàu được sản xuất trong giai đoạn 1979-1982. Nếu được phép, VNR sẽ nhập về cải tạo và đưa vào khai thác chở khách trên hệ thống đường sắt Việt Nam.
Trao đổi với Tiền Phong, lãnh đạo VNR cho biết, 37 toa tàu nêu trên là phía Công ty Đường sắt Nhật Bản muốn tài trợ miễn phí cho đường sắt Việt Nam. VNR chỉ phải chịu chi phí vận chuyển, cải tạo để đưa vào sử dụng.
“Nhật Bản không quy định về niên hạn sử dụng với toa tàu. Các toa này vẫn được bạn khai thác bình thường, bảo dưỡng thường xuyên nên còn rất tốt. Phía bạn loại ra do dừng khai thác tuyến đường sắt sử dụng công nghệ đó để chuyển sang công nghệ mới nên toa tàu đó không còn tương thích. Không phải hết niên hạn họ mới loại. Lâu nay Nhật Bản vẫn trong quá trình thay đổi dần công nghệ các tuyến đường sắt, nên vẫn loại ra các toa tàu như vậy và tài trợ rất nhiều nước, đặc biệt là Myanmar. Mình không nhận, họ cũng cho nước khác”, lãnh đạo VNR nói.
Theo lãnh đạo VNR, khổ ray cũ của các toa xe Nhật Bản loại lần này là hơn 1m, trong khi khổ ray của mình là 1m, nên nếu được tiếp nhận, đường sắt sẽ phải cải tạo lại cho phù hợp.
Theo VNR, các toa tàu của Nhật Bản loại đợt này được sản xuất từ năm 1979-1982, có trang bị ghế mềm, điều hòa không khí, thiết kế 68-82 chỗ ngồi, 28-34 chỗ đứng, vận hành với tốc độ tối đa 95 km/h trên các tuyến đường sắt khổ 1.067 mm của Nhật Bản. Các toa xe có thể vận hành độc lập hoặc dễ dàng ghép nối thành đoàn tùy theo nhu cầu sử dụng. Sau khoảng 40 năm vận hành, cả 2 loại toa xe Kiha 40 và Kiha 48 không gặp bất kể vấn đề nghiêm trọng về an toàn và chất lượng.
Những năm gần đây, do thay đổi công nghệ đường sắt, phía Nhật Bản đã chuyển giao hàng trăm toa tàu tương tự đã qua sử dụng cho một số nước như Myanmar, Indonesia và Phillipines để khai thác phục vụ vận tải hành khách.
Theo VNR, việc tiếp nhận các toa tàu của Nhật đã qua sử dụng, cải tạo phù hợp với tiêu chuẩn Việt Nam giúp giảm đáng kể chi phí đầu tư đóng mới toa xe; tạo điều kiện cho việc nghiên cứu, phát triển công nghệ mới phục vụ việc đóng mới...
Theo quy định hiện hành, toa tàu chở khách đã qua sử dụng nhập khẩu không được quá 10 năm. Niên hạn với toa tàu khách Việt Nam quy định không quá 40 năm. Do đó, VNR phải kiến nghị và Thủ tướng đồng ý mới được phép nhập khẩu, đưa vào sử dụng.
Năm 2016, VNR từng đưa ra chủ trương mua 160 toa xe hàng đã qua sử dụng của Trung Quốc, nhưng sau đó Bộ GTVT không đồng ý, kế hoạch này phải bỏ.