Quyết định bất ngờ của Chủ tịch Hội đồng Châu Âu
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ De Standaard (Bỉ) xuất bản hôm 6/1, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel cho biết ông sẽ tham gia cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu vào tháng 6 và sẽ rời chức vụ vào giữa tháng 7 nếu đắc cử.
"Tôi đã quyết định tham gia cuộc bầu cử châu Âu vào năm 2024", ông Michel nói. "Nếu tôi đắc cử, tôi sẽ tiếp quản vị trí này. Hội đồng Châu Âu có thể dự đoán và chỉ định người kế nhiệm vào cuối tháng 6, đầu tháng 7 [2024]".
Ông Charles Michel, 48 tuổi, là cựu thủ tướng Bỉ và giữ chức Chủ tịch Hội đồng EU, nhóm lãnh đạo chính phủ của 27 quốc gia thành viên EU, kể từ cuối năm 2019.
Với tư cách là Chủ tịch hội đồng, một trong những nhiệm vụ chính của ông Michel là giám sát các hội nghị thượng đỉnh EU nhằm quyết định phản ứng của khối đối với các cuộc khủng hoảng, bao gồm cả xung đột Ukraine.
Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel. Ảnh: Reuters
Theo Financial Times, người kế nhiệm ông Michel có thể sẽ là một nhà lãnh đạo hiện tại hoặc trước đây của EU, mặc dù đến nay chưa có cái tên nào được chính thức công bố.
Tuy nhiên, thông báo này cũng làm tăng triển vọng kế nhiệm của Thủ tướng Hungary Viktor Orban, người đang có mâu thuẫn với các quan chức ở Brussels trên nhiều mặt.
Ông Michel cho biết, chính phủ của khối 27 thành viên "phải quyết định khi nào người kế nhiệm của ông sẽ nhậm chức".
Ông cũng nói thêm nếu không sớm tìm được ứng cử viên, các quốc gia thành viên có thể bỏ phiếu cho phép Hungary giữ chức chủ tịch luân phiên cho đến khi tìm được người thay thế. Hungary sẽ giữ chức chủ tịch luân phiên các cuộc họp của Hội đồng EU trong khoảng thời gian từ tháng 7-12/2024.
Với vai trò đó, Hungary sẽ tổ chức và chủ trì các cuộc họp cấp bộ trường EU để thảo luận về các vấn đề như ngoại giao hoặc tài chính.
EU chạy nước rút
Động thái của ông Michel đã bị một số chính trị gia châu Âu chỉ trích.
Nghị sĩ Hà Lan Sophie in't Veld nói rằng, ông Michel đã từ bỏ nhiệm vụ của mình. "Thuyền trưởng rời con tàu giữa cơn bão... Nếu đó là cam kết của ông đối với số phận của Liên minh châu Âu thì ông có đáng tin cậy với tư cách là một ứng cử viên không?", bà này đặt câu hỏi.
Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng châu Âu bác bỏ cáo buộc này, đồng thời cho biết ông vẫn còn ít nhất 6 tháng tại vị.
Trong khi đó, tờ Financial Times nhận định trong năm qua, Thủ tướng Orban là “cái gai trong mắt” các nhà hoạch định chính sách EU. Thủ tướng Hungary luôn phản đối việc gửi vũ khí tới Ukraine cũng như việc nước này tăng tốc gia nhập EU. Ông cũng chỉ trích các lệnh trừng phạt của EU đối với Nga vì cho rằng chúng gây tổn hại cho nền kinh tế của khối.
Tại hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo EU vào tháng 12/2023, ông đã từ chối đồng ý gói hỗ trợ tài chính kéo dài 4 năm với tổng trị giá 50 tỷ euro cho Ukraine. Kế hoạch này được EU coi là “chìa khóa cho sự sống còn của Ukraine trong năm nay”.
Vào tháng 10 năm ngoái, ông Orban cũng đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ông là một trong hai nhà lãnh đạo EU gặp Tổng thổng Putin kể từ khi xung đột Nga-Ukraine bùng nổ, người còn lại là Thủ tướng Áo Karl Nehammer.
Bình luận về sự kiện mới nhất này, tờ Politico dự đoán, động thái này có thể mở ra một kịch bản trong đó "một [Chủ tịch] Orban khó kiểm soát nắm quyền đứng đầu Hội đồng trong sáu tháng" và các nhà lãnh đạo EU khác sẽ "rất" muốn tránh một điều như vậy.
Các nhà lãnh đạo EU dự kiến sẽ gặp nhau vào ngày 17/6 và 27-28/6, ngay sau cuộc bầu cử nghị viện châu Âu.
Politico cho rằng, các lãnh đạo EU sẽ tận dụng những cơ hội đó để thống nhất tìm người thay thế ông Michel nếu ông thắng cử, tuy nhiên, quá trình này sẽ phải diễn ra nhanh hơn bình thường. Trong trường hợp thông thường, nhiệm kỳ của ông Michel sẽ kết thúc vào tháng 11/2024.