Hầu hết đồ nhựa giải phóng một lượng nhỏ hóa chất vào đồ uống hoặc thực phẩm chứa trong nó. Theo nhiệt độ và thời gian tăng lên, các liên kết hóa học trong đồ nhựa bị bẻ gãy và càng nhiều hóa chất bị thái ra.
Theo FDA, lượng hóa chất này quá nhỏ gây ra các vấn đề sức khỏe, nhưng các nhà khoa học nhìn vào tác động lâu dài hơn, khi nhựa xuất hiện mọi nơi trong cuộc sống con người, những liều lượng nhỏ đó có thể tăng lên, trở thành rắc rối lớn.
Chai nhựa dùng một lần và thời tiết nóng
Hầu hết các chai nhựa bạn tìm thấy ở siêu thị làm bằng một loại nhựa gọi là polyetylen terephthalate, hay PET. Loại nhựa này được ký hiệu bằng số 1 và được chấp nhận bởi hầu hết các chương trình tái chế rác thải đô thị.
Không nên để chai nước trong xe vào mùa nóng (Ảnh: Shutterstock)
Một nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học tại Đại học Bang Arizona chỉ ra cách nhiệt làm tăng tốc độ giải phóng antimon trong chai PET. Antimon được dùng trong sản xuất nhựa và có thể gây độc ở liều cao. Nhiệt độ ôn hòa, khoảng 21 độ C, là mức an toàn của các hóa chất trong nước đóng chai. Nhưng càng nóng, thời gian nước trở nên độc hại càng ngắn.
Rolf Halden, giám đốc Trung tâm Kỹ thuật Y tế Môi trường tại Viện Biodesign thuộc Đại học Bang Arizona, cho biết: "Càng nóng, càng nhiều thứ trong nhựa di chuyển vào thức ăn và nước uống".
Bên trong ô tô có thể đạt đến trên 65 độ C vào mùa hè. Các thí nghiệm cho thấy, chai nước được nung nóng đến nhiệt độ đó trong phòng thí nghiệm mất 38 ngày để hiển thị mức antimon vượt ngưỡng an toàn.
Chai nhựa tái sử dụng
Các chai nhựa có thể sử dụng nhiều lần được làm từ polyetylen mật độ cao (HDPE) hoặc polycarbonate. HDPE có mã ký hiệu là 2 và được chấp nhận bởi phần lớn các chương trình tái chế, nhưng polycarbonate có mã là 7 lại khó tái chế hơn.
Để làm cho những chai nhựa loại này cứng và sáng bóng, nhà sản xuất thường dùng bisphenol-A hay BPA, một hợp chất gây độc ở nhiệt độ cao. BPA gây rối loạn nội tiết, có nghĩa là nó phá vỡ chức năng hormone bình thường và dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe nguy hiểm. Một vài nghiên cứu cho thấy mối liên hệ của BPA với ung thư vú.
Chai nhựa có thể giảm mức độ an toàn ở nhiệt độ cao (Ảnh: National Geographic)
Nhiều nhà sản xuất đánh vào tâm lý người tiêu dùng bằng cách làm sản phẩm không có BPA. Nhưng không có nghĩa là "an toàn", bisphenol-S thường được sử dụng à chất thay thế, có cấu trúc tương tự BPA và đặc tính giống nhau.
Ít nghiên cứu tìm ra được điều gì xảy ra với nước khi chứa trong bình nhựa tái sử dụng được ở nhiêt độ sao. Nhưng thí nghiệm đổ nước sôi vào polycarbonate chỉ ra rằng BPA được giải phóng nhiều hơn.
Các chuyên gia khuyến khích dùng chai thủy tinh thay vì nhựa, bất kỳ nơi nào có thể. Nếu không, hãy giữ chai nước nhựa trong túi hoặc đậy nắp khi không sử dụng, tránh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trong thời gian dài và không thể chai nước trong ô tô vào mùa hè, khi nhiệt độ tăng cao.
Cần nhìn vào bức tranh tổng thể và lâu dài hơn. Rolf Halden cho biết: "Nếu bạn uống nước từ một chai PET, có hại cho sức khỏe không? Có lẽ không. Nhưng nếu bạn uống đến 20 chai mỗi ngày, thì câu hỏi về an toàn sẽ hoàn toàn khác".
Ông cũng lưu ý, hiệu ứng tích lũy của việc con người bao quanh bởi nhựa trong hàng hóa mua hàng ngày hoặc vi nhựa trong nước là tiền năng lớn nhất có thể tác động lên sức khỏe.