"Thánh" Steve Jobs đã đưa Apple từ dưới vũng bùn lên thành công ty hùng mạnh nhất thế giới như thế nào?

Vào cuối năm 1996, Apple thông báo dự định mang nhà sáng lập Steve Jobs trở lại công ty 11 năm sau khi ông rời đi bằng cách "thâu tóm" startup NeXT của ông với giá 429 triệu USD - vừa kịp thời gian để Jobs đứng cùng sân khấu với CEO Apple vào thời điểm đó là Gil Amelio trong sự kiện Macworld Expo vào tháng 1 năm 1997, một hội nghị dành cho những người yêu thích Mac.

Vào thời điểm đó, NeXT của Steve Jobs bán rất chạy những PC cấu hình mạnh mẽ cho nhiều trường đại học và các ngân hàng. Apple hi vọng sự trở lại của Jobs có thể "hồi sinh" được họ, vì dưới "trướng" Amelio, họ có doanh thu thấp nhất trong 12 năm.

Vào ngày 4/7/1997, Jobs thuyết phục hội đồng của Apple "đuổi cổ" Amelio và cho ông làm CEO tạm thời, và sau này là cố định luôn. Tháng 8/1997, Jobs đứng trên sân khấu của sự kiện Macword Expo thứ 2 để thông báo rằng Apple đã nhận số tiền 150 triệu USD đầu tư từ "kỳ phùng địch thủ" Microsoft. "Chúng tôi cần mọi sự giúp đỡ có thể nhận được," Jobs chia sẻ, trong sự la ó của người xem.

Trong năm 1997, tình trạng kinh tế của Apple nghèo nàn đến mức, CEO và nhà sáng lập của Dell là Michael Dell, một trong những đối tác lớn nhất của Microsoft, nói rằng nếu ông mà là Steve Jobs thì ông sẽ "đóng cửa công ty và trả lại tiền cho các cổ đông."

Tuy nhiên đầu năm 1998, lại ở hội nghị Macword Expo tại San Francisco, Jobs kết thúc bài thuyết trình của mình bằng thông báo "huyền thoại" đã đi vào lịnh sử của mình "Còn một điều nữa": nhờ có sự chỉ đạo tài tình của Jobs và sự giúp đỡ của Microsoft, Apple đã thu được lợi nhuận trở lại.

Cũng trong năm 1998, Jobs mời Tim Cook về làm việc cho công ty của mình để mở rộng hoạt động của Apple lên quy mô toàn thế giới. Cook sau đó vẫn trụ vững lại với công ty, và giờ đây chính là giám đốc điều hành của "Táo khuyết".

Trong lúc gặp khó khăn, Jobs đang là CEO của cả Apple là Pixar, bởi ông là cổ động lớn nhất của Studio phim này sau khi đầu tư 10 triệu USD vào nó trong năm 1986. Thậm chí Jobs còn là nhà sản xuất điều hành của bộ phim hoạt hình "Toy Story" phát hành năm 1995.

Khi Steve Jobs trở lại Apple, ông đã thay đổi rất nhiều thứ: Dưới quyền của Jobs, căng tin của Apple có thức ăn ngon lành, bổ dưỡng hơn và nhân viên không được phép mang thú cưng đến văn phòng nữa. Ông muốn mọi người phải tập trung vào việc phát triển công, và không gì khác.

Gần một năm sau khi Microsoft "mở hầu bao" đầu tư vào Apple, tháng 8 năm 1998, Apple cho ra mắt chiếc iMac, máy tính all-in-one, hiệu năng cao được tạo ra bởi chính Steve Jobs và nhà thiết kế tài năng Jonathan Ive.

iMac có thiết kế đẹp và nhiều phiên bản màu sắc khác nhau, và đây cũng là lần đầu tiên thế giới được chứng kiến tài năng thiết kế máy tính của Ive. Chiếc iMac thế hệ đầu này là một thành công lớn, với 800.000 máy được bán ra chỉ trong vỏn vẹn có 5 tháng đầu.

Jobs ban đầu định đặt cho chiếc máy tính này là "MacMan". Tuy nhiên Ken Segall, giám đốc Marketing của Apple thời điểm đó đã nghĩ ra cái tên iMac. Chữ i ở đây chính là internet, bởi nó chỉ cần có 2 bước là kết nối được với mạng. Tuy nhiên Apple còn nói rằng nó còn có nghĩa là individuality (cá nhân) và innovation (sáng tạo).

Từ đó mà Apple có truyền thống đặt chữ i ở trước sản phẩm của mình. Vào năm 1999, Apple giới thiệu "iBook", một chiếc máy tính kỳ lạ cố gắng tái hiện thành công của iMac ở lĩnh vực máy tính xách tay.

