Tàu hải quân Liban tuần tra tại vùng biển ngoài khơi Naqoura trên Địa Trung Hải ngày 27/10. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo trang oilprice.com, thỏa thuận giữa hai nước nói trên là một bước đi lịch sử trong ngoại giao, sẽ giúp tăng sản lượng khí đốt tự nhiên của cả hai nước.
Khi thế giới đang thiếu khí đốt dùng trong những tháng mùa đông sắp tới, thỏa thuận này mang lại tia hy vọng cho các thị trường năng lượng toàn cầu trong tương lai.
Các cuộc đàm phán gần đây nhất, do Mỹ dẫn đầu, đã diễn ra trong vài tháng. Quá trình này bắt đầu vào năm 2020.
Theo Thủ tướng Israel Yair Lapid, thỏa thuận nói trên sẽ tăng cường an ninh của Israel, bơm hàng tỷ USD vào nền kinh tế và đảm bảo ổn định ở biên giới phía bắc. Trong khi đó, Tổng thống Liban tuyên bố rằng thỏa thuận đã thỏa mãn Liban, đáp ứng các yêu cầu và bảo vệ các quyền về tài nguyên thiên nhiên.
Israel hiện có thể sản xuất khí đốt tự nhiên từ hồ chứa trên biển Karish. Hồ chứa này và mỏ Tanin chứa từ 56 đến 85 tỷ mét khối khí đốt tự nhiên và 44 triệu thùng dạng chất lỏng.
Thỏa thuận nói trên là một thay đổi, vì Liban trước đây đã tuyên bố chủ quyền đối với một phần của mỏ Karish. Các nước châu Âu và Bắc Mỹ đang mong muốn Israel bắt đầu sản xuất tại mỏ này, nhằm giảm bớt áp lực của tình trạng thiếu khí đốt toàn cầu. Trong khi đó, Liban sẽ khai thác mỏ Qana gần đó. Một số đại diện của TotalEnergies đã đến Beirut để thảo luận về thăm dò và phát triển mỏ khí đốt này ngay lập tức.
Ông Maha Yahya, Gám đốc Trung tâm Trung Đông Carnegie tại Beirut, bày tỏ hy vọng về thỏa thuận này: "Thỏa thuận có nghĩa là cả hai quốc gia hiện nay đều có lợi ích kinh tế trong duy trì hòa bình dọc các khu vực biên giới chung".
Mặc dù thỏa thuận đánh dấu những tiến bộ đáng kể trong quan hệ giữa hai nước, nhưng các chuyên gia đã nhanh chóng chỉ trích thỏa thuận do một số điều khoản chưa được xác định rõ ràng. Mặc dù Liban sẽ được trao quyền sản xuất ở mỏ Qana, nhưng Israel vẫn sẽ được hưởng một phần tiền thuê mỏ này thông qua một thỏa thuận với TotalEnergies, do mỏ này nằm trên cả vùng biển của Israel.
Thỏa thuận không quy định tỷ lệ phân chia lợi nhuận mà Israel sẽ nhận được từ mỏ Qana, có thể dẫn đến những bất đồng tiếp theo trong tương lai.
Về cơ bản, để Liban phát triển mỏ Qana, Israel phải đạt được thỏa thuận với TotalEnergies trước khi có thể tiến hành. Điều này xảy ra vào thời điểm Liban đang thiếu năng lượng trầm trọng dẫn đến thời gian mất điện kéo dài trong bối cảnh xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính lớn.
Tóm lại, thỏa thuận lãnh hải giữa Israel và Liban đã cho phép hai nước thiết lập ranh giới rõ ràng và hiểu rõ hơn về tiềm năng của ngành năng lượng trong tương lai. Mặc dù Israel có thể là bên hưởng lợi hơn trong ngắn hạn, nhưng thỏa thuận giúp Liban có lộ trình tốt hơn cho ngành khí đốt và mang tới tiềm năng đầu tư nước ngoài lớn hơn.