Thông điệp Liên bang 2016 của Putin: Quan hệ Nga-Trung Quốc là hình mẫu của trật tự thế giới

LTS: Thông điệp Liên bang là bài phát biểu thường niên mà Tổng thống Nga phải đọc trước lưỡng viện Quốc hội để nêu ra quan điểm cá nhân của mình cũng như những chỉ dẫn cho sự phát triển của đất nước.

Hôm nay, ông Putin đọc bản Thông điệp lần thứ 13 trong sự nghiệp Tổng thống của mình vào lúc 12h trưa theo giờ Moscow (tức 16h giờ Việt Nam) tại cung St George, Điện Kremlin.

Dưới đây là phần tường thuật sự kiện này của chúng tôi, với sự tham gia của nhà báo Nguyễn Đăng Phát, nguyên Trưởng ban tin Thế giới, Thông tấn xã Việt Nam.

---

---

Trong Thông điệp Liên bang 2016, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói sẽ đề cập nhiều hơn tới các vấn đề kinh tế, xã hội và các vấn đề liên quan tới lợi ích quốc gia.

Năm 2017 sắp đến là năm kỷ niệm 100 năm cuộc Cách mạng tháng Hai và cuộc Cách mạng tháng Mười. Đây là một dịp rất quan trọng để một lần nữa chúng ta nhìn lại nguyên nhân và bản chất của cuộc cách mạng ở nước Nga. Không chỉ đối với các nhà sử học, các nhà khoa học mà xã hội Nga cần phải có sự phân tích khách quan, trung thực và sâu sắc về các sự kiện đó.

Đấy là lịch sử chung của chúng ta và chúng ta cần phải có thái độ tôn trọng lịch sử. Đó là điều mà nhà triết học Nga, Soviet xuất sắc A. F. Losev đã nói:

"Chúng ta biết rõ toàn bộ con đường gian khổ của đất nước chúng ta. Chúng ta biết rõ những năm tháng đấu tranh gian khổ, khó khăn, thiếu thốn, nhưng đối với những người con của Tổ quốc thì tất cả những điều đó có ý nghĩa ruột thịt, không thể tách rời".

Tôi tin rằng, tuyệt đại đa số các công dân Nga đều có tình cảm như vậy đối với Tổ quốc và những bài học về lịch sử cần cho chúng ta trước hết là để hòa giải, để tăng cường sự hòa hợp về chính trị, xã hội giữa các công dân. Và hiện nay chúng ta đã đạt được điều đó. 

Không thể chấp nhận việc tiếp tục tình trạng chia rẽ, thù hằn và sự bạo liệt của quá khứ trong đời sống hiện nay, để phục vụ cho những lợi ích chính trị riêng rẽ để lợi dụng những thảm kịch đã đụng chạm đến hầu như tất cả các gia đình của đất nước chúng ta, cho dù cha ông chúng ta hồi đó đã đứng về bên nào. 

Chúng ta phải nhớ rằng chúng ta là một dân tộc thống nhất. Nước Nga của chúng ta là một đất nước thống nhất. 

Sản xuất công nghiệp tăng, nhưng nền kinh tế vẫn giảm sút

Hai năm trước, chúng ta đã đối diện với những thách thức kinh tế rất nghiêm trọng, với tình hình bất lợi trên thị trường thế giới, với những biện pháp cấm vận mà người ta dự tính sử dụng để buộc chúng ta phải chấp nhận điều kiện của họ, phớt lờ những lợi ích quốc dân cơ bản của mình. 

Tuy nhiên, tôi xin nhắc lại rằng những nguyên nhân chính kìm hãm nền kinh tế chúng ta trước hết là ở các vấn đề nội tại của chúng ta. Đó trước hết là tình trạng thiếu nguồn lực đầu tư, các công nghệ hiện đại, nhân lực lành nghề, môi trường thiếu khả năng, do những vấn đề bất cập trong môi trường kinh doanh. 

Hiện nay, tình trạng giảm sút trong các khu vực kinh tế thực đã chấm dứt, thậm chí công nghiệp đã đạt được mức tăng trưởng nhỏ. Năm ngoái GDP giảm khoảng 3.7%. Năm nay tôi cho rằng mức giảm sẽ không đáng kể. Trong 10 tháng của năm 2016, mức giảm đó là 0.3%. Tôi nghĩ cả năm 2016 cũng ở mức như vậy. 

