1. Khi nói đến Uruguay, người ta nghĩ ngay đến một đội tuyển có lối chơi "chém đinh chặt sắt". Và quả thực có lúc, Uruguay nổi tiếng về việc đá người nhiều hơn là đá bóng.
Paolo Montero, thủ quân một thời của Uruguay, từng được xem là hình ảnh đại diện cho nền bóng đá nước này. Chơi xấu, đánh nguội, tiểu xảo, không việc gì Montero không làm. Anh vẫn đang giữ kỷ lục cho cầu thủ bị truất quyền thi đấu nhiều nhất trong lịch sử Serie A (16 lần). Trong toàn bộ sự nghiệp, Montero từng 21 lần phải "đi tắm sớm".
HLV Oscar Tabarez còn là thầy giáo về nhân cách cho các học trò của mình.
Sau khi giải nghệ, Montero bày tỏ sự tiếc nuối vì thành tích bất hảo ấy. Ông nói: "Tôi hối hận, nhưng nó xuất phát từ việc tôi quá khát khao chiến thắng. Người Uruguay luôn có tinh thần chiến đấu mạnh mẽ".
Tinh thần chiến đấu rõ ràng là đặc sản của người Uruguay. Nó giúp cho một quốc gia chỉ có vỏn vẹn 3 triệu dân vẫn lừng lững hiện diện trên bản đồ thế giới, bất chấp những gã hàng xóm hùng mạnh. Nó cũng giúp cho Uruguay có đến hai lần vô địch thế giới vào các năm 1930, 1950. Chí khí của người Uruguay là điều không phải bàn cãi. Chỉ có điều, đôi lúc họ chiến đấu… hơi quá và vượt qua giới hạn.
Nhưng suốt 12 năm trên cương vị HLV trưởng của Uruguay, Oscar Tabarez đã ra sức gột rửa hình ảnh ấy. Cho dù thỉnh thoảng Luis Suarez vẫn làm bung bét hết cả, Tabarez vẫn không bỏ cuộc. Ông xây dựng đội bóng trên hình ảnh của thủ quân Diego Godin và đưa ra thông điệp: vẫn có thể chơi quyết liệt nhưng đồng thời chơi đẹp cùng lúc.
Godin là hình ảnh mà HLV Oscar Tabarez muốn tạo dựng cho Uruguay - quyết liệt, nhưng sạch sẽ và mã thượng.
World Cup 2018, Uruguay đang dẫn đầu danh sách Fair Play. Họ mới chỉ nhận duy nhất một thẻ vàng. Suarez cũng đang đá tương đối… dễ thương khi không còn đơn độc gánh vác trọng trách ghi bàn như những giải đấu trường.
2. Tabarez, đúng với biệt danh El Maestro của mình, từng là một giáo viên dạy học. Khi còn là HLV ở các tuyển trẻ tại Uruguay, ông cũng đã ra sức khuyên bảo những cầu thủ trẻ về thái độ thi đấu. Tabarez phát biểu vài năm trước trên truyền hình: "Chúng tôi yêu cầu những cầu thủ 12, 13 tuổi phải nói xin chào khi gặp người lớn, nói cám ơn với người giặt ủi trang phục và những người phục vụ đồ ăn".
Uruguay vào tứ kết World Cup năm nay sau khi loại Bồ Đào Nha của Cristiano Ronaldo. Và dù trận đấu diễn ra hết sức quyết liệt, các cầu thủ Uruguay vẫn không vượt quá ranh giới của quyết liệt để trở thành bạo lực. Ông nói: "Khi có vận may để thắng, chúng ta phải thắng mà không hợm hĩnh. Còn khi đã thua, thì phải giữ cho được phẩm giá".
Tabarez yêu cầu các học trò của mình làm những việc thật đơn giản, tỏ ra lịch sự cả trong và ngoài sân cỏ. Khi Uruguay đến dự một cuộc họp báo, người nhận trách nhiệm gặp truyền thông luôn khởi đầu với câu: "Xin chào buổi sáng tất cả". Đây là một cử chỉ lịch sự hiếm có, bởi các cầu thủ ngày nay đa số là triệu phú, với những cái tôi cao ngút trời.
Dưới sự lãnh đạo của Tabarez, Uruguay đã vào đến bán kết World Cup 2010. Nhưng họ bị loại sớm từ vòng 1/8 ở Brazil khi Luis Suarez cạp vào vai của Giorgio Chiellini. Và bây giờ ông đang mơ đưa Uruguay trở lại một trận chung kết World Cup. Nhưng cách để tiến vào trận chung kết ấy cũng quan trọng không kém.
Tabarez nói: "Để các cầu thủ nghe mình, chính bạn phải là một người đáng trọng. Là một người lãnh đạo, phải có sự nhất quán giữa nói được và làm được. Cầu thủ biết rất rõ đâu là người xúng đáng để họ tôn trọng và đặt niềm tin".
Cuộc cạnh tranh vị trí trong đội bóng rất khốc liệt. Nhưng Tabarez bảo "Mọi thứ sẽ dễ dàng hơn trong khuôn khổ của luật lệ và sự tôn trọng lẫn nhau".
Sự nghiêm khắc của HLV Tabarez đang làm cho Uruguay ngày càng tốt đẹp hơn.
Khuôn khổ mà Tabarez vừa nói đã giúp các cầu thủ Uruguay dẹp bớt cái tôi của mình, để cùng hướng về tập thể. Lấy cặp tiền đạo Luis Suarez - Edinson Cavani làm ví dụ. Họ đều là những ngôi sao hàng đầu ở những CLB hàng đầu. Nhưng khi về đội tuyển họ đều chạy vì tập thể, đều pressing liên tục và chịu phối hợp cho nhau. Pha phối hợp ghi bàn giữa cả hai trận gặp Bồ Đào Nha đã khiến cả thế giới sửng sốt về mức độ thấu hiểu nhau giữa họ.
Tabarez nói: "Các cầu thủ phải mang sự mệt mỏi và chiến thắng vào trong phòng thay đồ. Sự mệt mỏi vì đã để lại những gì tốt nhất trên sân cỏ. Đấy là phương châm của Uruguay: chúng ta không giữ lại bất kỳ điều gì cho mình. Phải làm tất cả, và tất cả ấy phải hướng về tập thể".
"Trùm hắc ám" năm nào của bóng đá Nam Mỹ có vẻ đã trở thành Harry Potter thật rồi!