Ukraine khó cản bước quân Nga đánh chiếm Ugledar
Nằm ở tỉnh Donetsk, thị trấn mỏ Ugledar có dân số trước chiến tranh là 14.000 người. Nơi đây đã nhanh chóng trở thành một pháo đài cho Lữ đoàn cơ giới 72 của quân đội Ukraine đồn trú.
Lính Ukraine ở Donetsk. Ảnh: Nytimes.
Thị trấn pháo đài Ugledar đã trụ vững trong một thời gian trước những cuộc công kích dữ dội của quân Nga. Nhưng nay pháo đài đứng bên bờ sụp đổ. Sáng 25/9/2024, quân Nga oanh tạc và tấn công ồ ạt thị trấn này. Khác với các cuộc tiến công trước đây, lần này khả năng Nga sẽ giành được thắng lợi quyết định.
Một nhà phân tích thuộc nhóm phân tích Ukraine mang tên Frontelligence Insight (tạm dịch là Phân tích sâu về tình báo mặt trận) viết: “Rõ ràng tình hình tại Ugledar đang rất nghiêm trọng. Chúng ta có khả năng sẽ phải chứng kiến những giai đoạn cuối cùng trong quá trình phòng thủ của thị trấn này”.
Nhà phân tích này bổ sung: “Tôi chỉ có thể hy vọng rằng các chỉ huy sẽ đưa ra những mệnh lệnh đúng đắn, ưu tiên bảo đảm sinh mạng của quân nhân thay vì cố giữ đất”.
Có nhiều dấu hiệu chứng minh các nhận định này. Dường như quân Nga đã uy hiếp các sườn của thị trấn trong cả tuần qua. Trước tình thế đó, Lữ đoàn cơ giới 72 với quân số là 2.000 người, được trang bị cả xe tăng T-64, xe chiến đấu BMP-2 và lựu pháo M-109, bắt đầu lặng lẽ rút lui về những vị trí dễ phòng thủ hơn.
Nhà phân tích thông tin tình báo nguồn mở Andrew Perpetua nhận xét: “Tôi có ấn tượng là Ukraine rút quân dần dần để dâng khu vực này cho Nga”.
Thị trấn Ugledar quan trọng ở chỗ nó là giao lộ giữa mặt trận phía Nam và mặt trận phía Đông. Tuy nhiên Bohoyavlenka có tiềm năng làm căn cứ dự phòng khi Lữ đoàn cơ giới 72 rút lui.
Viện Nghiên cứu chiến tranh (ISW, trụ sở tại Washington) kết luận: “Việc Nga có tiềm năng chiếm được Ugledar ít khả năng sẽ thay đổi căn bản tiến trình tiến công của Nga ở phần phía Tây của tỉnh Donetsk”.
Tuy nhiên, vì sao Ugledar lại thất thủ sau khi trụ vững một thời gian khá dài?
Câu trả lời khá rõ ràng. Mặc dù lực lượng Nga bị căng mỏng trên chiến tuyến 1.000km của cả cuộc xung đột rộng lớn giữa đôi bên, lực lượng Ukraine thậm chí còn bị căng mỏng hơn nữa . Thế trận phòng ngự của Ukraine ở miền Đông đã suy yếu sẵn từ trước khi Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine ra lệnh điều một số lữ đoàn từ khu vực này vượt biên đánh vào tỉnh Kursk của Nga vào tháng 8 vừa qua.
Những người dân Ukraine đợi chờ quân Nga ở Pokrovsk
Trong lúc này, đa phần dân cư tại thị trấn Pokrovsk (Donetsk) đã di tản gần hết. Những con phố của thị trấn trở nên trống trơn giữa lúc tiếng đạn pháo từ xa dội lại. Chính quyền thị trấn này đã áp lệnh giới nghiêm từ 3 giờ chiều đến 11 giờ trưa do lo ngại hoạt động pháo kích của Nga
Hiện vẫn còn một bộ phận dân cư thị trấn Pokrovsk cố gắng ở lại. Những người dân tiếp tục bám trụ thị trấn Pokrovsk với nhiều lý do. Một số do quá gắn bó với nhà cửa và công việc tại đây, số khác thì chán nản, thất vọng về trải nghiệm thay đổi chỗ ở khi đi lánh nạn trước đây. Và đáng lưu ý, có những người dân lặng lẽ lựa chọn ở lại để chờ binh lính Nga tới đây.
Một phụ nữ 53 tuổi quyết định ở lại nói đầy hàm ý: “Chẳng có quốc gia nào xấu, chỉ có người xấu mà thôi”.
Các đội sơ tán của Ukraine cho biết, họ đã chứng kiến những trường hợp người dân tin theo thông tin tuyên truyền của phía Nga. Một viên cảnh sát địa phương cho biết, những người này ở lại để đợi chờ “thế giới Nga”.
Moscow cho hay, việc bảo vệ những người nói tiếng Nga ở vùng Donbass là một trong những lý do để họ phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine.
Một cụ ông 82 tuổi ngồi trên ghế băng trước nhà thờ Pokrovsk. Cụ tỏ ra thờ ơ trước viễn cảnh quân Nga sẽ chiếm trọn thị trấn này. Cụ nói: “Đời vẫn thế, có gì đâu phải ngại”.
Cụ bà cũng 82 tuổi, bạn của cụ ông nói trên, thì thốt lên: “Người Nga ấy à? Chúng tôi vẫn luôn là bạn, là đồng chí mà”.
Cụ bà cho biết tiếp: “Mọi thứ vẫn bình thường, sự lộn xộn chỉ bắt đầu vào hồi năm 1990”. Ý cụ ám chỉ việc Nga và Ukraine tách biệt sau khi Liên Xô sụp đổ.
Một cụ già khác chia sẻ, cuộc sống sẽ tiếp diễn nếu quân Nga chiếm được thị trấn. Cụ nói: “Chúng tôi có trồng khoai tây, chúng tôi không lo chết đói”. Từng rời thị trấn vào năm 2022, giờ đây cụ không muốn tha phương một lần nữa. Bà tâm sự: “Nếu tôi có chết thì cũng là trên quê cha đất tổ của mình”.