Các chương trình hỗ trợ một loạt ngành công nghiệp và thị trường nhà ở đã đóng vai trò quan trọng. Tôi vừa nói là công nghiệp có mức tăng trưởng nhỏ nhưng quan trọng là đã có xu hướng tích cực và tất nhiên, chúng ta cần phải nỗ lực để duy trì xu hướng này. 

Nói về thị trường nhà ở thì năm 2015 chúng ta đã đưa vào sử dụng hơn 85 triệu m² nhà ở. Đó là một con số kỷ lục trong toàn bộ lịch sử của chúng ta. Nhưng ở đây, điều quan trọng là phải nâng cao sức mua của người dân. Vì thế, điều quan trọng là phải có những chương trình hỗ trợ người dân vay vốn.

Chúng ta vẫn tiếp tục hỗ trợ có địa chỉ (hỗ trợ cụ thể chứ không phải tràn lan) đối với những ngành kinh tế mà hiện nay đang phải đối diện với tình hình thị trường bất lợi. 

Trong ngành công nghiệp ô tô năm qua có mức sụt giảm nhỏ nhưng riêng sản xuất ô tô vận tải thì có tỷ lệ tăng trưởng 14,7%; xe con thương mại tăng 2,9%; xe buýt tăng 35,1%. Trong ngành chế tạo máy cho vận tải đường sắt thì có mức tăng trưởng 21,8%; chế tạo sản xuất toa tàu chở hàng tăng 26%. Chế tạo máy và thiết bị cho nông nghiệp có mức tăng tốt (26,8%). Trong ngành công nghiệp nhẹ cũng có tăng trưởng. 

Tỉ lệ lạm phát 2016 thấp nhất kể từ 2011

Chúng ta đã đảm bảo được sự tăng trưởng của nền kinh tế vĩ mô và điều rất quan trọng là bảo toàn được nguồn dự trữ tài chính. Dự trữ ngoại hối của Ngân hàng TW không những không giảm đi mà còn tăng phần nào. Nếu tính đến ngày 1/1/2016, dự trữ ngoại hối của Ngân hàng TW Nga là 368.39 tỉ USD thì hiện nay là 389.4 tỉ USD.

Như vậy, xu hướng ở đây cũng là tích cực. Dự kiến, trong năm nay tỷ lệ lạm phát sẽ giảm đáng kể, có thể dưới 6%. 

Ở đây tôi lại muốn nêu ra một vài con số: Năm 2015 tỷ lệ lạm phát là 12.9% nhưng năm nay hy vọng lạm phát sẽ không quá 6%, vào khoảng 5.8%. Tôi muốn nhắc lại rằng tỷ lệ lạm phát thấp nhất được ghi nhận hồi năm 2011 là 6.1%. 

Năm nay lạm phát dưới 6% thì sang năm 2017 chúng ta sẽ có thể đạt được mục tiêu đưa lạm phát xuống con số 4%. Đây sẽ là tiền đề rất quan trọng để trên cơ sở một nền kinh tế lành mạnh phấn đấu đạt được mức tăng trưởng lớn hơn nữa. 

Nhưng tôi muốn nhấn mạnh rằng: Sự ổn định chưa có nghĩa là mặc nhiên bước sang thời kỳ tăng trưởng bền vững. Nếu chúng ta không giải quyết được những vấn đề cơ bản của nền kinh tế Nga, không thúc đẩy được đầy đủ những nhân tố tăng trưởng mới thì chúng ta cũng chỉ có thể quanh quẩn ở tỷ lệ tăng trưởng bằng 0 trong một vài năm tới. 

Điều đó có nghĩa là chúng ta sẽ buộc phải thường xuyên tiết kiệm, dành dụm, gác lại các dự án phát triển. Chúng ta không thể để cho tình trạng đó xảy ra.

Nông nghiệp mang lại doanh thu nhiều hơn bán vũ khí

Xuất khẩu nông sản của chúng ta đã mang lại doanh thu nhiều hơn so với xuất khẩu vũ khí. Có lẽ cách đây không lâu chúng ta không thể hình dung được điều đó. 

