Những bức ảnh vệ tinh trở thành tâm điểm của sự chú ý sau khi một cựu nhân viên Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) trong năm 2011 tuyên bố ông phát hiện ra công trình bí ẩn trên sa mạc gần Kashgar, một thành phố thuộc tỉnh Tân Cương, phía tây bắc Trung Quốc.
Bức ảnh cho thấy nhiều tòa nhà to, trong đó có một tòa nhà hình chữ U, một số tòa nhà dài đến hơn 100 m. Gần đây, Trung Quốc đưa vào thử nghiệm hệ thống chống quan sát vệ tinh gây nên nhiều lời đồn đoán của các nước khác.
Tuy nhiên, khu vực kể trên có thể chỉ là một phần trong kế hoạch nội bộ của Trung Quốc nhằm phát triển vùng đất này trở thành trung tâm công nghiệp và kinh tế, chứ không phải căn cứ quân sự, Stefan Geens, một nhà nghiên cứu công nghệ và địa chất, người đã dành nhiều tháng để theo dõi sự thay đổi của vùng Tân Cương, cho hay.
"Kashgar được chọn làm đặc khu kinh tế, tương tự như mô hình của Thâm Quyến", ông Geens nhắc đến thành phố công nghiệp chủ chốt, công xưởng sản xuất hàng hóa lớn của thế giới ở miền đông Trung Quốc.
Ảnh vệ tinh chụp được các công trình xây dựng của Trung Quốc tại tỉnh Tân Cương gây nên nhiều đồn đoán. ẢNh: Google Earth
Một chuyên gia khác, bà Susan Wolfinbarger, thuộc Dự án Công nghệ địa chất và Nhân quyền của Hiệp hội vì sự tiến bộ của khoa học Mỹ, cho biết ngày càng nhiều người nghiệp dư phát hiện ra những công trình bí ẩn nhờ vào Google Earth. Đầu năm nay, một nhà vật lý phát hiện sử dụng bức ảnh vệ tinh để nhận diện hoạt động khai thác mỏ địa chất tại sa mạc ở Trung Quốc. Một nhà nghiên cứu khác dùng những bức ảnh vệ tinh để khám phá những bí ẩn ở Angkor Wat và thậm chí theo dõi sự thay đổi của nhà tù ở vịnh Guantanamo qua thời gian.
Để hiểu được những gì đang diễn ra đằng sau bức ảnh, các nhà phân tích thường nhìn vào những con đường, đường ray, đường dây điện hay những dấu vết của những tòa nhà. Thậm chí họ có thể phân tích chiều cao của tòa nhà dựa trên bóng đổ của chúng, Stuart Hamilton, giám đốc chương trình GIS tại Trung tâm Phân tích Không gian của trường William and Mary cho hay.
Tuy nhiên, để tìm ra mục đích sử dụng của tòa nhà thì khó khăn hơn việc tìm hiểu về cơ sở hạ tầng của nó. "Bạn có thể nhìn rất rõ có vật gì trên mặt đất, nhưng việc sử dụng mặt đất cho việc gì thì là một câu hỏi khó", Hamilton nói với LiveScience .
Không có bí mật gì cả
Trung Quốc đã công bố những kế hoạch xây dựng khu vực kinh tế đặc biệt ở Kashgar vài năm trước, với nhiều dự án gồm xây dựng đường sắt cao tốc đến khu đô thị cổ của người Hồi giáo ở trung tâm thành phố, để thực hiện mục tiêu kể trên.
Trên thực tế, khu vực bí ẩn mà ảnh vệ tinh chụp được nằm ngay cạnh đường tàu và sân bay, nên nhiều khả năng công trình đó là các nhà máy thuộc khu công nghiệp, Geens nói. Bên cạnh đó, một vài con đường bị lấp sau lớp cát và các xe tải xây dựng cũng được nhìn thấy trong bức ảnh, cho thấy khu vực này đang được xây dựng, Hamilton cho hay.
Ngoài ra, đây cũng khó có thể là một căn cứ bí mật bởi nó khá gần khu dân cư đông đúc và không hề có rào chắn, tháp canh hay vùng đệm để phục vụ các hoạt động quân sự. Tuy một tòa nhà trong khu phức hợp có vẻ giống một khu thử nghiệm trực thăng nhưng không có nghĩa rằng nó liên quan đến hoạt động quân sự, Hamilton nói thêm.
Có một điều thú vị là ngay lập tức mọi người đã cho rằng đây là khu căn cứ quân sự bí ẩn. "Mọi người quá bị mê hoặc bởi những dữ liệu của Google Earth và lệ thuộc vào nó. Tôi nghĩ rằng thỉnh thoảng vấn đề nằm ở sự nhầm lẫn của cái đầu của con người", chuyên gia Geens nhận xét.