Philippines cần đòi bồi thường
Trong đoạn bình luận gửi tới báo Rappler ngày 14/6, Thẩm phán Tòa án tối cao Philippines Antonio Carpio cho biết vụ đâm tàu cá xảy ra ngày 9/6 vừa qua "là sự leo thang trong các hành vi gây hấn của Trung Quốc trên biển".
Ông Carpio cho rằng: "Hành động này có thể là dấu hiệu cho chiến lược 'vùng xám' mới của Trung Quốc trong việc xua đuổi các tàu cá Philippines. Trước đây, Trung Quốc cũng đã tìm cách gây rối tàu cá Việt Nam ở quần đảo Hoàng Sa".
"Người dân Philippines cần phải có động thái cứng rắn đối với hoạt động gây hấn của Trung Quốc. Philippines phải yêu cầu Trung Quốc bồi thường cho chủ tàu cá Philippines và trừng phạt nghiêm khắc đối với thủy thủ và thuyền trưởng của tàu cá Trung Quốc đã thực hiện hành vi 'đâm và bỏ trốn' trên biển," ông Carpio nêu quan điểm.
Thuyền trưởng tàu cá Gem-vir vừa bị đâm chìm khẳng định tàu Trung Quốc đã gây ra vụ việc
"Người dân Philippines cần gửi đi tín hiệu mạnh mẽ tới Trung Quốc rằng bất kì 'chiến lược vùng xám' nào, đặc biệt là đâm tàu cá Philippines, cũng đồng nghĩa với việc Manila sẽ cắt đứt quan hệ ngoại giao với Trung Quốc".
Theo Rappler, ông Carpio đưa ra thông điệp này sau khi các ngư dân Philippines và phía Trung Quốc xác nhận rằng một phương tiện của Trung Quốc có liên quan tới vụ đâm chìm tàu Philippines.
Tuy nhiên, Philippines và Trung Quốc có hai phiên bản khác nhau khi kể lại câu chuyện đã xảy ra trên biển. Ngư dân Philippines nói tàu Trung Quốc đã cố ý đâm và làm chìm tàu Philippines, trong khi Trung Quốc khẳng định rằng tàu Trung Quốc "đã bị bao vây bởi 7-8 tàu Philippines", ngăn không cho tàu Trung Quốc cứu người bị nạn trên tàu đắm.
Hành vi của dân quân biển Trung Quốc
Cũng trong đoạn thông điệp gửi tới Rappler, ông Carpio cho biết "có khả năng rất cao rằng dân quân biển Trung Quốc đã đâm chìm tàu Philippines".
"Dân quân biển Trung Quốc đã gia cố vỏ thép cho tàu với mục đích đâm các tàu cá của các quốc gia khác. Không quốc gia nào có thiết kế tàu như vậy ngoài Trung Quốc. Thuyền trưởng của các tàu cá Trung Quốc thông thường cũng không tham gia vào các vụ va chạm vì họ lo ngại sẽ tự làm hỏng tàu của mình," ông Carpio khẳng định.
Ngoài ra, vị thẩm phán cho biết dân quân biển Trung Quốc là lực lượng "được huấn luyện, trang bị và tổ chức bởi Hải quân của quân đội Trung Quốc (PLA)".
"Khi hoạt động trên biển, dân quân Trung Quốc luôn hoạt động theo mệnh lệnh của PLA. Họ được trang bị hệ thống liên lạc radio vệ tinh và có thể giao tiếp bất kì lúc nào với các chỉ huy PLA địa phương".
"Dân quân biển Trung Quốc đã đâm các tàu Việt Nam ở Hoàng Sa trong nhiều năm qua. Đây là lần đầu tiên dân quân biển Trung Quốc đâm một tàu của Philippines. Trước đây, các phương tiện Trung Quốc chỉ hoạt động ở vùng Đảo Thị Tứ và một số khu vực ở Trường Sa, đe dọa tàu của quốc gia khác".
Thẩm phán Philippines khẳng định việc đâm tàu Philippines là "hành vi vi phạm không thể chối cãi" Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS).
"Dân quân biển Trung Quốc - theo lệnh của PLA - đã ngăn chặn tàu Philippines đánh cá một cách bất hợp pháp."
Trong khi đó, phía Mỹ cũng đã lên tiếng về vụ việc. Đại sứ quán Mỹ tại Philippines cho hay: "Chúng tôi đã biết về vụ va chạm trên biển. Chúng tôi cảm thấy may mắn vì không có ngư dân Philippines nào thiệt mạng và rất vui vì các tàu Việt Nam đã cứu được họ".
"Quan điểm của chúng tôi về Biển Đông rất rõ ràng. Chúng tôi ủng hộ việc khai thác biển hợp pháp, tôn trọng luật pháp quốc tế, giao dịch thương mại hợp pháp cũng như đảm bảo hòa bình và ổn định. Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên chấm dứt các hoạt động ép buộc và đe dọa để tranh chấp lãnh thổ trên biển".