Roesdien Hendricks không hề phóng đại khi nói rằng trung tâm Johannesburg sắp bùng nổ vì những người khai thác vàng bất hợp pháp khiến cảnh sát rất khó đối phó. Họ tước dây cáp điện và chuyển hướng nguồn cung cấp nước.
Zama zama (Những người cố đi tìm vận may) đã làm nổ một quặng vàng lịch sử vốn là cốt lõi của gần 140 năm khai thác đã biến đô thị Nam Phi này trở thành một trong những thành phố lớn nhất của châu Phi. Họ đang mạo hiểm tiến gần các đường ống khí đốt đến mức có thể sẽ gây ra một vụ nổ kinh hoàng có khả năng tàn phá toàn bộ vùng ngoại ô Riverlea.
“Chúng tôi đang ngồi trên vàng theo đúng nghĩa đen. Nhưng chúng tôi cũng đang ngồi trên một quả bom hẹn giờ chờ lúc phát nổ,” người đàn ông 50 tuổi nói.
Hendricks nói thêm rằng cảnh sát không ngăn chặn nổi các trận chiến kéo dài suốt đêm giữa những nhóm người đào vàng tranh giành với nhau. Chính cảnh sát cũng cảm thấy khu vực này quá nguy hiểm.
Những rắc rối của Riverlea là hình ảnh thu nhỏ của tình trạng hỗn loạn và sự sụp đổ hạ tầng ngày càng tăng ở thành phố lớn nhất Nam Phi.
Riverlea nằm ngay phía nam nơi vàng được phát hiện lần đầu tiên ở Johannesburg vào năm 1886, dẫn đến sự trỗi dậy của nơi vẫn là một thành phố thương mại sầm uất và kiêu hãnh thu hút người di cư từ khắp châu Phi.
Ngày nay, đây là trụ sở của ngân hàng lớn nhất lục địa, các trung tâm dữ liệu tiên tiến và hoạt động thương mại chiếm gần 1/5 tổng sản phẩm quốc nội của Nam Phi. Thế nhưng, trung tâm công nghiệp này đang bị bao vây bởi những bất ổn và khủng hoảng tài chính.
Những tên trộm cắt các cột đèn giao thông bằng máy mài để bán đi làm phế liệu. Zama zama cũng đang đào hầm khai thác bên dưới những con đường của thành phố vàng, gây ra những hố sụt và những con đường bị sập.
Thảm họa đô thị lặp đi lặp lại trên khắp nền kinh tế đang gặp khó khăn của Nam Phi vốn không theo kịp tốc độ tăng dân số.
Ruwayda là vợ của Hendricks. Bà nói rằng rất muốn rời Riverlea và Gauteng để đến Cape Town. Nhưng bà phải ở lại để chăm sóc người mẹ ốm yếu đang phải phụ thuộc vào máy thở oxy.
“Khi dây cáp bị trộm mất thì có thể sẽ gây mất điện 3 đến 4 ngày. Với tôi thì không sao nhưng với mẹ tôi thì không ổn,” bà nói.
Tham khảo FT