Đại đao vốn được gọi là “nguyên soái của trăm quân”, thường chỉ dành cho những bậc tướng lĩnh nổi bật trong các cuộc chiến tranh ở một số quốc gia châu Á trong đó có Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản…

Những ảnh hưởng trong võ thuật hiện đại

Được kế thừa và phát triển từ hình tượng cây Thanh Long Yển Nguyệt đao của Quan Vân Trường (Quan Vũ) thời Tam Quốc, cho đến nay đại đao vẫn là một vũ khí nổi bật với một số môn như võ cổ truyền Việt Nam, Vovinam thậm chí cả Thiếu Lâm…

Qua thời gian, đại đao từ một vũ khí cực kỳ lợi hại trong các cuộc chiến thời cổ đã trở thành một dụng cụ để thi đấu mà chủ yếu là biểu diễn (do uy lực sát thương rất lớn nên không thể đem ra thi đấu đối kháng).

Về hình dáng, cây đao trong các môn võ ngày nay không có quá nhiều khác biệt so với đại đao của các “huyền thoại” tuy nhiên thường nhỏ và nhẹ hơn.

Thông thường, các cây đại đao này có chiều dài khoảng 1.8 đến 1.9m, lưỡi rộng khoảng 16cm, trọng lượng trung bình từ khoảng 1 đến 1.5kg (một số đại đao có khối lượng lớn hơn tuy nhiên không quá nhiều).

Chúng chủ yếu được làm từ chất liệu inox (nhẹ, bền), cán có ren xoáy và lưỡi không được mài sắc để hạn chế tính sát thương. Trên lưỡi hoặc thân có thể khắc thêm hoa văn hoặc gắn thêm vòng để tăng thêm tính thẩm mỹ.

Đặc biệt, kỹ thuật sử dụng đại đao cũng được kế thừa qua nhiều thế kỷ để phù hợp với võ thuật hiện đại. Trong võ Thiếu Lâm, có khá nhiều bài đại đao như Thái Cực Xuân Thu đại đao, gồm nhiều thế đánh tấn công và phòng thủ rất uy lực, đẹp mắt.

Với võ cổ truyền Việt Nam, kỹ thuật đánh đại đao cũng rất đa dạng, mỗi môn phái lại có những bài khác nhau.

Tuy nhiên nhằm thống nhất để lấy tiêu chí chấm giải trong các cuộc thi đấu, từ năm 1994 Liên đoàn Võ cổ truyền Việt Nam đã tổ chức bình chọn và tổng hợp ra bài Siêu xung thiên (còn gọi là Đại đao xung thiên).

Đây được coi là một trong những bài binh khí tiêu biểu cho quốc võ dân tộc. Sau khi bình chọn, bài được tập luyện tại các võ đường võ cổ truyền và đưa vào chương trình thi đấu, biểu diễn bắt buộc trong toàn quốc.

Hoặc trong Vovinam cũng tổng hợp các kỹ thuật thành bài Nhật nguyệt đại đao pháp, trở thành nội dung thi đấu phổ biến ở khắp mọi giải.

Ở Nhật Bản, kỹ thuật sử dụng đại đao cũng được tổng hợp lại và gọi là Naginatajutsu. Nhưng với một số môn phái, đại đao lại thường chỉ truyền dạy cho các môn đồ cao cấp.

Bí ẩn về Thanh Long Yển Nguyệt đao của Quan Vũ

Sử sách Trung Hoa có mô tả: Thanh Long Yển Nguyệt đao là loại binh khí có mũi nhọn, cán dài, lưỡi có hình tựa bán nguyệt, trên đao có khắc hình con rồng.

Yển Nguyệt có nghĩa là cong như nửa đường cung của mặt trăng. Khi Quan Vũ xuất trận, người ta vẫn hay gọi nó là "Thanh Long Đao" do màu xanh của sắc đao mỗi khi chém vào kẻ địch.

Nói về cân nặng, thanh đao này tương truyền nặng tới  82 cân (mức đo lường thời Hán, tương đương khoảng 37kg thời nay).