Cũng cần nói trên lĩnh vực xuất khẩu vũ khí thì chúng ta vẫn nắm giữ được những vị thế quan trọng: Năm 2015, chúng ta đã xuất được 14.5 tỉ USD vũ khí, còn nông sản thì đạt được hơn 16 tỉ USD. Năm nay, chúng ta hy vọng kết quả còn cao hơn nữa, có thể vào khoảng 16.9 tỉ USD. Chúng ta phải cảm ơn những người lao động trong lĩnh vực nông nghiệp.

Chúng ta đã tiến hành các biện pháp hiện đại hóa một cách sâu sắc các xí nghiệp công nghiệp quốc phòng, toàn bộ tổ hợp công nghiệp quốc phòng. Kết quả là sản lượng đã tăng lên nhưng điều đặc biệt quan trọng là năng suất lao động đã tăng lên rõ rệt. 

Năm 2016, dự kiến tốc độ tăng trưởng sản xuất của tổ hợp công nghiệp quốc phòng sẽ là 10.1%, trong khi mức tăng năng suất lao động sẽ là 9.8%. 

Hiện nay, chúng ta cần phải hướng ngành công nghiệp quốc phòng vào việc sản xuất hàng dân dụng hiện đại, có khả năng cạnh tranh dành cho y tế, năng lượng, phòng không, đóng tàu, vũ trụ và những ngành công nghệ cao khác. 

Trong thập niên sắp tới, tỷ trọng của nó (hàng dân dụng) cần phải đạt không dưới một phần ba tổng sản lượng của tổ hợp công nghiệp quốc phòng. 

Năm 2016 hàng dân dụng của tổ hợp công nghiệp quốc phòng sẽ chiếm 16.1%. Đến năm 2020, tỷ trọng này sẽ tiếp tục tăng thêm nhưng không nhiều. Tại sao lại tăng không nhiều? Bởi vì Bộ Quốc phòng có rất nhiều đơn đặt hàng để thực hiện các chương trình đổi mới vũ khí. 

Nhưng đến năm 2025-2030 thì tỷ trọng hàng dân dụng của tổ hợp công nghiệp quốc phòng sẽ không dưới 50%. 

Vấn đề chống tham nhũng

Tôi muốn đề cập riêng về chủ đề đấu tranh chống tham nhũng. Trong những năm gần đây đã có nhiều vụ án lớn liên quan tới các quan chức ở cấp liên bang, cấp khu vực và cấp cơ sở. 

Tôi muốn nhấn mạnh rằng tuyệt đại đa số các công chức của chúng ta đều là những người trung thực, trong sạch, tận tâm, toàn tâm toàn ý với công việc. Nhưng tôi cũng muốn nhấn mạnh chức vụ, các mối quan hệ ở cấp cao, công lao trong quá khứ đều không thể che chắn cho những bàn tay không trong sạch của những người làm việc trong hệ thống chính quyền. 

Tuy nhiên, khi chưa có phán quyết của tòa án thì không một ai được buộc tội người này hay người khác. 

Tôi cũng muốn nêu ra một thực tế đáng tiếc là: Ở nước ta, người ta thường hay làm ầm ĩ về một số vụ việc lớn. Và nhiều khi, chính các đại diện của các cơ quan bảo vệ pháp luật, cơ quan điều tra lại có những hành vi đó (tức là chưa rõ ràng đã họp báo, làm ầm ĩ, tiết lộ - ND). 

Tôi muốn lưu ý những điều này. Đấu tranh chống tham nhũng không phải là để phô trương, công diễn mà cuộc đấu tranh này đòi hỏi tính chuyên nghiệp, sự nghiêm túc và trách nhiệm cao. Chỉ có như vậy, cuộc đấu tranh này mới đem lại kết quả cần thiết, mới giành được sự ủng hộ rộng rãi, tự giác của xã hội.

Nga chịu nhiều sức ép, nhưng sẵn sàng đối thoại

Trong năm nay chúng ta đã cảm nhận được những áp lực từ bên ngoài rất nghiêm trọng. Người ta đã sử dụng tất cả mọi biện pháp: Huyền thoại về sự xâm lăng của Nga, những vụ bê bối liên quan đến những vận động viên của chúng ta. Năm sau, 2017, một chương trình chống doping mới của nước Nga sẽ được xây dựng.

