Đài CCTV ngày 2/1 công bố video cho thấy Phúc Kiến - tàu sân bay mới nhất của Trung Quốc xuất hiện với diện mạo hoàn toàn mới. Toàn bộ phần sàn tàu dường như đã hoàn tất việc lắp ráp cùng với đó là ba ray trượt của hệ thống máy phóng máy bay điện từ (EMALS).
Ngoài tàu sân bay hạt nhân lớp Ford của hải quân Mỹ, Phúc Kiến là tàu sân bay duy nhất trên thế giới được trang bị hệ thống máy phóng máy bay điện từ.
Cũng theo đoạn video của CCTV, một sĩ quan trên Phúc Kiến cho biết: “Trong năm mới, chúng tôi sẽ nắm bắt từng phút, làm việc với quyết tâm và cố gắng sẵn sàng chiến đấu càng sớm càng tốt” . Điều này cho thấy quá trình thử nghiệm trên biển của tàu sân bay này đang đến gần.
Trước đó tờ Thời báo Hoàn Cầu đưa tin, tàu sân bay Phúc Kiến đã tiến hành quá trình thử nghiệm máy phóng điện từ vào tháng 11/2023. Bản thân Phúc Kiến cũng vừa hoàn thành các thử nghiệm neo đậu và hoạt động của hệ thống động lực của con tàu tại bến đỗ.
Video cũng cho thấy rõ ba ray trượt của hệ thống EMALS trên sàn đáp của tàu Phúc Kiến, gồm hai ray trượt song song ở phần mũi tàu và một ray nằm gần mạn trái chiến hạm. Phía cuối đuôi tàu có một chiếc J-15 hoặc mô hình của mẫu tiêm kích hạm này. Trung Quốc đã phát triển và chế tạo hai nguyên mẫu biến thể J-15T hỗ trợ máy phóng trên tàu sân bay.
Một số chuyên gia phương Tây nhận định J-15T có thể là mẫu tiêm kích hạm chủ yếu trên tàu sân bay Phúc Kiến. Ngoài ra, Trung Quốc có thể trang bị cho chiến hạm này tiêm kích tàng hình J-35, được phát triển từ mẫu FC-31, cùng máy bay chỉ huy và cảnh báo sớm KJ-600.
Tàu sân bay Phúc Kiến được đánh giá là trọng tâm chính trong nỗ lực xây dựng lực lượng hải quân "biển xanh" có thể tác chiến xa bờ dài ngày của Trung Quốc. Chiến hạm Phúc Kiến thuộc lớp Type-003 có lượng giãn nước khoảng 71.000 tấn, được hạ thủy vào tháng 6/2022, là tàu sân bay thứ hai do Trung Quốc tự chế tạo.
Tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc là Liêu Ninh, được hoán cải từ tuần dương hạm hạng nặng mua từ Ukraine. Sau khi biên chế tàu Liêu Ninh tháng 9/2012, Trung Quốc sau đó dùng kiến thức và kinh nghiệm để đóng tàu sân bay nội địa đầu tiên là Sơn Đông và biên chế vào tháng 12/2019.
Khác với tàu sân bay Liêu Ninh và Sơn Đông với thiết kế cầu nhảy kiểu cũ, chiến hạm Phúc Kiến được trang bị EMALS giống siêu tàu sân bay USS Gerald R. Ford thuộc lớp cùng tên của Mỹ. EMALS cho phép triển khai máy bay nhanh hơn với số lượng vũ khí nhiều hơn so với hệ thống máy phóng hơi nước.
Theo như thiết kế của hệ thống EMALS trên tàu sân bay Ford của Mỹ, nó cho phép Ford phóng máy bay 160 lần/ngày và tăng lên 270 lần khi trong trạng thái chiến đấu.
Tuy nhiên điều quan trọng hơn là EMALS được cho có thể hỗ trợ các tàu tấn công đổ bộ có thể phóng máy bay mà không cần đến các tàu sân bay hạng nặng. Do đó các chuyên gia quân sự cũng tỏ ra lạc quan về viễn cảnh bổ sung EMALS cho các dạng tàu đổ bộ hoặc đổ bộ tấn công cho phép chúng triển khai được máy bay chiến đấu.
Đối với Trung Quốc, EMALS ngoài việc được trang bị trên lớp tàu sân bay Type 003 - Phúc Kiến, nó cũng có thể được tích hợp cho lớp tàu đổ bộ tấn công Type 075 đang được nước này chế tạo. Hải quân Trung Quốc hiện sở hữu ít nhất 3 tàu Type 075 trong tổng số 8 chiếc dự kiến đóng mới.
Hiện tại tàu sân bay Phúc Kiến đang trong giai đoạn cuối của quá trình trang bị tại xưởng đóng tàu Giang Nam ở Thượng Hải, trước khi bắt đầu thử nghiệm trên biển. Khi con tàu này được đưa vào trang bị sẽ là dấu mốc quan trọng trong quá trình hiện đại hóa quân đội Trung Quốc.
Chủ tịch Tập Cận Bình đã nhiều lần kêu gọi tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu và tiến bộ công nghệ trước lễ kỷ niệm 100 năm thành lập Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) vào năm 2027.