Trách nhiệm của nhiều Bộ, ngành
Trong kết luận của Thanh tra Chính phủ được công bố chiều 14/3, do Phó Tổng Thanh tra CP Bùi Ngọc Lam ký đã nêu rõ những sai phạm của các Bộ, ngành liên quan dự án Tổng công ty Viễn thông Mobifone mua 95% cổ phần của Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn Cầu (AVG).
Thanh tra Chính phủ nêu rõ đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng, dự án có tổng mức đầu tư là 8.900 tỷ đồng, tuy nhiên những vi phạm, làm trái quy định, thiếu trách nhiệm của Mobifone dẫn đến nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại doanh nghiệp này khoảng 7.006 tỷ đồng.
Nhận định, đây là vụ việc kinh tế rất nghiêm trọng, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao cơ quan điều tra có thẩm quyền của Bộ Công an tiếp nhận toàn bộ hồ sơ, tài liệu thanh tra dự để xem xét, khởi tố điều tra, xử lý đúng người, đúng vi phạm, đúng pháp luật.
Thanh tra Chính phủ chuyển Kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương quản lý có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra.
Cũng trong kết luận, ngoài Mobifone, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ các vi phạm, khuyết điểm của các Bộ, ngành có liên quan.
Ảnh minh họa.
Bộ Thông tin và Truyền thông với vai trò, trách nhiệm của cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp và quản lý nhà nước về thông tin, truyền thông, chịu trách nhiệm xem xét, quyết định phê duyệt dự án đầu tư nhưng đã có nhiều vi phạm.
Theo đó, tuy chưa được Thủ tướng phê duyệt chủ trương, nhưng Bộ đã ban hành quyết định phê duyệt dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Mobifone, vi phạm Luật Đầu tư.
Giá mua 95% cổ phần AVG và hiệu quả đầu tư là 2 yếu tố trọng yếu, trong báo cáo thẩm định dự án, các văn bản gửi Thủ tướng, các Bộ mặc dù còn băn khoăn, đã nhiều lần đề nghị được trợ giúp, tuy chưa được làm rõ, nhưng Bộ vẫn trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án và đã quyết định phê duyệt Dự án đầu tư, trong đó có 2 khoản đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình của AVG, mặc dù trước đó đã chỉ đạo Mobifone không mua 2 khoản đầu tư ngoài ngành.
Như vậy, Bộ TT-TT với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan đại diện chủ sở hữu và quản lý nhà nước về thông tin, truyền thông đã thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định Dự án; phê duyệt dự án đầu tư không đảm bảo căn cứ pháp lý, vi phạm các quy định của pháp luật, gây thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước, cần phải được xem xét, hủy bỏ.
Việc Mobifone nhận chuyển nhượng 95% cổ phần AVG không thuộc lĩnh vực bí mật Nhà nước nhưng Bộ TT-TT đã có văn bản đề nghị Bộ Công an cho ý kiến và đã đưa giao dịch này thuộc danh mục mật là không đúng quy định.
Bộ TT-TT đề nghị Bộ Công an có ý kiến về nhiều nội dung không thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Công an, thậm chí thuộc lĩnh vực của các Bộ quản lý chuyên ngành để xin ý kiến của Bộ Công an là không đúng quy định của pháp luật.
Vì vậy Bộ TT-TT không thể căn cứ vào ý kiến của Bộ Công an để cho rằng mình đã tuân thủ đúng hướng dẫn của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Khi Thanh tra Chính phủ có văn bản đề nghị Bộ TT-TT xem xét, quyết định theo thẩm quyền được pháp luật quy định về việc giải mật hoặc tiếp tục bảo mật, Bộ TT-TT đã không thực hiện, đồng thời đề nghị Thanh tra Chính phủ báo cáo, xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ là không đúng quy định.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư thiếu trách nhiệm
Kết luận thanh tra nêu rõ, với vai trò, nhiệm vụ chủ trì thẩm định, lập báo cáo thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư, nhưng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã không hướng dẫn Bộ TT-TT và Mobifone thực hiện dự án đầu tư theo quy định.
Bộ KH&ĐT đã căn cứ vào đề nghị của Văn phòng Chính phủ có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, trong đó đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư dự án, là không đúng quy định tại Luật Đầu tư.
