Trong hành trình dài từ khi là một chiến binh trẻ tuổi của al Qaeda cách đây 2 thập kỷ đến khi là chỉ huy lực lượng nổi dậy, Abu Mohammad al-Jolani đã có nhiều thời gian để lên kế hoạch trau chuốt câu chuyện của mình. Không có gì ngạc nhiên khi thủ lĩnh lực lượng nổi dậy chọn Nhà thờ Hồi giáo Umayyad được tôn kính ở Damascus - không phải một trường quay truyền hình, cũng không phải cung điện tổng thống mới vắng bóng mà là một nơi có ý nghĩa tôn giáo lớn với tuổi đời 1.300 năm - một trong những nhà thờ Hồi giáo cổ nhất thế giới, để truyền tải thông điệp của mình.
Thủ lĩnh lực lượng nổi dậy Abu Mohammad al-Jolani. Ảnh: Getty
Đó là thông điệp gửi đến tất cả những người đưa Jolani lên nắm quyền và thúc đẩy các chiến binh Hayat Tahrir al-Sham (HTS) tiến công với tốc độ đáng kinh ngạc trên khắp Syria để lật đổ Tổng thống Bashar al-Assad.
Nhằm gửi thông điệp đến người dân Syria, Abu Mohammad al-Jolani cho biết: "Hỡi những người anh em của tôi, chiến thắng này đến từ nỗi đau khổ của những người đã phải chịu đựng cảnh tù đày". Lãnh đạo lực lượng nổi dậy đã gửi đi một tín hiệu rất rõ ràng tại Nhà thờ Hồi giáo Umayyad. Jolani là một tín đồ Hồi giáo dòng Sunni, vốn chiếm đa số ở Syria trong khi ông Assad là tín đồ Hồi giáo Alawite. Ở Syria còn có những người theo đạo Thiên Chúa, Druze, Hồi giáo dòng Shia, người Ismaili và nhiều người khác nữa.
Tuy nhiên, những từ ngữ mà Jolani lựa chọn dường như có ý định phá vỡ những ranh giới cũ đó.
"Hỡi những người anh em của tôi, chiến thắng mới này đánh dấu một chương mới trong lịch sử khu vực, một lịch sử với đầy rẫy những nguy hiểm khiến Syria trở thành sân chơi cho tham vọng của Iran, lan truyền chủ nghĩa giáo phái và tạo điều kiện cho tham nhũng", Jolani nói.
Đối với Iran, Abu Mohammad al-Jolani đã gửi một thông điệp rõ ràng đến chế độ thần quyền của nước này, rằng sự can thiệp của họ đã kết thúc. Việc Iran dễ dàng tiếp cận với lãnh thổ của các lực lượng ủy nhiệm của họ như Hezbollah ở Lebanon, hay sự ủng hộ của họ với lực lượng Hezbollah ở Syria đã kết thúc và nơi mà họ từng sử dụng để chứa các kho vũ khí cũng không còn nữa.
Đối với Mỹ và Israel, Abu Mohammad al-Jolani hiểu thông điệp của mình sẽ được lắng nghe ở Tel Aviv và Washington - nơi al-Jolani từng bị coi là thành viên của một tổ chức khủng bố bị cấm hoạt động.
"Những lợi ích của các bạn sẽ được nhìn nhận ở một Syria mới", Jolani nói.
Jolani đã phải rất vất vả trong cuộc đua tới Damascus để đảm bảo rằng Tổng thống Mỹ Joe Biden và thậm chí cả Tổng thống đắc cử Donald Trump biết được ý định của mình. Không phải ngẫu nhiên mà Jolani chọn một kênh truyền hình Mỹ là CNN chứ không phải một kênh truyền hình Arab cho một cuộc trả lời phỏng vấn quan trọng vài ngày trước khi lật đổ Tổng thống Assad và tuyên bố đã chấm dứt hợp tác với những chiến binh khác vì chiến thuật tàn bạo của họ.
Phát biểu vài giờ sau đó, ông Biden cho biết, ông đã nghe Jolani "nói những điều đúng đắn", nhưng nhấn mạnh rằng thủ lĩnh lực lượng nổi dậy này phải được đánh giá qua hành động.
Thông điệp của Jolani cũng được điều chỉnh để phù hợp với các cường quốc khu vực mà thủ lĩnh này cho là sẽ cần phải giữ chân.
"Syria đang được thanh lọc", Jolani nói, ám chỉ đến việc Syria bị coi là một quốc gia ma túy trong khu vực,
Theo CNN, bài phát biểu tại nhà thờ Hồi giáo của Jolani là về sự xuất hiện và sự sống còn. Tuy nhiên, chính hành động của Jolani sẽ đảm bảo sự sống còn đó.