Thanh tra Chính phủ nêu rõ, UBND tỉnh Gia Lai đã chậm trễ trong việc phê duyệt phương án sử dụng đất của các công ty; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các công ty lâm nghiệp với mục đích thương mại - dịch vụ không đúng quy định về đất phi nông nghiệp. Công tác kiểm kê, đánh giá và theo dõi hiện trạng rừng tại các công ty còn nhiều thiếu sót, dẫn đến việc chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng không chính xác so với diện tích và hiện trạng thực tế.
Thanh tra Chính phủ đã nêu ví dụ cụ thể: năm 2020, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Trạm Lập nhận tiền dịch vụ môi trường rừng vượt 30,6 ha so với diện tích quản lý. Ngược lại, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đăk Roong và Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Ia Pa không được chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng từ năm 2016 đến 2020 do không có rừng trên tổng diện tích lần lượt là 756 ha và 671 ha.
Hiện trường một vụ phá rừng tại Gia Lai. (Ảnh: Nguyễn Thảo)
Bên cạnh đó, nhiều công ty lâm nghiệp không thực hiện đúng quy định về thủ tục đất đai, dẫn đến sự chênh lệch diện tích thực tế so với diện tích được giao trên các văn bản. Như Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Krông Pa có diện tích tăng thêm 125 ha so với Giấy chứng nhận cấp năm 2012; Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Hà Nừng tăng diện tích 119 ha; trong khi Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Công Chiêng giảm 455 ha so với diện tích được giao. Đặc biệt, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đăk Rong để người dân lấn chiếm 613 ha đất.
Ngoài ra, một số công ty lâm nghiệp đã sử dụng vốn điều lệ không đúng mục đích, không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và kế hoạch sản xuất được UBND tỉnh phê duyệt.
Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra trách nhiệm của Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai, Giám đốc các công ty lâm nghiệp, Giám đốc các sở Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Gia Lai, cùng chủ tịch UBND các huyện và các tổ chức, cá nhân liên quan qua các thời kỳ.
Thanh tra Chính phủ yêu cầu tỉnh Gia Lai thực hiện thanh tra toàn diện 7 công ty TNHH MTV lâm nghiệp gồm: Trạm Lập, Đăk Roong, Sơ Pai, Krông Pa, Hà Nừng, Kông Chiêng để có đánh giá toàn diện về công tác quản lý đất đai nguồn gốc nông lâm trường tại địa phương.