Đáng chú ý, sau khi Mobifone đã ký hợp đồng chuyển nhượng 95% cổ phần AVG, đã thanh toán 95% giá trị hợp đồng, ngày 22-1-2016 Bộ Kế hoạch và Đầu tư có văn bản nêu rõ ảnh hưởng trực tiếp với nhiều nguy cơ, rủi ro từ việc mua 95% cổ phần AVG trong khi Mobifone đang tiến hành cổ phần hóa: "ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình cổ phần hóa, giảm giá trị cổ phiếu Mobifone khi phát hành, trực tiếp làm giảm nguồn thu của Nhà nước… Bộ TT-TT không có năng lực để thẩm định giá mua và chưa chắc chắn về hiệu quả đầu tư mua cổ phần AVG",… và đã "đề nghị dừng thực hiện dự án".
Các ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại 2 văn bản trên là thiếu nhất quán; không đưa ra kịp thời những cảnh báo. Trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Bộ Tài chính có trách nhiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực tài chính, liên quan trực tiếp đến việc thực hiện cổ phần hóa Mobifone đã không kịp thời đưa ra những phân tích, đánh giá, đề xuất đầy đủ, toàn diện về những tác động trực tiếp từ việc doanh nghiệp bỏ số vốn rất lớn để đầu tư dự án (hơn 8.889 tỷ đồng, chiếm gần 60% vốn điều lệ của Mobifone), ảnh hưởng tiêu cực đến tiến trình cổ phần hóa.
Mặt khác, Bộ Tài chính đã đề nghị Bộ TTTT chỉ đạo MobiFone tiếp tục rà soát dự án đầu tư để đảm bảo hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, nhưng vẫn thống nhất với đề xuất của Bộ TTTT về chủ trương đầu tư dự án,… đề nghị Văn phòng Chính phủ tổng hợp báo cáo Thủ tướng, trong khi Mobifone đang tiến hành cổ phần hóa; trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ Tài chính.
Ảnh minh họa. nguồn: Mobifone
Văn phòng Chính phủ chưa có đầy đủ hồ sơ dự án nhưng đã gửi văn bản lấy ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính; tổng hợp, phân tích, đưa ra ý kiến thẩm tra, trình Thủ tướng chấp thuận chủ trương cho Mobifone mua cổ phần của Công ty AVG để phát triển dịch vụ truyền hình...
Tại văn bản số 209 ngày 28/10/2015, Bộ TTTT kiến nghị Thủ tướng "xem xét phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của MobiFone", nhưng Văn phòng Chính phủ đã trình Thủ tướng và ban hành văn bản số 2678 ngày 14/12/2015 với nội dung: "Chấp thuận chủ trương cho MobiFone mua cổ phần của AVG để phát triển dịch vụ truyền hình và giao Bộ TTTT thực hiện dự án mua cổ phần nêu trên theo đúng quy định của pháp luật" là không đúng nội dung mà Bộ TTTT đã đề nghị.
Trên thực tế, dự án chưa được thẩm định, trình và chưa được Thủ tướng quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo quy định của Luật Đầu tư; trách nhiệm thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Văn phòng Chính phủ.
Bộ Công an làm không đúng chức năng
TTCP cũng chỉ ra khi thương vụ Mobifone mua AVG được triển khai, Bộ Công an đã có nhiều văn bản không đúng chức năng, nhiệm vụ.
Cụ thể, Bộ Công an có văn bản số 4352 ngày 8/12/2014, đề nghị Bộ TTTT hướng dẫn Công ty AVG không được phép chuyển nhượng cổ phần cho nước ngoài, mà chỉ nên bán cổ phần cho các đối tác trong nước, doanh nghiệp nhà nước là tốt nhất.
Mặt khác, việc MobiFone nhận chuyển nhượng 95% cổ phần AVG không thuộc lĩnh vực bí mật Nhà nước nhưng trên cơ sở đề nghị của Bộ TTTT, Bộ Công an có văn bản thống nhất với Bộ TTTT về việc đưa tài liệu giao dịch này trong danh mục tài liệu bí mật của Bộ TTTT với mức độ "MẬT", thực hiện bảo mật vụ việc mua bán, không giới hạn về thời gian bảo mật thông tin, là chưa phù hợp.
Bộ Công an không có chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về đầu tư, tài chính nhưng có văn bản số 2889 gửi Bộ TTTT, trong đó có nội dung: Bộ Công an đánh giá quá trình, quy trình thực hiện dự án do Bộ TTTT chỉ đạo là thận trọng, chặt chẽ, tuân thủ các quy định pháp luật; có điều kiện và cơ sở để giải quyết các vấn đề về an ninh như Bộ Công an đã nêu.
Phương án Mobifone đầu tư 8.898,3 tỷ đồng mua 95% cổ phần của Công ty AVG như trong Công văn số 235/BTTTT-QLDN ngày 18-12-2015 của Bộ TT-TT đã thấp hơn so với định giá của các đơn vị định giá…
Theo kết luận thanh tra, các ý kiến nêu trên của Bộ Công an là không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền theo quy định.