Theo quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đến năm 2050 nước ta sẽ có 33 cảng hàng không (hiện cả nước có 22 sân bay đang khai thác). Trong đó, đáng chú ý là Vùng Thủ đô được quy hoạch cảng hàng không, sân bay thứ 2 nằm ở phía Nam và Đông Nam.Cảng hàng không thứ 2 của Vùng Thủ đô được nghiên cứu, xây dựng nhằm giảm tải cho sân bay quốc tế Nội Bài sau năm 2050.
Trong Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 Hà Nội định hướng quy hoạch Cảng hàng không thứ 2 của Thủ đô thuộc huyện Ứng Hòa, Phú Xuyên.
Theo đó, thành phố sẽ bố trí không gian phát triển Cảng hàng không thứ 2 Vùng Thủ đô tại khu vực tiếp giáp trục cao tốc Tây Bắc - Quốc lộ 5, giữa cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ, Quốc lộ 1A, đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đường sắt thống nhất Bắc-Nam và trục giao thông kinh tế phía Nam. Vị trí sân bay thuộc địa bàn một số xã thuộc huyện Ứng Hòa và Phú Xuyên. Công suất dự kiến khoảng 50 triệu hành khách/năm.
Vào tháng 5/2024, Kết luận số 80-KL/TW (ngày 24/5/2024) của Bộ Chính trị kết luận về Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội. Trong đó, kết luận nên rõ cần nghiên cứu tính toán kỹ lưỡng về sự phù hợp, các tác động đến kinh tế - xã hội của Thủ đô và các địa phương lân cận để xác định địa điểm đặt sân bay thứ hai, bảo đảm hiệu quả, phù hợp với thực tiễn phát triển của Thủ đô và khu vực đồng bằng Sông Hồng.
Dưới đây là 4 vị trí đã từng được đề xuất, xem xét để xây dựng sân bay thứ 2 vùng Thủ đô.
1. Huyện Thanh Miện, Bình Giang (tỉnh Hải Dương)
Huyện Thanh Miện và huyện Bình Giang (tỉnh Hải Dương) là một trong những nơi được đề xuất xây dựng cảng hàng không thứ 2 của Vùng Thủ đô. Đây cũng là địa phương từng được Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam đưa ra ý tưởng và đề xuất xây dựng một cảng hàng không quốc tế vào khoảng 20 năm trước, tuy nhiên chưa thể thực hiện.
Theo chia sẻ của chị Nguyễn Thị Tị (người dân địa phương), khu vực được đề xuất xây dựng sân bay tại Hải Dương nhiều năm qua thuộc địa bàn thôn An Lâu, xã Hồng Quang, huyện Thanh Miện - nơi chị làm ruộng hàng ngày. Là người dân tại đây, chị rất mong chờ dự án được thực hiện để phát triển kinh tế địa phương.
Khu vực được đề xuất xây dựng sân bay thứ hai Vùng Thủ đô tại tỉnh Hải Dương chủ yếu là những cánh đồng ruộng lớn. Về kinh tế, địa bàn huyện Thanh Miện và huyện Bình Giang đến nay chủ yếu phát triển là nông nghiệp. Tương lai, nếu được xây dựng sân bay tại đây sẽ là điểm nhấn, dấu mốc quan trọng của hai huyện nói riêng và tỉnh Hải Dương nói chung. Trong ảnh là toàn khu vực thôn An Lâu, xã Hồng Quang, huyện Thanh Miện.
2. Huyện Tiên Lãng (thành phố Hải Phòng)
Dù không nằm trong Vùng Thủ đô Hà Nội, nhưng đầu tháng 3/2021, lãnh đạo thành phố Hải Phòng đã đề xuất quy hoạch Tiên Lãng là cảng hàng không quốc tế thứ hai trong Vùng Thủ đô. Trong ảnh là toàn cảnh khu vực dự kiến xây dựng cảng hàng không quốc tế Tiên Lãng.
Vị trí sân bay quốc tế Tiên Lãng dự kiến nằm tại huyện Tiên Lãng (gần bãi biển Vinh Quang). Tại đây, cách trung tâm thành phố Hải Phòng 40 km và chỉ cách sân bay quốc tế Cát Bi 35 km. Sau khi được đề xuất, đến năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã giao bộ Giao thông Vận tải nghiên cứu phương án xây dựng sân bay quốc tế Tiên Lãng theo quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc.