Chúng ta không muốn đối đầu, đối đầu với chúng ta là không cần thiết. Khác với một số đồng nghiệp nước ngoài coi Liên bang Nga là đối thủ thì chúng ta không tìm kiếm kẻ thù, chúng ta cần những người bạn. Nhưng chúng ta không thể chấp nhận việc xâm hại lợi ích của chúng ta. 

Chúng ta sẽ xây dựng tương lai của mình mà không cần những sự mách bảo của người khác. Nhưng chúng ta vẫn luôn luôn cởi mở cho đối thoại. Chúng ta chủ trương bảo đảm an ninh và cơ hội phát biển cho tất cả các nước và các dân tộc chứ không phải chỉ cho một số nước được lựa chọn. 

Liên bang Nga thúc đẩy mạnh mẽ chương trình nghị sự tích cực trong hoạt động của các tổ chức quốc tế. 

Một ưu tiên trong chính sách đối ngoại của chúng ta vẫn là củng cố sự hợp tác trong khuôn khổ liên minh kinh tế Á – Âu. Chúng ta đã bắt đầu thảo luận triển vọng phát triển quan hệ đối tác Á – Âu rộng lớn. Tôi tin rằng có thể thảo luận về điều đó với các nước Liên minh châu Âu. Chúng ta có tiềm năng rất to lớn để phát triển, hợp tác với các nước châu Á. 

Chính sách hướng Đông tích cực của Liên bang Nga không phải do những mục tiêu tức thời, mà là nhằm phục vụ những lợi ích quốc gia dài hạn.

Nga cần bạn, nhưng sẽ không để lợi ích bị chà đạp

Mọi người đều biết, những năm gần đây chúng ta đã đối mặt với những mưu toan, gây áp lực từ bên ngoài. 

Người ta đã sử dụng mọi biện pháp – từ những huyền thoại về sự xâm lăng của Nga, về hoạt động tuyên truyền của Nga, về việc Nga can thiệp vào những cuộc bầu cử ở nước khác, cho đến việc bôi nhọ các vận động viên của chúng ta, kể cả các vận động viên khuyết tật.

Đương nhiên, cũng có cái hay là những bê bối về doping cũng giúp chúng ta xây dựng ở nước Nga một hệ thống hiện đại để đấu tranh với tệ nạn này. Tôi tin rằng chương trình quốc gia chống doping của chúng ta sẽ được hoàn tất vào đầu năm tới. 

Ở đây tôi muốn nói rằng những chiến dịch tuyên truyền theo đơn đặt hàng, những vụ bịa đặt, xuyên tạc, những ý kiến dạy dỗ cao đạo đã khiến cho mọi người chán ngấy. 

Thực tế, nếu cần thiết, thì chúng ta cũng có thể đưa ra những ý kiến như thế đối với người khác. Nhưng chúng ta hiểu được phần trách nhiệm của mình, và thật sự chân thành mong muốn sẵn sàng tham gia giải quyết các vấn đề toàn cầu và khu vực, dĩ nhiên là trong những vấn đề mà sự tham gia của chúng ta thích hợp, cần thiết. 

Chúng ta không muốn đối đầu với ai cả, chúng ta không cần điều đó. Và các đối tác của chúng ta, cộng đồng quốc tế cũng không cần điều đó. Khác với một số đồng nghiệp quốc tế, coi nước Nga là địch thủ, thì chúng ta không bao giờ tìm kiếm kẻ thù. 

Chúng ta cần những người bạn, nhưng chúng ta không chấp nhận để lợi ích của mình bị chà đạp. 

Chúng ta mong muốn và sẽ tự mình quyết định vận mệnh của mình, xây dựng cuộc sống hiện tại và tương lai mà không cần những sự mách bảo, những lời khuyên giải mà chúng ta không yêu cầu. 

Chúng ta mong muốn đối thoại bình đẳng, chân thành, khẳng định những nguyên tắc công bằng và tôn trọng lẫn nhau trong các công việc quốc tế. 

Chúng ta sẵn sàng đối thoại nghiêm chỉnh về việc xây dựng một hệ thống đối thoại quốc tế bền vững của thế kỷ 21. Nhưng về mặt này, những thập niên sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc đã trôi đi một cách vô ích. 

