Loạt công ty khoáng sản thua lỗ
Theo báo cáo thanh tra, tình hình đầu tư tài chính của nhiều đơn vị thuộc tập đoàn TKV đang rơi vào thua lỗ. Cụ thể, có 3/6 doanh nghiệp đầu tư tài chính dài hạn chưa hiệu quả.
Công ty mẹ - tập đoàn TKV, đầu tư tài chính dài hạn tại 31/12/2015 là 15.729 tỷ đồng vào 59 công ty con, công ty liên kết. Năm 2015, có 50 công ty kinh doanh có lãi với số tiền đạt 654 tỷ đồng, cổ tức và lợi nhuận được chia là 98,6 tỷ đồng. Trong khi đó, có 9 công ty kinh doanh thua lỗ với số tiền 594 tỷ đồng. Có 11 công ty kinh doanh lỗ luỹ kế lên tới 1.407 tỷ đồng.
Cụ thể, Tổng công ty Điện lực TKV lỗ luỹ kế 828 tỷ đồng, nguyên nhân chủ yếu là do phát sinh chênh lệch tỷ giá ngoại tệ lớn, Công ty Cổ phần Vận tải thuỷ lỗ 139 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Cromit Cổ Định Thanh Hoá lỗ 115 tỷ đồng, Công ty Đóng tàu Sông Ninh lỗ 90,3 tỷ đồng, Công ty Liên doanh Aluminna (Campuchia - Việt Nam) lỗ 69,7 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Than Tây Nam Đá Mài lỗ gần 70 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Sắt Thạch Kê lỗ 17 tỷ đồng.
Tổng công ty Khoáng sản TKV đầu tư dài hạn tại thời điểm 31/12/2015 là 720,5 tỷ đồng, vào 18 công ty. Năm 2015, có 11 công ty kinh doanh có lãi với số tiền 71,8 tỷ đồng, cổ tức và lợi nhuận được chia là 12 tỷ đồng.
Tuy nhiên, có 7 công ty kinh doanh thua lỗ tổng cộng 124 tỷ đồng.
Tại thời điểm cuối năm 2015, có 12 doanh nghiệp lỗ luỹ kế điển hình như Công ty Cổ phần Xi măng Tân Quang lỗ 72 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Vàng Lào cai lỗ 68,8 tỷ đồng, Công ty Gang thép Cao Bằng lỗ gần 46 tỷ, Công ty Gạch ngói và Vật liệu xây dựng Đồng Nai lỗ 26,6 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Kim loại màu Tuyên Quang lỗ 24,6 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Phát triển khoáng sản 4 lỗ 17,3 tỷ đồng.
Tổng công ty Công nghiệp mỏ Việt Bắc TKV đầu tư dài hạn 514,7 tỷ đồng vào 12 công ty con. Năm 2015 12 công ty kinh doanh đều có lãi với số tiền 86 tỷ đồng, cổ tức được chia là 8,4 tỷ đồng.
Tuy nhiên, cuối năm 2015, có 3 công ty vẫn lỗ luỹ kế 265 tỷ đồng, đó là Công ty Xi măng Quán Triều, Công ty Xi măng Tân Quang, Công ty Than điện Nông Sơn.
Kết luật thanh tra cho biết, chỉ có 3/6 doanh nghiệp đã thực hiện trích lập dự phòng đầu tư tài chính 1.113 tỷ đồng gồm Công ty mẹ - tập đoàn, Tổng công ty Công nghiệp Mỏ Việt Bắc. Tổng công ty Công nghiệp hoá chất mỏ. Theo kết luận thanh tra, việc trích lập dự phòng của TKV là đúng quy định.
Nợ phải trả của TKV vượt 100.000 tỷ
Báo cáo thanh tra cũng công bố tình hình tài chính của TKV năm 2015. Theo đó, tổng tài sản tập đoàn đến cuối năm 2015 đạt 138.526 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu là 38.182 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối âm 478 tỷ đồng. Tổng nợ phải trả lên tới 100.343 tỷ đồng. Trong đó, nợ ngắn hạn là 37.609 tỷ đồng, nợ dài hạn lên tới 62.734 tỷ đồng.
Đoàn thanh tra đã kiểm tra 6 doanh nghiệp, trong đó có tới 2/6 doanh nghiệp được thanh tra chưa thực hiện đối chiếu đầy đủ nợ phải trả ngắn hạn với các chủ nợ trong thời điểm 31/12/2015.
6 doanh nghiệp có nợ phải trả dài hạn tính đến cuối năm 2015 lên tới 48.163 tỷ đồng, chủ yếu là các khoản vay dài hạn để đầu tư dự án, không phát sinh nợ quá hạn.
Qua thanh tra, có 5/6 doanh nghiệp có hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu đảm bảo khả năng trả nợ khi đáp ứng tiêu chí tại Nghị định 2016 của Chính phủ: “Doanh nghiệp phải đảm bảo hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp không vượt quá 3 lần”.
Tuy nhiên, Tổng công ty Công nghiệp Hoá chất mỏ có hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu là 3,79 lần, nguyên nhân là do đầu tư dự án mới Nhà máy sản xuất Amon Nitrat công suất 200.0000 tấn/năm, tổng mức đầu tư 5.761 tỷ đồng, chủ yếu sử dụng vốn vay.
Ngoài ra, báo cáo thanh tra còn cho biết, TKV đã trích lập và sử dụng nguồn từ các quỹ thăm dò than khoáng sản, quỹ môi trường than, quỹ cấp cứu mỏ…lên tới 1.951 tỷ đồng. Số dư cuối năm của các quỹ này chỉ là 204 tỷ đồng.
Đoàn thanh tra xác nhận công ty mẹ tập đoàn chưa mở tài khoản riêng tại các ngân hàng thương mại để theo dõi, hạch toán các quỹ tập trung nói trên theo yêu cầu của Bộ Tài chính.
“TKV có trách nhiệm mở tài khoản riêng tại ngân hàng thương mại để theo dõi, hạch toán rõ ràng, đầy đủ thu chi, kết dư các quỹ tập trung, các khoản lãi phát sinh từ việc gửi tiền từ tài khoản này được hạch toán tăng nguồn các quỹ tương ứng”, Bộ Tài chính yêu cầu.
Song tập đoàn không mở tài khoản riêng, nguyên nhân được cho là các đơn vị thành viên thực hiện nộp các quỹ tập trung vào thời điểm đầu quý sau và thông qua bù trừ công nợ nội bộ giữa công ty mẹ và các đơn vị.
Tập đoàn đã có văn bản gửi Bộ Tài chính đề nghị bỏ quy định về mở tài khoản riêng để theo dõi các quỹ, cho phù hợp với tình hình thực tế tại tập đoàn.