ĐT Anh chuẩn bị bước vào một trận đấu quan trọng gặp Montenegro và như thường lệ, người ta khó lòng... dự đoán được liệu chiến thắng sẽ thuộc về phía nào. Hoàn toàn có thể liệt kê ra một danh sách dài những trận thua lãng nhách của ĐT Anh trước những đối thủ “được cho” là dưới tầm trong quá khứ, vậy nên những Mirko Vucinic, Stefan Jovetic vẫn... đáng sợ chẳng kém gì các siêu cầu thủ của Tây Ban Nha, Brazil, Argentina(!). Tất nhiên cũng có những trận đấu mà Tam Sư thể hiện được bản lĩnh của một tập thể mạnh mẽ, nhưng đi cùng đó thường có những điểm tối không nhỏ.
Đã có thời điểm, báo chí Anh gọi đội tuyển của họ là “ World Beaters ” – những kẻ chinh phục thế giới. Phong cách tung hô đến tận trời này luôn đi cùng hành trình của tuyển Anh ở những vòng loại, cho tới khi họ lọt vào những vòng chung kết và... bị loại.
Trải qua những bài học như vậy, người hâm mộ và truyền thông Anh đã phần nào điềm tĩnh hơn trước những thành công nhỏ, thể hiện qua những sự thận trọng khi Tam Sư giành vé vào tứ kết EURO 2012. Cho tới thời điểm hiện tại, sự điềm tĩnh tiếp tục được thể hiện, thông qua vụ việc Rio Ferdinand liên tục được đem ra tranh cãi. Thực chất, đây là điều dễ hiểu khi Ferdinand đang có phong độ cực cao trong màu áo Manchester United, nhưng đem so sánh với thời điểm năm 2007, khi Jamie Carragher tuyên bố giải nghệ ở cấp quốc gia, người ta chẳng thèm đếm xỉa với lý do rằng: “ Đội tuyển chẳng bao giờ thiếu cầu thủ giỏi ”, bất chấp việc Carragher là một trong những trung vệ tốt nhất nước Anh bấy giờ. Phép so sánh đủ để cho thấy rằng, giờ đây tuyển Anh đã được để ý hơn về thực lực của bản thân, thay vì tự tin thái quá để rồi thất vọng.
Lấy chiến thắng 2-1 trước Brazil vào tháng trước làm ví dụ. Chủ nhà của World Cup 2014 đã bị đánh bại một cách “tâm phục, khẩu phục” cả về thế trận lẫn phong độ của các cá nhân. Nếu đặt vào giai đoạn từ 3-5 năm trước, rất có thể nhiều trang bìa báo sẽ được giật lên những cái tít như “ Cả thế giới sợ hãi đội tuyển Anh ”; “ Đả bại đội bóng mạnh nhất thế giới ”;... Thế nhưng việc dư luận dẹp chuyện tung hô để tập trung phân tích cách duy trì phong độ cho Jack Wilshere, vai trò của Danny Welbeck hay tranh luận về bộ tứ vệ,... Đó là những động thái của sự dè chừng.
Cũng tương tự với chiến thắng 8-0 trước San Marino, đội bóng đã thua... 50/50 trận gần nhất, cũng đã được đánh giá một cách cẩn thận hơn. Những chuyên gia, những cây viết cao tay đều đã có những phân tích thận trọng thay vì tâng bốc ĐT Anh lên tới cung trăng như trước.
Đó không chỉ là điều nên làm, mà còn là điều phải làm. Lật lại lịch sử 30 năm đã qua của ĐT Anh ở những giải đấu lớn, chúng ta dễ dàng điểm lại những điểm tối như quả penalty của Gareth Southgate năm 1996, thẻ đỏ của David Beckham 1998, sai lầm của David Seaman dẫn tới siêu phẩm đá phạt cho Ronaldinho 2002, thẻ đỏ của Rooney 2006, màn trình diễn tệ hại ở Nam Phi 2010,... Rõ ràng, nước Anh không nên có thái độ thỏa mãn nữa.
Sự thận trọng chính là điều mà Fabio Capello yêu cầu ở Liên Đoàn Bóng Đá Anh cũng như giới truyền thông (tất nhiên ở cả những cầu thủ). Với ông, không có chỗ cho sự phù phiếm xa hoa, không có chỗ cho thái độ chủ quan thỏa mãn. Đó thực sự là tinh thần cần thiết để tạo dựng nên những thành công cho một ĐT Anh lắm sao nhiều tai tiếng, lại được tung hô quá nhiều. Tiếc rằng cuộc cách mạng của ông không thể được hoàn thành, cũng chính bởi sự mâu thuẫn về hệ tư tưởng với những cán bộ cấp cao luôn “phớt tỉnh Ăng-lê” trước những đề xuất cứng rắn của Capello.
Thế hệ “vàng” (mỹ từ của truyền thông Anh) đã và đang được thay thế dần bởi một thế hệ kém hơn về danh tiếng, nhưng điều cần nhất cho họ không phải là những thứ đó. Những Jack Wilshere, Alex-Oxlade Chamberlain, Leighton Baines, Joe Hart,... cần có những cái đầu lạnh và lòng đoàn kết để phát huy tối đa khả năng. Họ cần được lắng nghe những điểm mạnh, những điểm yếu để hoàn thiện bản thân, thay vì đưa lên từng tầng mây xanh.