Chính sách "hướng Đông" của Nga là vì lợi ích quốc gia dài hạn

Chúng ta chủ trương bảo đảm an ninh và cơ hội phát triển cho tất cả các nước và các dân tộc, chứ không chỉ cho những nước được lựa chọn riêng. Chúng ta chủ trương tôn trọng pháp luật quốc tế và sự đa dạng của thế giới. 

Chúng ta phản đối mọi sự độc quyền, dù đó là những tham vọng, ý muốn độc quyền đặc biệt riêng của mình hay là những mưu toan đặt ra luật lệ thương mại quốc tế theo tính toán của mình, hạn chế tự do báo chí, trên thực tế là áp đặt sự kiểm duyệt trên không gian thông tin toàn cầu. 

Người ta thường trách cứ chúng ta rằng dường như chúng ta áp dụng chế độ kiểm duyệt ở trong nước, nhưng bây giờ thì chính họ cũng đang hành động theo hướng đó. 

Liên bang Nga mạnh mẽ thúc đẩy chương trình nghị sự tích cực trong hoạt động của các tổ chức quốc tế và các tổ chức không chính thức, như Liên Hợp Quốc, G20, APEC. 

Cùng với các đối tác của mình, chúng ta đang phát triển những tổ chức liên kết như Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), nhóm BRICS, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO). 

Tiếp tục tăng cường hợp tác trong khuôn khổ Liên minh kinh tế Á – Âu, sự phối hợp hành động với các nước khác trong cộng đồng quốc gia độc lập là ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Liên bang Nga.

Ý tưởng của Liên bang Nga xây dựng một mô hình liên kết nhiều cấp độ ở khu vực Âu – Á, Quan hệ đối tác Âu – Á rộng lớn đang thu hút được sự quan tâm đáng kể. Chúng ta đã bắt đầu có những cuộc thảo luận cụ thể ở cấp độ quốc tế và khu vực về mô hình đó. 

Tôi tin rằng cuộc đối thoại như thế cũng có thể tiến hành với các nước trong Liên minh châu Âu, nơi mà hiện nay đã gia tăng nhu cầu về một đường lối chính trị và kinh tế độc lập, tự chủ hơn. Điều đó, chúng ta đã nhận thấy qua kết quả các cuộc bầu cử. 

Diễn đàn kinh tế phương Đông tổ chức trong năm nay đã cho thấy tiềm năng hợp tác rất to lớn của Nga với khu vực châu Á – Thái Bình Dương. 

Tôi đề nghị chính phủ có biện pháp thực hiện triệt để tất cả các quyết định đã được thông qua trước đây về việc phát triển vùng viễn Đông của nước Nga. 

Một lần nữa tôi muốn nhấn mạnh rằng, chính sách hướng Đông tích cực của Nga không phải xuất phát từ những tính toán tức thời nào đấy, thậm chí không phải do sự lạnh nhạt trong quan hệ với Mỹ và Liên minh châu Âu, mà là nhằm đáp ứng các lợi ích quốc gia dài hạn và phù hợp với xu hướng phát triển trên thế giới. 

Quan hệ với Trung Quốc là "hình mẫu", sẵn sàng hợp tác với chính quyền Trump

Trong những điều kiện không đơn giản hiện nay, một trong những nhân tố then chốt bảo đảm sự ổn định trên toàn cầu và trong khu vực là quan hệ đối tác toàn diện và sự hợp tác chiến lược giữa Nga và Trung Quốc. 

Quan hệ đối tác và sự hợp tác đó là hình mẫu quan hệ của một trật tự thế giới được xây dựng không phải trên ý tưởng một nước bá chủ, cho dù nước đó mạnh đến mức độ nào đi nữa, mà là dựa trên việc tính đến lợi ích của tất cả các quốc gia một cách hài hòa. 

Hiện nay, Trung Quốc đang bước lên vị trí một nền kinh tế lớn nhất thế giới và điều rất quan trọng là sự hợp tác cùng có lợi giữa hai nước chúng ta càng ngày càng được bổ sung bằng các dự án to lớn trong các lĩnh vực khác nhau: trong thương mại, về đầu tư, năng lượng, công nghệ cao. 