Tuy nhiên bước tiến vượt bậc tiếp theo của Apple là vào năm 2001, khi Mac OS X lần đầu được "trình làng". Nó được thiết kế giao diện mới hoàn toàn so với Mac OS 8 và 9, sử dụng công nghệ Unix và BSD của NeXT Computers.

Từ đây cách thành công liên tiếp đến với Apple. Cuối năm 2001, Apple mở cửa hàng bán sản phẩm đầu tiên ở Virginia và California.

Vào tháng 10 cùng năm, Apple của Steve Jobs mở rộng sang lĩnh vực khác ngoài Mac với chiếc iPod, một máy nghe nhạc hứa hẹn chứa được tới 1.000 bài hát nằm gọn trong túi của bạn. iPod có khởi đầu không mấy thuận lợi vì nó có giá lên tới 399 USD vào thời điểm ra mắt và chỉ tương thích với máy Mac mà thôi.

Apple chính thức mở cửa hàng âm nhạc iTunes Music Store vào năm 2003, với mức giá rất phải chăng, chỉ 0,99 USD một bài. Chính điều này đã biến nó thành trung tâm của mọi sự chú ý. Sau đó không lâu, cả iTunes và iPod đều đã tương thích với Windows, khiến cho họ thu về khoản lợi nhuận khổng lồ.

Tuy nhiên cùng năm đó, Jobs nhận thông tin khiến ông không thể nào ăn mừng được với những chiến thắng mà Apple giành được: Ông bị ung thư tuyến tụy. Ông đã giữ bí mật này tới tận năm 2004 mới quyết định chia sẻ nó với nhân viên của mình.

Chỉ trong vỏn vẹn 6 năm, Apple đã đi từ một tràng cười của giới cộng nghệ thành một cái tên hết sức đáng gờm. Và từ năm 2003 đến năm 2006, giá cổ phiếu của nó tăng từ chỉ 6 USD một phiếu lên 80 USD một phiếu. Apple vẫn thua kém Microsoft ở mảng thị phần, tuy nhiên họ vẫn kiếm được rất nhiều tiền. Những ca sỹ nổi tiếng như John Mayer hay U2 cũng xuất hiện tại các sự kiện của công ty này.

Trong nhiều năm, Apple đã luôn muốn mở rộng sang các lĩnh vực khác và làm ra một thiết bị có màn hình cảm ứng. Vào năm 2004, Jobs tổ chức một cuộc họp bí mật để thực hiện dự án Project Purple, với John Ive là người đứng đầu dự án. Ban đầu, Jobs muốn nó là một chiếc table, nhưng sau này concept đó lại trở thành một chiếc điện thoại.

iPod cũng phát triển theo kiểu "chậm mà chắc". Vào năm 2005, đã có iPod, iPod Mini, iPod Nano và iPod Shuffle với kích thước nhỏ dần. Năm đó cũng đánh dấu chiếc iPod có khả năng xem video, mua phim và băng đĩa trên iTunes.

Năm 2005, Motorola giới thiệu chiếc ROKR, chiếc điện thoại được sản xuất bởi họ và Apple. Nó là thiết bị di động đầu tiên có khả năng chơi nhạc từ iTunes Music Store. Tuy nhiên nó chỉ lưu được có 100 bài hát vì giới hạn phần mềm vào thời điểm đó.

Năm 2006, Jobs đã có một bước đi đúng đắn để cứu dòng Mac. Cựu CEO John Sculley đã đặt cược tương lai của Apple vào vi xử lý PowerPC đắt đủ, trong khi những nhà sản xuất PC chạy Windows đều dùng chip Intel. Điều này có nghĩa là Mac không những đắt, mà việc phát triển phần mềm cho nó còn khó khăn hơn. Tuy nhiên vào năm 2006, Apple giới thiệu chiếc MacBook Pro đầu tiên, ngoài thế hệ iMac mới. Và cả 2 đều dùng vi xử lý của Intel.

Và nó cũng đánh dấu lần đầu tiên, bạn có thể cài hệ điều hành Windows lên một chiếc Mac.

Đang trên đà phát triển mạnh mẽ, Apple tiếp tục mở một cửa hàng Apple Store ở Manhattan vào năm 2006. Thiết kế hộp kính độc đáo khiến nó trở thành danh lam thắng cảnh của thành phố New York.

Tuy nhiên cùng lúc này, tình hình sức khỏe của Jobs lại đang suy giảm, và nhiều người nhận ra điều này. Hãy nhìn ông gầy gò như thế nào trên sân khấu, bắt tay với CEO của Disney Bob Iger tại sự kiện của Apple năm 2006.