Lưỡi đao sắc đến nổi có thể soi trăng để uống rượu. Để thể hiện được sự dũng mãnh và biến hóa đó, người tập phải có một sức khỏe tốt, một tinh thần tỉnh táo, vững vàng điềm tĩnh.

Tương truyền, Quan Vũ muốn làm cho mình một vũ khí thật vừa ý, đã tìm rất nhiều bậc thầy về rèn để thảo luận.

Các luyện khí sư đó đều thống nhất rằng dùng đại đao là uy nghiêm hơn cả. Đại đao lại chia làm 5 cấp bậc là: Thiết đao, Cương Đao, Nhu Cương Đao, Thanh Cương Đao, Bảo Đao.

Trong đó bảo đao là loại trong truyền thuyết, vì ngay cả thợ rèn giỏi nhất luyện cả ngàn cây đao may mắn mới có được một Thanh Cương Đao chứ đừng đừng nghĩ đến Bảo Đao.

Nhưng Quan Vũ thì nhất quyết rằng, dù tốn kém bao nhiêu cũng trả, nhưng nhất định phải có một “Bảo Đao”.

Quan Vũ không chỉ đãi ngộ rất hậu, ngày đêm tha thiết hầu hạ, tự mình đi tìm mọi vật liệu họ yêu cầu dù khó tới đâu. Vì vậy hơn chục vị đại tông sư về luyện khí cảm kích, thêm vào sự háo hức luyện thành võ khí truyền thuyết, nên dốc hết tâm lực làm.

Sau hơn 1 tháng, những người thợ rèn được hơn chục chiếc đại đao, nhưng không chiếc nào khiến Quan Vũ vừa ý. Một tháng tiếp theo, thì luyện được một Thanh Cương Đao, nhưng Quan Vũ vẫn chưa vừa ý, yêu cầu luyện tiếp.

Vào một đêm trăng sáng, một vài sư phụ đang tập trung luyện khí, Quan Vũ ngồi đàm đạo với một vài vị khác, bỗng nhiên khi rượu tình cờ đổ vào miếng ngọc bội ông đeo trên người từ bé.

Miếng ngọc bội bỗng phát sáng và tỏa ra ánh sáng mờ mát lạnh, đồng thời lửa trong lò rèn bên cạnh đột nhiên sáng rực.

Một vị sư phụ nghi hoặc: “Dấu hiệu cảm ứng lạ thường, ta đã từng đọc trong sách xưa rằng, dị tượng xuất hiện cùng với lửa trong lò rèn là dấu hiệu thần vật xuất thế, mảnh ngọc bội đó ngài đã mang theo người từ bé phải không?”.

Quan Vũ gật đầu, vị sư phụ bèn bảo quan vũ gắn mảnh ngọc vào lưỡi đao khi vừa ra khỏi lò rèn. Lúc tôi vào nước, mảnh ngọc đột nhiên phát sáng, một luồng bạch khí lao vút lên không trung, chém trúng một con rồng xanh.

Máu tươi nó nhỏ xuống lưỡi đao, bỗng bật ra âm vang rung động không gian nghe như tiếng sấm. Mọi người sợ hãi bỏ chạy, chỉ mình Quan Vũ đứng ngây người nhìn thanh bảo đao sáng loáng.

Quan Vũ ngây người. Thấy trước mặt mình là cây Bảo Đao với vầng hào quang sáng chói, lưỡi hình cong bán nguyệt, lại dùng máu rồng xanh tôi tuyện, liền gọi là: Thanh Long Yển Nguyệt Đao.

Sau này khi nghe chuyện trong gia tộc, ông mới biết mảnh ngọc bội đó vốn là Long Lân (vảy rồng) của một con thanh long, được tổ tiên yểm vào trong miếng ngọc bội.

Có lẽ vì cảm ứng được ý chí kiên định, cứng cỏi của Quan Vũ mà nó tự phát ra tín hiệu muốn ông dùng nó làm vũ khí của mình.

Theo truyền thuyết, Thanh Long Yển Nguyệt Đao là thần binh được Quan Vũ nam chinh bắc phạt, trở thành tướng lĩnh vĩ đại nhất bậc nhất trong lịch sử Trung Hoa, được muôn đời sau ca tụng.

Xem võ sĩ Vovinam thi triển đại đao