Một hướng quan trọng hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Nga là phát triển quan hệ đối tác chiến lược được đặc biệt ưu tiên với Ấn Độ. Kết quả cuộc hội đàm Nga - Ấn Độ hồi tháng 10 ở cấp cao đã khẳng định rằng: Hai nước chúng ta có tiềm năng to lớn để tăng cường sự hợp tác trong những lĩnh vực khác nhau. 

Chúng ta hy vọng có những chuyển biến về chất trong quan hệ với nước láng giềng phía Đông của chúng ta là Nhật Bản. Chúng ta hoan nghênh nỗ lực của ban lãnh đạo Nhật Bản phát triển quan hệ kinh tế với Nga, triển khai các chương trình, các dự án phối hợp.

Chúng ta sẵn sàng hợp tác với chính quyền mới ở Mỹ. Điều quan trọng là phải bình thường hóa và bắt đầu phát triển quan hệ hai bên trên cơ sở bình đẳng và cùng có lợi.

Sự phối hợp hành động giữa Nga và Mỹ trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu và khu vực đáp ứng lợi ích của toàn thế giới. Chúng ta có trách nhiệm chung đối với việc bảo đảm an ninh và ổn định quốc tế đối với việc củng cố cơ chế không phổ biến vũ khí. 

Tôi muốn nhấn mạnh rằng những mưu toan phá vỡ sự cân bằng chiến lược là cực kỳ nguy hiểm và có thể dẫn đến thảm họa toàn cầu - không bao giờ được quên điều đó!

Và tất nhiên, tôi cũng hy vọng kết hợp được với các nỗ lực của Mỹ trong cuộc đấu tranh chống một nguy cơ hiện hữu. Đó là chủ nghĩa khủng bố quốc tế. 

Chính các quân nhân của chúng ta hiện đang giải quyết nhiệm vụ đó ở Syria. Bọn khủng bố đã bị giáng những đòn nặng nề. Quân đội và hải quân Nga đã chứng minh hùng hồn rằng họ có khả năng hoạt động hiệu quả ở xa nơi đồn trú của mình.

Chúng ta ghi nhận các cơ quan tình báo và các lực lượng khác của chúng ta đã làm rất nhiều việc ở trong nước để đấu tranh với khủng bố. Trong cuộc chiến này, chúng ta cũng đã có mất mát. Đương nhiên, điều đó luôn luôn được chúng ta quan tâm. Và chúng ta vẫn sẽ tiếp tục cuộc đấu tranh của mình. 

Hôm nay tôi muốn cảm ơn tất cả các quân nhân của chúng ta về tính chuyên nghiệp và sự cao thượng của họ, về tinh thần dũng cảm, ngoan cường, về việc họ - những người lính của nước Nga – luôn luôn trân trọng danh dự của bản thân mình và danh dự của nước Nga. 

Lời kết

Khi người dân cảm thấy mình đúng thì họ hành động rất đoàn kết, họ vững vàng tiến bước trên con đường đã lựa chọn. 

Trong những năm gần đây, chúng ta vấp phải rất nhiều khó khăn phức tạp, nhưng những thử thách đó đã làm cho chúng ta thật sự mạnh hơn, đã giúp chúng ta xác định tốt hơn, rõ ràng hơn những phương hướng mà chúng ta cần phải hành động kiên trì, mạnh mẽ hơn nữa.

Vượt qua những khó khăn, thách thức hiện nay, chúng ta đã tạo ra được nền tảng để tiến xa hơn nữa. Chúng ta đã không sa vào những vấn đề vụn vặt thường ngày, đã không chỉ lo toan cho vấn đề tồn tại. Chúng ta đã suy nghĩ đến chương trình nghị sự phát triển và đã hành động để bảo đảm được sự phát triển. 

Hiện nay, chương trình nghị sự phát triển là vấn đề cốt yếu, vấn đề hàng đầu của chúng ta. Tương lai của đất nước chỉ lệ thuộc vào chúng ta, vào lao động và tài năng của mọi công dân chúng ta, vào trách nhiệm và thành công của họ. 

Nhất định chúng ta sẽ đạt được những mục tiêu đặt ra cho mình, sẽ giải quyết được những nhiệm vụ của hôm nay và ngày mai.

Thông điệp Liên bang 2016 của Tổng thống Putin kéo dài 1 giờ 8 phút và kết thúc lúc 13h12 (giờ địa phương).