Ngay từ khi bắt đầu của cuộc nội chiến Syria năm 2011, các cơ quan tình báo Syria đã rất tích cực thu thập thông tin tình báo về âm mưu xâm nhập của các nhóm khủng bố ngoại quốc và như vậy cơ quan tình báo ở khắp nơi chuẩn bị sẵn sàng và không bất ngờ như trường hợp tại Libya.
Tình báo Syria đã xử lý rất nhiều âm mưu chống lại chính phủ ngay từ trong nội bộ và phá vỡ một âm mưu đảo chính vào thời gian 2011-2012 khiến gần như toàn bộ nhóm âm mưu này (gia đình Talas) phải lưu vong ở Pháp.
Sau 7 năm chiến tranh, tình báo Syria đã có quy trình ứng phó với từng mức độ của chiến tranh uỷ nhiệm và đạt được hiệu suất rất cao và thâm nhập ngược vào các lực lượng đối phương.
Kết quả tại Idlib - Aleppo nói riêng và Syria nói chung đạt được rất đáng kể khi các chỉ huy - đầu não phiến quân đều được xác định và trên thực tế các hoạt động tình báo đã dẫn đến cái chết của nhiều chỉ huy đối lập thông qua ám sát và ném bom chính xác mục tiêu.
Gần như toàn bộ chỉ huy cao cấp nhất - sáng lập viên của các nhóm đối lập lớn nhất tại Syria như Jaysh al-Islam, Ahrar al-Sham, Mặt trận Hồi Giáo đều đã bị không kích tiêu diệt từ năm 2013 đến 2015 tạo điều kiện để các chỉ huy cấp thấp hơn (bao gồm khá nhiều điệp viên của chính phủ) thăng tiến trong hàng ngũ đối lập.
Quân đội Syria thực hành tác chiến. Ảnh minh họa.
Việc IS thâm nhập các cấp chính phủ Syria ở địa bàn phía Đông Syria và tổ chức tấn công lớn năm 2015 đã được phát giác, tình báo Syria đã chứng minh và thực hiện thanh lọc thành công các đối tượng thông đồng và cung cấp thông tin quân sự cho nhóm khủng bố.
Kết quả là trong thời gian chiến dịch chống ISIS năm 2017, một số lượng lớn chiến binh đã bị không quân tiêu diệt và tình báo Syria thậm chí có thể nhận được các thông tin di chuyển của các đoàn xe vũ trang của IS ở vùng trung Syria ngay từ trước khi chúng khởi hành.
Tuy nhiên càng về phía bờ Sông Euphrate thì sự thâm nhập vào đối phương càng giảm do yếu tố địa lý và dân cư ở đây thưa thớt và tính du mục của các bộ lạc địa phương.
Những hình ảnh về cuộc phục kích lớn của Quân đội Syria ở Đông Ghouta tiêu diệt 170 đối phương hay sự việc hàng trăm lính Faylaq al-Rahman quay súng bắn vào lưng đồng đội là kết quả của quá trình tình báo giám sát thông tin, thâm nhập hàng ngũ đối phương và lập kế hoạch chung giữa quân đội và lực lượng tình báo một cách cẩn trọng.
Nói chung, hầu hết cuộc giao tranh thắng lợi của lực lượng quân đội đều diễn ra dựa trên thông tin tình báo thường xuyên được cung cấp tới các chỉ huy chiến trường. Việc xâm nhập vào hàng ngũ đối phương không chỉ giới hạn hoạt động với các nhóm dân quân đối lập, mà còn nhằm vào mục tiêu các toà án Sharia, lãnh đạo chính trị...
Đối tượng thâm nhập đã được thực hiện ở tất cả các cấp của hệ thống đối lập nhưng vẫn chú trọng đến các nhóm lớn là HTS(al-Qaeda), IS và Ahrar al-Sham.
Việc mới đây một chỉ huy của HTS hay một thẩm phán Sharia ở Đông Ghouta lộ diện là điệp viên của tình báo chính phủ khi cuộc chiến kết thúc đã chứng minh được tình báo Syria hoạt động hiệu quả như thế nào.
Có khá nhiều cơ quan làm công việc tình báo trong nội chiến Syria như: Mukhabarat, Tình báo không quân, Cục tình báo và Cục an ninh quốc gia. Các cơ quan này vận hành với động cơ khác nhau, với phương pháp và mục tiêu khác nhau.
