Trong đời sống người dân Việt, Tết Nguyên Đán được xem là thời điểm rất quan trọng. Nếu như ngày mùng 1 Tết bắt đầu một mùa xuân mới của đất trời, thì đối với con người nó có ý nghĩa bắt đầu của một chu trình sống, làm việc cũng như một chu trình tình cảm mới.
Con người hiện đại vẫn thường truyền tai nhau giữ những nét truyền thống, những tập tục ngày đầu xuân như một phương thức tâm linh để tự bảo vệ trước những điều bất trắc, điềm “gở”, đồng thời chủ động đón điều lành đến nhà.
Nói về những kiêng kỵ trong đầu năm mới Giáp Ngọ 2014, trao đổi với chúng tôi, Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển doanh nhân và doanh nghiệp Đông Nam Á, Hội khoa học Đông Nam Á Việt Nam (Searav), TS. Lê Xuân Phương nhấn mạnh: Đầu năm mới luôn phải chú ý “Nhất thanh nhì sắc”.
TS.Phương giải thích thêm: Ngày 30 (cuối năm cũ), con người ta nói những lời cẩu thả hoặc có những hành động không tốt đều có thể châm chước hay bỏ qua, nhưng năm mới, cần dùng những lời đẹp đẽ nhất, cao cả nhất để nói với nhau và “chín bỏ làm mười” để tránh xung đột.
“Đây là cách để cùng nhau hoàn thiện cuộc sống, cùng nhau vươn đến những điều tốt đẹp nhất. Nếu đầu năm mà nói những điều gở thì đúng là tai họa, vì vậy, nên nói những điều tốt lành, những lời cao quý, mang tính kế thừa và lan tỏa. Ví dụ như lời chúc cho một năm tốt đẹp, hạnh phúc, nhiều thành công để đón nhận năm 2014 đầy ngọt ngào” – TS.Phương nói.
Ngoài ra, dưới góc nhìn của một nhà phong thủy, năm giáp Ngọ, theo ông Phương, khác với mọi năm bởi thời gian trong năm 2014 là vàng. Vì vậy, ông Phương khuyên: Ăn, ngủ, nghỉ, làm việc,… phải theo đúng lịch trình, chứ không nên sai lộ trình như “lấy ngày làm đêm”.
“Năm Ngọ được coi là năm rất anh hùng. Dân gian có câu “khích câu phi độ”, năm Ngọ nhanh hơn cả chớp mắt. Cho nên, trong năm Ngọ, mọi người cần dùng thời gian như vàng, tranh thủ từng phút, từng giây, từng khắc bởi 2014 “tứ phương cùng chầu”, cơ hội đến từ 4 phương dành cho tất cả mọi người và không trừ một ai” – TS.Phương lưu ý.
Tết đến sẽ mang theo những may mắn, tài lộc cho mọi nhà. Nhà nào được nhiều tài lộc dịp Tết sẽ được may mắn trong cả năm. Nhà nào gặp xui quẩy, không kiêng kỵ được trong mấy ngày Tết thì cả năm sẽ bị vận hạn đeo đẳng. Cũng bởi vậy mà việc kiêng kỵ trong những ngày đầu xuân mới được hầu hết các gia đình Việt Nam đặt lên hàng đầu.
Một số chuyên gia phong thủy tư vấn: Đầu năm, các gia đình nên kỵ cho nước, cho lửa. Vì quan niệm lửa là đỏ, là may mắn, cho người khác cái may trong ngày Mùng Một Tết thì cả năm đó trong nhà sẽ gặp nhiều điều xui rủi như làm ăn thua lỗ, trong nhà lủng củng, ra đường hay gặp tai vạ. Kiêng cho nước đầu năm vì nước được ví như nguồn tài lộc, nguồn công năng cho gia đình. Nếu cho nước thì sẽ bị mất “lộc”.
Thêm vào đó, các gia đình cũng nên kiêng không treo những tranh “xui xẻo” như: đánh ghen, kiên trung… mà phải tìm treo tranh mang ý tài lộc như lợn, gà, cậu bé…
Ngoài ra, người xưa cũng dạy: không nên vay hoặc cho tiền bạc, đồ đạc vào những ngày đầu năm mới vì sẽ khiến gia đình rơi vào cảnh túng thiếu cả năm. Điều kiêng kỵ này xuất phát từ quan niệm ngày đầu xuân con người mở cửa để đón lộc vào nhà, còn nếu cho mượn hoặc trả giống như “dâng” tài lộc vào tay khác.
Một chuyên gia về văn hóa học lại nhắc nhở người dân Việt nên kiêng giặt giũ vào mùng Một và mùng hai Tết. Vì ngày sinh của thần Thủy là ngày 1, 2 tháng Giêng Âm lịch, do đó nên tránh giặt quần áo trong hai ngày này để phòng xui xẻo. Còn ngày mùng Năm thì kiêng xuất hành. Bởi người Việt thường tin rằng: Mùng 5 là ngày nguyệt kỵ không thích hợp cho xuất hành. Chẳng vậy mà ca dao Việt Nam có câu: "Mồng năm, mười bốn, hăm ba. Đi chơi cũng thiệt nữa là đi buôn".
Thêm nữa, kiêng quét nhà, kỵ mai táng, kiêng ăn thịt chó, cá mè, vịt, trái chuối, không làm vỡ đồ đạc, kiêng mặc quần áo màu đen (hoặc trắng) cũng được một số chuyên gia phong thủy và nhà văn hóa học nhắc nhở trong những ngày đầu xuân năm mới.