Đặc biệt, thời gian vừa qua, Đề án Khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng (KKT) được thành phố nghiên cứu xây dựng. Điểm nhấn của đề án là sân bay quốc tế Tiên Lãng dự kiến có diện tích 1.150 ha (11,5 km2), vốn đầu tư khoảng 10.000 tỷ đồng. Nguồn ảnh: Ban quản lý khu kinh tế Hải Phòng (Heza).
Ghi nhận, vị trí dự kiến xây dựng sân bay quốc tế Tiên lãng chủ yếu là đất ven biển. Tại đây chỉ có ít nhà dân và một số nhà tạm được dựng lên. Theo Cục Hàng không Việt Nam, Cục đã khảo sát rất kỹ các khu vực thuộc vùng Đông Bắc Bộ. Đặt sân bay tại Tiên Lãng (Hải Phòng) hội tụ đủ mọi điều kiện lý tưởng nhất: Hầu như không phải di dời dân, vị trí thuận lợi giao thông kết nối với các địa phương như: Hải Phòng, Hải Dương, Thái Bình, Nam Định, chi phí giải phóng mặt bằng, xây dựng khả thi nhất.
3. Huyện Lý Nhân (tỉnh Hà Nam)
Huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam cũng là một trong những địa phương được đề xuất xây dựng sân bay thứ hai Vùng Thủ đô. Tuy nhiên theo Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Nam cho biết, quỹ đất dự kiến 13,5 km2 tại địa bàn xã Đạo Lý và xã Đức Lý (huyện Lý Nhân) hiện không còn đảm bảo, do tại đây đã được quy hoạch nhiều khu công nghiệp, đô thị, trong đó có một số dự án đang triển khai thực hiện.
Mặt khác, khu vực dự kiến được lựa chọn có dân cư xen kẹt đông đúc, do đó Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Nam đề nghị tư vấn nghiên cứu, đánh giá và đề xuất vị trí đảm bảo khả thi hơn. Trong ảnh là huyện Lý Nhân, Hà Nam.
4. Huyện Phú Xuyên và Ứng Hòa (thành phố Hà Nội)
Tại hội nghị tham vấn định hướng Đồ án Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065, tổ chức vào hồi đầu tháng 10/2023, Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội (đơn vị chủ trì điều chỉnh quy hoạch chung Thủ đô) đưa ra thêm phương án sân bay thứ hai ở hai huyện Phú Xuyên và Ứng Hòa (thành phố Hà Nội). Trong ảnh là xã Minh Đức, huyện Ứng Hòa.
Vị trí đề xuất xây sân bay thứ hai nằm ở phía Bắc trục cao tốc Tây Bắc - quốc lộ 5, thuộc các xã Tân Dân, Chuyên Mỹ - huyện Phú Xuyên và xã Đồng Tân, Minh Đức, Trung Tú - huyện Ứng Hòa (đây được xem là phương án 2A) với diện tích dự kiến khoảng 17 km2. Phương án 2A có vị trí gần trùng với phương án 2B đã được trình Hội đồng Nhân dân thành phố trước đó. Trong ảnh là vị trí phương án 2A và 2B, nguồn ảnh: Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội.
Việc xây dựng sân bay tại phương án 2A và 2B đều nằm trên trục không gian phía Nam, giúp kết nối đô thị trung tâm; liên kết Phú Xuyên là đô thị công nghiệp, đầu mối giao thông và trung chuyển hàng hóa, tạo động lực phát triển khu vực phía Nam. Trong ảnh là vị trí xây dựng.
Ngoài huyện Phú Xuyên, Ứng Hòa thì trước đó tại phương án 1 đã đề xuất xây sân bay tại xã Tân Ước, Thanh Vân (Thanh Oai) và xã Tiền Phong, Tân Minh (Thường Tín) với diện tích khoảng 13 km2. Ưu điểm của phương án là khoảng cách vào trung tâm thành phố Hà Nội gần chỉ 20-30 km2, gần các tuyến cao tốc, quốc lộ, vành đai. Nhưng nếu chọn phương án này cần giải phóng mặt bằng 5.000 người và hơn 52 ha đất làng xóm. Trong ảnh là xã Tân Ước, huyện Thanh Oai.