Tranh chấp, khiếu kiện từ việc sáng tác “đất ở không hình thành đơn vị ở"
TTCP vừa thông báo kết luận thanh tra về việc chuyển đổi nhà đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác; kiểm tra, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh một số dự án ở tỉnh Khánh Hoà. Trong đó, có kết luận về chuyển mục đích sử dụng đất từ đất thương mại, dịch vụ thành đất ở không hình thành đơn vị ở tại một số dự án.
Dù không có trong quy định của Luật Đất đai, nhưng một số địa phương nhất là tại tỉnh Khánh Hòa đã sáng tác trước thời đại, cấp đất ở không hình thành đơn vị ở cho hàng loạt doanh nghiệp tại 50 vị trí trong 3 năm liên tục từ 2016 - 2018.
Theo kết luận của TTCP, loại hình biệt thự du lịch, biệt thự nghỉ dưỡng, căn hộ nghỉ dưỡng (Condotel) tại tỉnh Khánh Hòa gọi là "đất ở không hình thành đơn vị ở" đã và đang phát triển ngày càng mạnh tại Khánh Hòa và nhiều địa phương khác.
Việc đầu tư, xây dựng loại hình biệt thự du lịch, biệt thự nghỉ dưỡng đã mang lại một số hiệu quả như thu hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư, thúc đẩy về tăng tốc độ và qui mô phát triển du lịch, dịch vụ; góp phần giải quyết việc làm, tăng thu ngân sách địa phương...
Tuy nhiên, quá trình thực hiện đã phát sinh một số bất cập, vướng mắc, chủ yếu là do pháp luật hiện hành chưa có qui định về loại đất ở không hình thành đơn vị ở trong khu du lịch nên tiềm ẩn nguy cơ tranh chấp, khiếu kiện trên diện rộng về thời hạn sở hữu tài sản và quyền sử dụng đất đối với nhà đầu tư thứ cấp đã nhận chuyển nhượng; cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản và quyền sử dụng đất; thực hiện quyền cư trú...
TTCP cho rằng, các vấn đề này liên quan đến nhiều lĩnh vực do các Luật khác nhau điều chỉnh như Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Qui hoạch, Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Du lịch, Luật Cư trú... nên cần thiết phải được nghiên cứu để có giải pháp đồng bộ.
Kiến nghị tạm dừng cấp phép dự án Condotel
Từ tình hình pháp lí và thực tiễn nêu trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành trung ương và các địa phương xử lí tình trạng đầu tư, xây dựng và chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với đất ở không hình thành đơn vị ở (biệt thự du lịch, biệt thự nghỉ dưỡng và căn hộ condotel) tại Khánh Hòa và nhiều địa phương khác, theo hướng khuyến khích thu hút đầu tư, phát triển du lịch, dịch vụ.
Thanh tra Chính phủ (TTCP) cho rằng việc một số địa phương trong đó đặc biệt là Khánh Hòa thời gian qua ồ ạt cấp đất ở không hình thành đơn vị ở cho hàng loạt dự án tiềm ẩn nguy cơ tranh chấp, khiếu kiện. Do đó, TTCP đề nghị tạm thời không cấp phép mới dự án Condotel
Bên cạnh đó, không gây ách tắc dòng vốn đầu tư đã và đang phát triển mạnh; không gây xáo trộn đột biến ảnh hưởng đến thu hút đầu tư ở những địa phương đã thực hiện; hạn chế đến mức thấp nhất khả năng xảy ra rủi ro cho các nhà đầu tư và có giải pháp giải quyết đồng bộ mà trước hết là hoàn thiện hệ thống pháp luật hiện hành.
TTCP kiến nghị, trước mắt, tạm dừng cấp phép dự án Condotel cho đến khi hệ thống pháp luật được hoàn thiện theo các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Tiếp tục thực hiện việc hoàn thiện hệ thống pháp luật theo các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ giải quyết cụ thể vấn đề condotel trên toàn quốc.
Đồng thời giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng và bộ ngành liên quan rà soát, kiến nghị sửa đổi Điều 13 của Nghị định số 43/2014/NĐCP theo hướng đảm bảo kết hợp phát triển kinh tế với công tác an ninh, quốc phòng đối với các dự án có sử dụng đất tại biển, đảo phù hợp với qui định của Luật Đất đai năm 2013.
Được biết, dù không có trong quy định của Luật Đất đai, nhưng một số địa phương nhất là tại tỉnh Khánh Hòa đã sáng tác trước thời đại, cấp đất ở không hình thành đơn vị ở cho hàng loạt doanh nghiệp tại 50 vị trí trong 3 năm liên tục từ 2016 - 2018.
Cụ thể, theo tài liệu của PV, từ 2016 đến ngày 15/4/2018, có đến 50 vị trí đất được tỉnh Khánh Hòa “bật đèn xanh” cấp đất ở không hình thành đơn vị ở, trong đó chủ yếu là các dự án khu du lịch, khu biệt thự, khu khách sạn...
Đáng chú ý, đất đảo cũng được tỉnh Khánh Hòa “bật đèn xanh” cấp đất ở không hình thành đơn vị ở. Không chỉ đảo Hòn Tre mà tại khu vực Bãi Dài (thuộc Bắc bán đảo Cam Ranh, TP.Cam Ranh và huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa), nơi được phê duyệt khu du lịch trọng điểm quốc gia, hàng loạt dự án cũng được cấp đất ở không hình thành đơn vị ở. Nhiều dự án đã được chủ đầu tư thi công, bán hàng với hàng nghìn hợp đồng mua bán, góp vốn với khách hàng dưới dạng các sản phẩm nghĩ dưỡng, căn hộ Condotel.
Từng chia sẻ tại Tọa đàm Trực tuyến “Tháo gỡ khó khăn cho thị trường Condotel”, bà Phạm Thị Thịnh, Phó Cục trưởng Cục Đăng ký Đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, việc một số địa phương đưa ra khái niệm đất ở không hình thành đơn vị ở, điều này vượt quá khuôn khổ của pháp luật.
“Nếu đã là đất ở thì quy hoạch sử dụng phải là đất ở, được duyệt quy hoạch thì phải có quy mô dân số, các điều kiện nhu cầu cho đất ở... Đất ở không hình thành đơn vị ở là không thực tế, khái niệm này dễ dấn đến sự mù mờ thông tin giữa các nhà đầu tư thứ cấp, sơ cấp và khách hàng. Do đó, việc minh bạch thông tin đầu vào sẽ giúp các nhà đầu tư, khách hàng tiếp cận tốt hơn khi đầu tư thị trường này”, bà Thịnh nhấn mạnh.