20 năm làm cán bộ quản giáo tại Trại tạm giam số 1 (Cầu Diễn, Từ Liêm, Hà Nội), số năm ăn Tết cùng gia đình của anh Dương Tuấn Hải đếm được trên đầu ngón tay. Cảnh người ra, người vào ở đây đã quá quen thuộc với người cán bộ quản giáo ấy.
Mỗi dịp tết đến xuân về, công việc của những người quản giáo cùng các trại viên lại càng tất bật hơn. Hòa mình vào trong công việc dọn dẹp buồng, sân trại, quét tường, rồi trang hoàng khung cảnh, tham gia các sinh hoạt thể dục thể thao, văn nghệ… mừng xuân Giáp Ngọ đã giúp các trại viên cảm giác như mình đang ở gần, rất gần với gia đình mà vơi đi nỗi buồn xa nhà cũng như những mặc cảm của bản thân. “Nhưng thẳm sâu trong họ vẫn là mong ước được về quê ăn Tết bên người thân”, anh Hải nói.
Những kỉ niệm với các trại viên trong gần 20 năm ấy có lẽ anh Hải không thể kể hết được. Nhưng rồi anh ngậm ngùi khi nhắc tới trại viên L.T.Q (SN 1991, quê ở Tuyên Quang) vừa được nhận quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt và trở về với gia đình.
Q. theo chúng bạn mà phạm tội gây rối trật tự trên địa bàn Hà Nội. Vì bản chất không phải là người phá phách nên khi vào đây, thời gian đầu, chàng thanh niên trẻ ấy bị sốc, không cống hiến cho công việc lại hay nghĩ quẩn. Anh Hải cùng đồng nghiệp phải tìm biện pháp phối hợp giáo dục, lao động hợp lý sau đó động viên để Q. hi vọng vào chính sách khoan hồng của pháp luật mà có động cơ phấn đấu, cải tạo tốt. Thêm vào đó, anh Hải cũng dùng tới cả “gương” của các phạm nhân ở trại tạm giam số 1 đã cải tạo tốt và có những tiến bộ trông thấy nên đã được giảm án để Q. cũng có những sự ghi nhận.
“Gia đình của Q. nghèo, lại là dân tộc miền núi nên không có điều kiện vào thăm, chỉ thỉnh thoảng có người anh họ đang làm việc ở Hà Nội vào thăm hỏi, động viên còn bố mẹ thì gần như không thấy. Lúc được trả tự do, Q. cũng khóc. Tôi tin Q. sẽ trở thành người công dân tốt cho xã hội”, anh Hải chia sẻ.
Chia sẻ về những khó khăn trong công tác quản lý trại viên, anh Hải nhấn mạnh vào địa bàn. Bởi lẽ, những người vào cải tạo ở đây thường là án ít nghiêm trọng như người gây rối trật tự xã hội, có ý gây thương tích hay vi phạm giao thôn gây chết người… nhưng trại đặt ở địa bàn rộng và đông dân cư, gần dân. Chính vì vậy việc quản lý gặp nhiều khó khăn nên các cán bộ, chiến sĩ ở đây luôn phải nêu cao tinh thần cảnh giác.
Chỉ tay về phía chiếc rạp đang được tháo dỡ sau “Lễ công bố quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt đợt tết Nguyên đán 2014”, anh Hải cười nói: Năm nào, các trại viên cũng có những sinh hoạt tập thể vui vẻ. Ban giám thị trại giam rất quan tâm tới chính sách của phạm nhân, luôn có hướng chỉ đạo tới từng cán bộ chiến sĩ để chú ý quan tâm tới công tác chuẩn bị tết cho phạm nhân, động viên kịp thời để các phạm nhân vơi đi nỗi nhớ nhà trong dịp Tết.
Nhắc về những cái tết xa gia đình để làm công tác của một cán bộ trại giam, anh Hải cười: Ngày đó ai cũng muốn được sum họp bên gia đình nhưng phải biết hi sinh những mong muốn cá nhân vì nhiệm vụ là trên hết. Một năm có 3 lần các phạm nhân được hưởng chính sách khoan hồng của pháp luật nhưng có lẽ đợt giảm án khi tết đến xuân về là được mọi người mong chờ nhất. Nhiều trại viên đã khóc rất nhiều trong thời khắc giao thừa.
Mỗi lần có phạm nhân được trả tự do, những người làm công tác cán bộ quản giáo như anh Hải cảm thấy vui vì mình cũng có những đóng góp nhỏ cho xã hội, giúp những số phận lầm lỡ ấy có cơ hội làm lại cuộc đời và được xã hội đón nhận.
Tạm biệt Trại tạm giam số 1 những ngày cuối năm, chúng tôi biết ở đó vẫn còn rất nhiều những trái tim đang thổn thức cùng nhịp thở của mùa xuân. Những ánh mắt đầy hối lỗi cùng niềm khao khát ngày trở về cùng gia đình, người thân vẫn dõi theo chúng tôi ra tới tận cổng. Phía bên ngoài, vẫn lác đác một vài người đang chờ người thân của mình trở ra cùng với quyết định giảm án phạt.
