Theo The New York Times (NYT - Mỹ), Trung Quốc có thể biến đồng Nhân dân tệ thành một loại vũ khí trong cuộc chiến thương mại với Mỹ. Bắc Kinh đã ngừng nhập khẩu nông sản từ Mỹ. Ngành công nghiệp khai thác của nước này đã sẵn sàng thắt chặt việc khai thác các khoáng sản quan trọng phục vụ chế tạo iPhone và tên lửa.
Động thái trên diễn ra sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố áp dụng mức thuế 10% đối với 300 tỷ USD hàng nhập khẩu còn lại từ Trung Quốc.
"Sự chuyển đổi giữa đối đầu và đàm phán sẽ trở thành một tình trạng bình thường", ông Vương Nhất Minh, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu phát triển Trung Quốc, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Trung Quốc.
"Chúng ta [Trung Quốc] cần chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc chiến thương mại có khả năng kéo dài", ông này nói thêm.
Bảng tỷ giá hối đoái trên đường phố Manhattan. Việc Trung Quốc có thể sử dụng giá trị của đồng Nhân dân tệ để đối phó Mỹ, khiến thị trường trở nên hỗn loạn. Ảnh: NYT
Hai bảo đao trong kho vũ khí thương mại
Theo NYT, Bắc Kinh cũng cố gắng thể hiện sự kiềm chế. Vào đầu tuần này, các nhà đầu tư đã tỏ ra lo ngại trước viễn cảnh không có bên nào thể hiện hành động nhượng bộ nhưng sau khi Trung Quốc hạn chế đà giảm của tỷ giá Nhân dân tệ đồng, thị trường tài chính đã dần ổn định lại.
Bắc Kinh sẽ "tiếp tục duy trì tính liên tục và ổn định của các chính sách quản lý ngoại hối", bà Vương Xuân Anh, chuyên gia kinh tế kiêm người phát ngôn của Cục Quản lý Ngoại hối Trung Quốc phát biểu trên Tân Hoa Xã.
Bà cũng nói rằng chính phủ Trung Quốc sẽ tiếp tục "chào đón các nhà đầu tư toàn cầu bao gồm Mỹ, đầu tư vào việc phân bổ nhân dân tệ".
Vào thứ Năm vừa qua, Trung Quốc công khai chỉ số thương mại cho thấy, nỗ lực tìm kiếm khách hàng ở các quốc gia khác ngoài Mỹ đang tiến triển nên sự lo lắng của các nhà đầu tư đã giảm bớt. Mặc dù xuất khẩu sang Mỹ bị hạn chế nhưng xuất khẩu trong tháng 7 của Trung Quốc bất ngờ tăng so với cùng kỳ. Cho nên thách thức đối với Trung Quốc hiện nay là liệu nước này có thể duy trì đà tăng trưởng hay không.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, đồng Nhân dân tệ có lẽ sẽ trở nên yếu hơn do tăng trưởng của Trung Quốc đang chững lại, trong khi cuộc chiến thương mại đã đẩy các nhà máy của Trung Quốc vào hoàn cảnh khó khăn. Bên cạnh đó, giới chức Trung Quốc cũng đổ lỗi và quy trách nhiệm đối với Washington.
"Ai là bên thao túng tỷ giá hối đoái?", bà Vương Xuân Anh hỏi, "Ai là kẻ phá hủy sự ổn định kinh tế và tài chính toàn cầu? Điều này không nói cũng biết".
Đối với Bắc Kinh, sử dụng đồng Nhân dân tệ làm vũ khí có thể gây nguy hiểm. Sự mất giá của tiền tệ có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho các công ty Trung Quốc hoạt động ở nước ngoài và có thể đánh vào niềm tin của người tiêu dùng Trung Quốc. Trong khi chính quyền Tổng thống Donald Trump chỉ cần tăng mức thuế như là một phản ứng.
Các quốc gia khác có thể phải chịu áp lực, dẫn đến sự trượt giá tiền tệ, làm tổn hại thêm đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Hôm thứ Tư, những lo ngại về một cuộc chiến thương mại có thể dẫn đến suy thoái kinh tế rộng lớn hơn đã khiến các ngân hàng trung ương Ấn Độ, New Zealand và Thái Lan bất ngờ cắt giảm lãi suất. Sang thứ Năm, ngân hàng trung ương Philippines cũng cắt giảm lãi suất, mặc dù động thái này phù hợp với dự đoán của thị trường.
Trung Quốc có các lựa chọn khác và khả năng sử dụng chúng đang tăng lên.
Một trong những vũ khí chiến lược nhất trong "kho vũ khí thương mại" của Bắc Kinh là khả năng cắt đứt các liên kết chính trong chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu. Trong các sản phẩm như điện thoại thông minh, bóng đèn và chất bán dẫn, đất hiếm là nguyên tố chính và Trung Quốc là nước cung cấp chính của các mặt hàng khoáng sản này.
Hiệp hội công nghiệp Trung Quốc đại diện cho các công ty khai thác đất hiếm đã đưa ra một tuyên bố trong tuần này, cam kết sẽ hỗ trợ chính phủ Bắc Kinh thực hiện bất kỳ biện pháp đối phó liên quan nào trong cuộc chiến thương mại.
Trong tuyên bố, Hiệp hội công nghiệp đất hiếm Trung Quốc không đề cập đến hạn chế xuất khẩu đất hiếm nhưng bày tỏ sự phản đối trước động thái tăng thuế quan của Mỹ và khẳng định "chi phí thuế quan do chính phủ Mỹ áp đặt lẽ ra phải để thị trường và người tiêu dùng Mỹ gánh chịu".
NYT cho biết, xét trên quy mô lớn hơn, lãnh đạo trong một số ngành đã bắt đầu soạn thảo các biện pháp mới để giúp ổn định nền kinh tế đang tăng trưởng chậm lại của Trung Quốc. Giới lãnh đạo này vẫn đang xem xét sửa đổi danh mục hàng nhập khẩu của Trung Quốc, có lẽ để thoát khỏi sự phụ thuộc của nước này vào hàng hóa Mỹ.
Trung Quốc đang phải đối mặt với suy thoái kinh tế dài hạn. Một cuộc chiến thương mại dài hạn với Mỹ sẽ chỉ làm tăng thêm áp lực trong nước, NYT bình luận.
Mặc dù vậy, giới chức Trung Quốc vẫn rất tự tin. Một bài xã luận trên báo đảng Trung Quốc Nhân dân Nhật báo cáo buộc Mỹ đã bỏ qua nhu cầu của người Mỹ và lợi ích của các quốc gia khác, đồng thời cảnh báo, Trung Quốc sẽ có biện pháp đối phó cần thiết.
"Trung Quốc đang động viên nội bộ kiên quyết đấu tranh với Mỹ, tất cả các phương tiện truyền thông chính thức cũng đang tham gia vào việc huy động này", ông Hồ Tích Tiến, Tổng biên tập Thời báo Hoàn cầu tiết lộ trên twitter.