Tuy nhiên Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân lưu ý: ‘Chính phủ cần làm rõ mục tiêu của việc ra Nghị định này không phải vì thu ngân sách. Cần quy định chặt chẽ, phân biệt hoạt động thể thao vui chơi giải trí với các hoạt động ăn theo nó’.
Ngành nghề kinh doanh đặc thù, nhạy cảm
Báo cáo tờ trình trước UBTV QH về việc ban hành Nghị định về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho rằng, đây là ngành nghề kinh doanh đặc thù, nhạy cảm có tác động đến trật tự xã hội, vì vậy hầu hết các nước đều có quan điểm quản lý, giám sát hết sức chặt chẽ.
Theo ông Dũng, đối với hình thức đua ngựa, đua chó: hiện tại đã cho phép hoạt động, theo đó là hoạt động cá cược trong phạm vi trường đua. Đối với hoạt động này cần có quy định pháp luật điều chỉnh theo hướng: đặt ra các điều kiện, tiêu chuẩn để các doanh nghiệp hoạt động với số lượng hạn chế, Nhà nước thực hiện vai trò quản lý, giám sát.
Đối với hoạt động cá cược thể thao: hiện nay chưa được thực hiện, vì vậy xem xét thí điểm tổ chức hoạt động này. Đây là lĩnh vực không khuyến khích nhiều doanh nghiệp thực hiện, bước đầu cho phép một doanh nghiệp thuộc sở hữu Nhà nước thực hiện thí điểm, đảm bảo sự quản lý của Nhà nước, không làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự xã hội.
Ban hành Nghị định là cần thiết nhằm tăng cường quản lý, giám sát của Nhà nước đối với hoạt động kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế
Ông Dũng cho rằng, về lâu dài cần xây dựng Luật về kinh doanh trò chơi có thưởng (bao gồm cả xổ số, casino, đặt cược), trước mắt để điều chỉnh hoạt động kinh doanh đặt cược cần ban hành văn bản cấp Nghị định, trong đó quy định rõ phạm vi, đối tượng điều chỉnh, các loại hình sản phẩm, điều kiện đối với người chơi, điều kiện cấp phép hoạt động đối với doanh nghiệp, cách thức tổ chức, quản lý giám sát, các hành vi bị cấm và chế tài xử phạt.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách Phùng Quốc Hiển, việc ban hành Nghị định là cần thiết nhằm tăng cường quản lý, giám sát của Nhà nước đối với hoạt động kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế, từng bước thu hẹp và xóa bỏ hoạt động cá độ bất hợp pháp, khai thác hợp lý nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Nên làm nhưng cần chặt chẽ
Bà Trương Thị Mai, Chủ nhiệm UB các vấn đề xã hội Quốc hội cho rằng: Trong báo cáo của dự thảo Nghị định toàn nêu những mặt tích cực mà không thấy nói ảnh hưởng tiêu cực.
‘Trước đây thì cho là tệ nạn xã hội, nay lại là hoạt động hợp pháp. Đứng về góc độ chủ quan mong muốn có một Nghị định nhưng nên nhìn ở góc độ vừa phải, đề cao quá mức có thể gây phản tác dụng. Không nên đặt vấn đề thu ngân sách mà cho rằng cần thiết phải ban hành Nghị định này’, bà Mai nói.
Bà Mai băn khoăn: ‘Phải chăng nền kinh tế thị trường có gì là cứ phải hợp pháp hóa trên thị trường Việt Nam cái đó’.
Chủ tịch hội đồng dân tộc của Quốc hội Kso Phước, đồng ý với quan điểm bà Mai, và lo ngại đành rằng về khía cạnh kinh tế, chính trị là có nhưng vô hình chung hợp thức hóa tội phạm.
Ông Phước cho rằng, đáng ra ngân hàng phải có báo cáo tác động mặt trái nhưng ở đây tuyệt nhiên không có, phải xem vấn đề rửa tiền như thế nào.
“Theo tôi rửa tiền là vấn đề quan trọng, quan điểm của Chính phủ là thế nào. Lợi ích kinh tế - xã hội có, nhưng mặt trái không nói gì, đáng lẽ ngân hàng phải báo cáo tác động việc cho phép này dẫn đến rửa tiền, Bộ VHTTDL đánh giá tác động, có bị làm méo mó, làm thị trường hóa, thương mại hóa, ảnh hưởng đến đời sống văn hóa” ông Kso Phước nói.
Trái với hai quan điểm trên, Chủ nhiệm Ủy ban tư pháp của QH Nguyễn Văn Hiện, đồng ý báo cáo thẩm tra. Theo ông Hiện, báo cáo của Chính phủ trong tình hình hiện nay là được.
