Nếu như trong mâm lễ dịp Tết Đoan Ngọ (mồng 5 tháng 5) của người Việt, ngoài hoa trái, cốm rượu sẽ có bánh tro thì người Hoa lại thường dâng lễ một loại bánh mang đặc trưng văn hóa - bánh bá trạng.
Nói thêm một chút, bánh bá trạng truyền thống người Hoa có kích thước to hơn bánh ú tro của người Việt, có nhiều loại nhân, nêm nếm đậm đà hơn. Bánh thường buộc lại thành xâu, một xâu là 5 cặp.
Nguyên liệu chính để làm ra bánh bá trạng bao gồm nếp, nấm đông cô, thịt heo hoặc mỡ heo. Thế nhưng, với mỗi "bang"/"tộc" trong "ngũ bang" của người Hoa (Quảng, Tiều, Hải Nam, Phúc Kiến, Sùng Chính) lại có cách gia giảm các nguyên liệu và gia vị khác nhau đôi chút, làm nên nét riêng.
Ảnh: Weibo
Theo chia sẻ của một số người gốc Hoa đang sinh sống ở TP.HCM, theo kiểu của người Quảng thì phần nhân bánh bá trạng sẽ có nếp, đậu xanh, nấm đông cô, tôm khô, hạt sen, thịt heo, trứng vịt muối, hương vị sẽ hơi nhạt nên thường chấm với đường hoặc nước tương. Gói theo kiểu người Tiều, thay vì trộn nếp với đậu xanh thì sẽ trộn với hạt lạc hay có nơi cho thêm miếng khoai môn vào nhân. Hay với bánh của người Phúc Kiến thì phần bánh sẽ có màu đậm hơn bởi gạo nếp trước khi đem gói bánh đã được ướp với nước tương và nhân thì chuộng cho hành phi để vừa thơm, vừa đậm vị.
Từ cách đây nhiều ngày, nếu như đi qua những con đường ở khu vực quận 5, quận 6 hay quận 11 sẽ không khó để bắt gặp những hàng bày bán bánh bá trạng/ bánh ú. Tuy nhiên, luôn có một số hàng nhất định lúc nào cũng đông khách vượt trội bởi là địa chỉ quen thuộc của nhiều gia đình ở TP.HCM.
Lò bánh An Ký
Tiệm này bán bánh ú quanh năm, làm theo vị của người Quảng Đông. Cứ đến mùa Tết Đoan Ngọ là gần như cả xóm tập trung trong căn nhà nhỏ, cùng nhau gói bánh, luộc bánh phục vụ mọi người.
Ảnh chụp màn hình: @cholondowntown
Địa chỉ: 170/23 Tuệ Tĩnh, quận 11.
Lò bánh Huê Ký
Đây cũng là một gia đình có truyền thống làm bánh ú bá trạng. Tuy nhiên, bánh sẽ chỉ được làm và bán vào dịp 5/5 còn nghề chính của họ là bán cọc tre. Tiệm bánh thu hút khách bởi đã đầu tư hẳn chiếc xe làm bằng cọc tre để trưng bày bánh ú trong mùa Tết Đoan Ngọ năm nay.
Ảnh: @cholondowntown
Địa chỉ: 108 Tạ Uyên, phường 4, quận 11.
Bánh ú bá trạng Phúc Kiến
Ảnh chụp màn hình: @cholondowntown.
Địa chỉ: Hèm 145 Gia Phú, phường 1, quận 6.
Lò bánh Dí Xuân
Bánh bá trạng ở đây làm theo đặc trưng của người Tiều, trước khi cho bánh sẽ để sẵn một hạt lạc dể tạo hình chóp cho bánh và gói lá theo kiểu 3 góc.
Ảnh chụp màn hình: @longnhongsaigon
Địa chỉ: 121A/22M, Hậu Giang, quận 6.
Lò bánh bé Thy
Bánh ở đây có một điểm khác là không nghiêng hẳn về vị truyền thống mà đã được cô chủ quán thay đổi cách nêm nếm một chút từ công thức cũ, phần nếp cũng đã được rang lên trước khi gói, sao cho hợp với khẩu vị của nhiều người hơn. Tại đây bán 3 loại bánh với mức giá khác nhau: bánh 1 trứng muối (400g) có giá 40.000đ, bánh 2 trứng muối (~600g) giá bán là 60.000đ và bánh 3 trứng muối (~750g) có giá 80.000đ.
Ảnh chụp màn hình: @solarbizz
Địa chỉ: 150 bến Cần Giuộc, phường 11, quận 8 (trong khu chợ Xóm Củi)