Thân thế của Tướng Iran vừa thiệt mạng
Vụ tấn công – được cho là do Israel tiến hành – nhằm vào tòa nhà lãnh sự quán Iran ở Syria đã khiến Tướng Mohammad Reza Zahedi – chỉ huy cấp cao của Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) thiệt mạng. Thông tin đã được Bộ Ngoại giao Iran xác nhận.
Ngoài ông Zahedi, theo tờ New York Times, trong số những người tử nạn còn có 2 tướng lĩnh và 4 sĩ quan thuộc lực lượng tinh nhuệ Quds của IRGC (Một số nguồn tin khác nói rằng 6 nạn nhân này bao gồm 1 tướng và 5 sĩ quan IRGC).
Foreign Policy cho biết, Chuẩn tướng Mohammad Reza Zahedi là chỉ huy lực lượng Quds của IRGC tại Li-băng và Syria, đồng thời là tướng cấp cao nhất của Iran thiệt mạng trong các vụ tấn công cáo buộc do Israel tiến hành kể từ ngày 7/10/2023 (ngày Hamas phát động tấn công vào Israel) đến nay.
Chuẩn tướng Mohammad Reza Zahedi là chỉ huy lực lượng Quds của IRGC tại Lebanon và Syria. Ảnh: JPost
Chuyên gia chống khủng bố Charles Lister tại Viện Trung Đông cho biết: "Zahedi có quyền lực rất lớn. Ông là người chỉ đạo mọi việc mà IRGC nói chung và Quds nói riêng đang tiến hành ở Syria, cũng như ở Li-băng trong nhiều năm qua, trong đó bao gồm việc Iran bí mật vận chuyển khí tài cho Hezbollah – tổ chức phi chính phủ đang được trang bị vũ khí mạnh nhất thế giới".
Theo Foreign Policy, cái chết của ông Zahedi là một trong những thất bại lớn nhất đối với lực lượng IRGC hùng mạnh của Iran, kể từ sau vụ tấn công của Mỹ đầu năm 2020 khiến Tướng Qassem Suleimani – người đứng đầu lực lượng Quds lúc bấy giờ - thiệt mạng.
Tờ Jerusalem Post cho biết thêm rằng, ngoài vai trò chỉ huy Đơn vị 18000 của lực lượng Quds, ông Zahedi còn là người đối thoại cấp cao nhất của Tehran với Hezbollah. Trước đây, ông từng chỉ huy lực lượng không quân IRGC và sư đoàn tinh nhuệ Imam Hussein.
Tờ này dẫn các "báo cáo từ Iran" cho biết ông Zahedi đang gặp gỡ các thủ lĩnh của Nhóm Thánh chiến Hồi giáo Palesntine (PIJ) vào thời điểm xảy ra vụ tấn công. Tuy nhiên, các báo cáo này chưa được xác minh độc lập.
"Việc loại bỏ Zahedi có thể được xem là đòn giáng mạnh vào việc quản lý và điều hành các nhóm tấn công tên lửa của Iran nhằm vào Israel" – Jpost nhận định.
Về phần mình, các quan chức Israel cáo buộc tòa nhà lãnh sự quán Iran là "tiền đồn của IRGC, khiến nó trở thành mục tiêu quân sự hợp pháp" để tấn công.
Ông Ali Vaez đến từ Nhóm Khủng hoảng quốc tế (tổ chức phi lợi nhuận nhằm ngăn chặn chiến tranh) nhận định, việc nhắm mục tiêu vào cơ sở ngoại giao Iran không khác nào "nhắm mục tiêu vào Iran trên chính lãnh thổ của họ".
Hiện trường vụ tấn công tòa nhà lãnh sự Iran ở thủ đô Damascus của Syria.
10 vạn quân IRGC sẵn sàng trả đũa
Tờ Times of Israel cho biết, Iran đã đã thề "trả đũa quyết liệt" vụ tấn công này, đồng thời kêu gọi "phản ứng của cộng đồng quốc tế" đối với cuộc không kích.
"Iran bảo lưu quyền thực hiện các biện pháp đáp trả và sẽ quyết định hình thức trả đũa, cũng như hình phạt đối với kẻ gây hấn" - Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanaani cảnh báo.
Theo hãng tin Reuters, IRGC là lực lượng vô cùng đáng gờm của Iran với quân số ước tính lên tới 125.000 người. Thành phần bao gồm các đơn vị lục quân, hải quân và không quân hoạt động độc lập với lực lượng vũ trang quy ước của Iran.
Trong khi đó, Quds là lực lượng tình báo nước ngoài và bán quân sự của IRGC với quân số khoảng 2.000-5.000 người, có sức ảnh hưởng rất lớn đối với các lực lượng ủy nhiệm của Iran trên khắp Trung Đông, từ Lebanon cho tới Iraq, Yemen, Syria.
Lực lượng đặc nhiệm Quds - Ảnh: PINTEREST
Các thành viên của Quds đã đứng về phía Tổng thống Syria Bashar al-Assad trong cuộc nội chiến ở nước này, đồng thời ủng hộ lực lượng an ninh Iraq trong cuộc chiến chống lại phiến quân Nhà nước Hồi giáo những năm gần đây.
Đáng lưu ý, khi Thiếu tướng Qassem Soleimani bị sát hại trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ ở Iraq năm 2020, IRGC đã thề sẽ trả đũa, làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột lớn trong khu vực.
Theo Reuters, một chỉ huy cấp cao của IRGC khi đó tuyên bố: "Giết chết tất cả các lãnh đạo Mỹ cũng không đủ để trả thù cho vụ ám sát Tướng Soleimani". Tháng 1/2020, Iran tuyên bố đang xem xét tới 13 kịch bản trả đũa Mỹ vì ám sát Tướng Soleimani, trong đó kịch bản yếu nhất vẫn đủ mang tới cho Washington "cơn ác mộng lịch sử".
Do vậy, nếu họ quyết định trả đũa nhằm vào Israel lần này, đòn giáng trả có thể sẽ rất khốc liệt. Trước đó, IRGC từng nhiều lần tiến hành các cuộc tập trận, trong đó sử dụng tên lửa mô phỏng tấn công Israel, đồng thời tuyên bố "sẽ chiến thắng bất cứ cuộc chiến nào một khi bước chân vào".
Tờ Asharg Al-Awaat cho rằng, mục tiêu trả đũa trước mắt của IRGC có thể là căn cứ không quân Palmachim của Israel ở nam Tel Aviv, đây là căn cứ chính mà Israel đang triển khai F-35 – mẫu tiêm kích vừa được điều động để tiến hành vụ tấn công tên lửa nhằm vào lãnh sự quán Iran ở Syria.