‘Hiện quy định đua ngựa, chó thì rõ rồi còn thế nào là bóng đá quốc tế chưa rõ. Nếu không giải thích rõ sẽ vướng về sau. Cứ đá ở ngoài lãnh thổ Việt Nam là bóng đá quốc tế hay như thế nào?’, ông Hiện nói.
Tuy nhiên ông Hiện cũng lưu ý, Nghị định giới hạn tiền chơi, cho phép đặt cược từ 10.000 đồng đến 1 triệu đồng/ngày thì mức này quá thấp, không ai chơi. 10.000 đồng chỉ mua được mớ rau muống. Phải nâng lên 50.000 đồng- 5 triệu đồng. Đã gọi là chơi thì phải phản ánh tình trạng xã hội trong tình hình hiện nay. Không chạy theo để khuyến khích hành động bất hợp pháp nhưng phải phản ánh thực tế khách quan’, ông Hiện khẳng khái.
Chủ nhiệm UB pháp luật QH Phan Trung Lý thì ủng hộ chủ trương ra Nghị định. Thực ra đây là trò chơi giải trí có thưởng và thực tế có nhu cầu nhưng định hướng và kiểm soát của nhà nước ra sao để tránh tiêu cực. Phải lưu ý đến mặt tiêu cực của nó để kiểm soát.
Kết luận phần thảo luận, phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng UBTV QH tán thành sự cần thiết ban hành Nghị định để tăng cường quản lý nhà nước để đáp ứng một bộ phận dân cư.
‘Tuy nhiên Chính phủ cần làm rõ mục tiêu của việc ra Nghị định này không phải vì mục tiêu thu ngân sách. Nên phân biệt hoạt động thể thao vui chơi giải trí với các hoạt động ăn theo nó. Về nội dung đa số thống nhất quy định trong dự thảo nhưng đây là vấn đề nhạy cảm nên phải rà soát kỹ. Không làm ảnh hưởng đến bản sắc văn hóa Việt Nam. Các quy định phải rõ ràng, chặt chẽ’, bà Ngân kết luận.
Theo báo cáo kết quả phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm cờ bạc dưới hình thức cá độ bóng đá, trò chơi có thưởng giai đoạn 2000 - 2009 của Tổng cục Cảnh sát (Bộ Công an) thì lực lượng công an trong toàn quốc đã thực hiện bắt giữ 1.254 vụ tổ chức đặt cược với 8.558 đối tượng (trong đó chủ tổ chức 2.848 đối tượng); tang vật thu giữ trên 50 tỷ đồng Việt Nam và trên 2,5 triệu USD cùng nhiều phương tiện khác như điện thoại, ô tô, xe máy, vàng, kim loại, đầu thu kỹ thuật số...
Trong một số vụ án đã bắt giữ và chứng minh được, có những đối tượng trong một trận bóng đã cá độ với số tiền lên đến hơn 300.000 USD, có những chủ tổ chức đã khai nhận tổ chức nhận cá độ của các con bạc với số tiền lên đến hàng chục triệu USD.
Riêng hoạt động kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó, hiện nay cả nước có 04 doanh nghiệp được cấp phép tổ chức kinh doanh đặt cược quy mô nhỏ (dưới hình thức thí điểm) tại thành phố Hồ Chí Minh (Câu lạc bộ thể thao Phú Thọ, Công ty Liên doanh Sing - Việt), tại Bà Rịa - Vũng Tàu (Công ty TNHH dịch vụ thể thao thi đấu giải trí) và tại Hà Nội (Công ty liên doanh TNHH Câu lạc bộ đua ngựa thể thao Việt Nam).
Có 2 doanh nghiệp đã đưa vào hoạt động kinh doanh là: Câu lạc bộ thể thao Phú Thọ kinh doanh đặt cược đua ngựa tại trường đua Phú Thọ, thành phố Hồ Chí Minh (tổ chức từ năm 1998) và Công ty TNHH dịch vụ thể thao thi đấu giải trí kinh doanh đặt cược đua chó tại sân vận động Lam Sơn, thành phố Vũng Tàu (tổ chức từ năm 2000). Các doanh nghiệp này do UBND các tỉnh, thành phố cấp phép đầu tư và kinh doanh theo quy định về pháp luật đầu tư (Luật đầu tư nước ngoài trước năm 2005).
Hoạt động kinh doanh của 02 doanh nghiệp này, gồm có: Tổ chức hoạt động đua ngựa, đua chó và tổ chức hoạt động kinh doanh đặt cược dựa trên kết quả của các cuộc đua ngựa, đua chó tại trường đua.
Kết quả hoạt động đặt cược đua ngựa năm 2010 đạt 185,5 tỷ đồng, nộp ngân sách 21,6 tỷ đồng. Doanh thu hoạt động đua chó năm 2012 đạt khoảng 12,9 tỷ đồng, nộp ngân sách 2,3 tỷ đồng.