Tuy vậy, năm 2006 vẫn là một thành công cá nhân dành cho Jobs. Ông đã gửi một email cho toàn bộ nhân viên của Apple: "Các bạn của tôi, hóa ra Michael Dell không giỏi tiên đoán tương lai như ông ta tưởng. Dựa trên số liệu trên sàn chứng khoán hôm nay, Apple có giá trị cao hơn cả Dell. Thị trường chứng khoán rất khó lường, hôm nay thế này, mai thế khác, tuy nhiên tôi nghĩ rằng nó cũng đáng một khoảnh khắc để suy nghĩ về ngày hôm nay."

Vào năm 2007, Jobs chính thức hé lộ về iPhone tại sự kiện Macworld Expo diễn ra vào tháng 1. Nó kết hợp tính năng nghe nhạc của iPod với một màn hình cảm ứng cực nhạy mà không cần sự trợ giúp của bút cảm ứng như mọi thiết bị thời đó. Và Safari là trình duyệt web đầy đủ chức năng đầu tiên trên một chiếc điện thoại.

Các phương tiện truyền thông còn gọi nó là "Điện thoại của chúa". Ảnh này là những fan hâm mộ hào hứng xếp hàng dài trước cửa Apple Store chờ mua iPhone đầu tiên.

iPhone đã trở thành một siêu phẩm với việc bán ra 1 triệu máy chỉ trong vỏn vẹn có 74 ngày.

Vào năm 2008, Apple tung ra người kế nhiệm của iPhone: chiếc iPhone 3GS. Nó có tốc độ truy cập mạng nhanh hơn hẳn, thế nhưng thay đổi lớn nhất, là nó được tích hợp một thứ gọi là App Store để bạn cài đặt phần mềm từ những nhà phát triển bên thứ 3. Lúc phát hành, App Store đã có sẵn 500 ứng dụng.

John Doerr - chuyên gia về vốn đầu cơ, đã đứng lên sân khấu thông báo về ngân sách 100 triệu USD của iFund dành cho những nhà phát triển ứng dụng khác. Đó chính là khởi đầu của một kỷ nguyên ứng dụng, và Apple đã cho Microsoft phải "hít khói".

Tuy nhiên sức khỏe của Job vẫn giảm sút mạnh. Vào tháng 8/2008, Bloomberg "lỡ" đăng một bài cáo phó dài 2.500 chữ dành cho Jobs. Trong bài thuyết trình tháng 9/2008, Jobs đã đùa rằng "những bài báo chia buồn về cái chết của tôi đã phóng đại một cách quá đà."

Năm 2009, Tim Cook được đề cử làm CEO tạm thời trong khi Jobs tìm kiếm các phương thức chữa bệnh. Kể cả khi Steve Jobs trở lại, thì Cook vẫn là người phát biểu tại các buổi thuyết trình của Apple.

Mãi cho tới năm 2010 thì Jobs mới cho ra mắt chiếc máy tính bảng Apple iPad, thứ mà ông muốn có từ đầu những năm 2000.

iPhone và iPad đã vô tình gây ra một cuộc chiến về tiêu chuẩn của internet. Jobs nghĩ rằng Adobe Flash - lúc bấy giờ là tiêu chuẩn của những nội dung tương tác trên web, rất chậm và thiếu bảo mật. Chính vì vậy mà các thiết bị di động không thèm hỗ trợ nó nữa. Adobe, nhận thấy mối nguy hại này, đã xuất bản những tờ quảng cáo, "xin xỏ" Apple hãy suy nghĩ lại.

Đầu năm 2011, trước khi đi chữa bệnh lần cuối, Jobs đã thuyết trình hai lần cuối để giới thiệu sản phẩm mới: tháng 3 để giới thiệu iPad 2 và tháng 6 để ra mắt dịch vụ iCloud.

Lần cuối Jobs xuất hiện trước công chúng là vào tháng 6/2011. Ông cũng công bố về trụ sở mới của Apple tại Cupertino. Sau nhiều năm xây dựng, Apple đang dự định "chuyển nhà" tới tổng hành dinh mới này vào đầu năm 2017.

Jobs thôi làm chức CEO vào 24/8/2011, xuống giữ chức chủ tịch Apple, sau khi căn bệnh ung thư tụy của ông tái phát. Không lâu sau đó, Jobs mất vào 5/11/2011, ông vẫn tiếp tục làm việc cho Apple cho tới ngày cuối đời. Đêm đó, những lá cờ ở Apple đã được hạ thấp để tưởng nhớ ông.