Tuy nhiên khi thực thi một chiến dịch lớn, các cơ quan này sẽ cung cấp tất cả các thông tin cần thiết cho Bộ chỉ huy dã chiến của Quân đội để phối hợp tác chiến.
1. Tình báo không quân (lực lượng đặc nhiệm Tiger là cánh vũ trang của tình báo không quân) là cơ quan tình báo quan trọng nhất vì họ chịu trách nhiệm đối phó với các nhóm tình báo nước ngoài can thiệp quân sự vào Syria (CIA-Mossad-MI6...).
Lực lượng đặc nhiệm Tiger
Ngoài ra họ cũng đã xây dựng được một mạng lưới tình báo quân sự trong nước cung cấp cực kỳ hiệu quả thông tin cho các đơn vị chiến đấu trực tiếp của họ (Tiger) và cho các hoạt động oanh kích của Không quân Nga - Syria vào vị trí đối phương gây thương vong lớn.
Lực lượng này đóng vai trò chiêu hàng các nhóm đối lập tương đối ít tội ác - hoặc các bộ lạc. Việc hàng chục nhóm dân quân bộ lạc theo đoàn quân Tiger chiến đấu trong 5 năm nay là kết quả của việc đàm phán của Tình báo không quân.
2. Mukhabarat là tổ chức tình báo khét tiếng trung thành với chính phủ nhất và cũng có lực lượng phản ứng nhanh riêng.
Lực lượng này được đặt dưới sự chỉ huy trực tiếp của Tổng thống Bashar al-Assad và chịu trách nhiệm về thông tin tình báo quân sự (trong nội bộ quân đội Syria) bao gồm âm mưu nổi dậy của quân đội Syria nếu có, giám sát các chỉ huy quân sự ủng hộ chính phủ, các sĩ quan cao cấp của quân đội, các lãnh đạo chính trị trong chính phủ.
Đồng thời họ cũng giám sát thông tin qua mạng internet, an ninh dân sự trong vùng chính phủ kiểm soát.
Mukhabarat là đơn vị tình báo có kết nối chặt chẽ với lực lượng Vệ binh cộng hoà trung thành với gia tộc của Tổng thống Assad.
3. Cục tình báo Syria là cơ quan nội chính, là một cánh của Bộ nội vụ.
Tổ chức này chịu trách nhiệm về việc giám sát tình trạng bất ổn dân sự, chống tình báo nước ngoài thâm nhập dân sự, và quản lý chính cho các tổ chức vũ trang người Palestine tại Syria như Quân đội giải phóng Palestine (PLA) cánh vũ trang của PLO tại Syria với lực lượng tấn công nổi tiếng Liwa al-Quds (Lữ đoàn Jerusalem) trong giải phóng Đông Aleppo năm 2016 và Đông Ghouta năm 2018.
4. Cục An ninh Quốc gia là một nhánh của Đảng Baath và ở đây có sự chồng chéo trách nhiệm với các đơn vị khác đó là trách nhiệm bảo đảm an ninh dân sự và giải mật các âm mưu chống chính phủ.
Trong cuộc nội chiến cơ quan này tuyển dụng gián điệp theo hệ tư tưởng thế tục Baath.Cục an ninh quốc gia cũng có sự liên hệ mật thiết với cánh vũ trang của Đảng Baath trong thành phần các lực lượng thân chính phủ. Các lực lượng tình báo Syria đã hỗ trợ đắc lực cho các nỗ lực của quân đội Syria để kết thúc chiến tranh.
Gây ra rất nhiều cuộc chiến nội bộ giữa các nhóm đối lập, cung cấp thông tin chiến lược, chiến thuật của đối phương, chia sẻ thông tin mục tiêu tiền phương, hậu phương của đối phương để ném bom, ngăn chặn các cuộc tấn công từ phía đối phương vào cả hai mục tiêu và quân sự và dân sự.
Ngoài ra, thông qua lực lượng tình báo, chính phủ của Tổng thống Assad đã xây dựng được một lực lượng bán vũ trang - vũ trang trung thành và được tuyển chọn để phục vụ lâu dài và duy trì quyền lực của chế độ Đảng Baath nói chung và gia đình Assad nói riêng.
Chiến dịch "Thanh kiếm thép Damascus" trên chiến trường Đông Ghouta