Tàu ngầm tấn công lớp Yasen của Hải quân Nga
Yasen được coi là một trong những tàu ngầm tấn công có năng lực nhất thế giới - đối thủ đáng gờm của lớp Colombia của Mỹ và lớp Type 095 sắp tới của Trung Quốc. Tàu có lượng choán nước 14.000 tấn, có thể triển khai từ 32 đến 40 tên lửa hành trình tầm xa cho cả hai vai trò chống hạm và tấn công trên bộ.
Khả năng phóng tên lửa mà không cần lặn rất có giá trị trong các cuộc tấn công bất ngờ, khiến NATO không kịp trở tay bởi tàu Nga khi đó vẫn còn chưa rời bến.
Mặc dù trong Chiến tranh Lạnh, các tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo chiến lược của Nga có khả năng bắn tên lửa từ cảng, nhưng đây là một khả năng hoàn toàn mới đối với các tàu ngầm mang tên lửa hành trình.
Người đứng đầu Câu lạc bộ Tàu ngầm St. Petersburg Igor Kurdin, tuyên bố về sự phát triển này: “Khả năng phóng tên lửa hành trình trực tiếp từ bến làm tăng đáng kể hiệu quả chiến đấu của tàu ngầm. Không phải lúc nào hạm đội cũng có thời gian để triển khai (các tàu rời bến và tiến đến khu vực tấn công đã được lên kế hoạch trước). Các tàu ngầm có thể, nếu cần, sử dụng vũ khí chính của chúng ngay tại đó, mà không cần ra khơi”.
Ông Kurdin nhấn mạnh rằng khả năng này có thể đặc biệt hữu ích cho các tàu ngầm hoạt động tại căn cứ hải quân Nga ở Tartus trên bờ biển Địa Trung Hải của Syria. “Những năng lực như vậy của tàu ngầm sẽ đặc biệt cần thiết ở các điểm nóng trên khắp hành tinh. Đặc biệt, các tàu ngầm đặt tại trung tâm hậu cần ở thành phố Tartus của Syria sẽ có thể hỗ trợ hỏa lực cho lực lượng mặt đất bất cứ lúc nào”, ông nói.
Syria là chiến trường duy nhất mà Nga đã thử nghiệm các thiết kế tên lửa hành trình hiện đại của mình, khi triển khai tên lửa Kalibr và Kh-101 từ tàu ngầm, tàu hộ tống, khinh hạm và máy bay ném bom hạng nặng để tấn công các mục tiêu của phiến quân Hồi giáo. Việc bắn tên lửa hành trình từ tầm cực xa và từ một loạt bệ phóng như vậy được coi là hành động phô trương sức mạnh trước NATO.
Khả năng thực hiện các cuộc tấn công bằng tên lửa trước khi lặn có thể tăng cường sức mạnh hỏa lực của Hải quân Nga theo cấp số nhân, cho phép các tàu lớp Yasen nạp lại đạn ngay tại cảng sau khi khai hỏa hết tên lửa trong đợt tấn công ban đầu trước khi ra khơi. Một tàu lớp Yasen thuộc Hạm đội phương Bắc của Hải quân Nga, tàu Severodvinsk, trước đây đã chứng minh khả năng này và là một trong ba tàu thuộc lớp Yasen đã được hạ thủy.\
Hãng truyền thông Nga Izvestia lưu ý về vụ thử tên lửa: “Các thủy thủ của hạm đội phương Bắc đã phóng thành công các tên lửa hành trình Kalibr mà không cần ra khơi, khai hỏa ngay tại bến. Kết quả cho thấy một chiếc tàu ngầm dù không trực chiến vẫn có thể thực hiện nhiệm vụ chiến đấu một cách hiệu quả.
Trong tương lai, những cuộc tập trận như vậy sẽ được đưa vào chương trình huấn luyện chiến đấu bắt buộc của tất cả các thủy thủ đoàn tàu ngầm có trang bị tên lửa hành trình”.
Khả năng thực hiện các cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình một cách bất ngờ đặc biệt nguy hiểm khi xét đến hiệu suất của các lớp tên lửa hiện đại của Nga - bao gồm tên lửa Kalibr để tấn công chính xác tầm xa và ở cấp cao hơn là Kh-101/2 và Zicron.
Kh-101, tầm bắn trên 3500 km và khả năng tàng hình tiên tiến, có thể được phóng từ tàu ngầm lớp Yasen. Kh-102 có thể triển khai đầu đạn hạt nhân chiến thuật. Tên lửa siêu vượt âm Zicron đi vào hoạt động cuối năm 2019 và hiện được coi là tên lửa hành trình chống hạm có khả năng nhất thế giới, với tốc độ xấp xỉ Mach 9, khả năng cơ động cao và tầm bắn 1.000 km.