R-36M2 Voevoda là loại tên lửa nặng nhất thế giới khi lên tới 211 tấn và tầm bay 16.000 km, có thể mang đa đầu đạn đủ sức thổi bay nhiều thành phố cùng lúc. Tên lửa có chiều dài 32,2 m, đường kính lên tới 3,05 m, với kích thước này, những tên lửa R-36M2 Voevoda được thiết kế để phóng trong các hầm phóng nằm sâu dưới nòng đất.
Tên lửa R-36M2 Voevoda là biến thể nâng cấp từ loại tên lửa hạt nhân R-36 và chúng vẫn đang hoạt động tích cực trong biên chế lực lượng tên lửa hạt nhân chiến lược của Nga ngày nay.
Trước khi chúng bị dần thay thế bằng loại tên lửa R-28 Sarmat vào năm 2020 thì R-36M2 Voevoda vẫn là loại tên lửa có tầm bắn xa nhất thế giới hiện nay. Những tên lửa hạt nhân này có thể mang tới 10 đầu đạn hạt nhân độc lập với sức công phá từ 550 - 750 kiloton. Tổng trọng lượng đầu đạn nặng tới 9 tấn.
Tên lửa R-36M2 Voevoda trong một lần phóng
Khác với đa phần công nghệ tên lửa ngày nay sử dụng nhiên liệu rắn, những tên lửa hạt nhân chiến lược thời chiến tranh lạnh lại sử dụng nhiên liệu lỏng. Tuy không nhỏ gọn như tên lửa sử dụng nhiên liệu rắn, thì tên lửa sử dụng nhiên liệu lỏng lại có ưu điểm là có thể mang lượng đầu đạn lớn, đặc biệt là chi phí chế tạo và bảo dưỡng rẻ hơn nhiều.
Về cơ bản, tên lửa R-36M2 Voevoda là ICBM 2 tầng phóng sử dụng nhiên liệu lỏng kết hợp giữa N2O4 và UDMH. Thiết kế động cơ và buồng chứa nhiên liệu mới cho phép mang được 188 tấn nhiên liệu.
Được biết, theo báo , tên lửa R-36M2 Voevoda phóng thử lần đầu vào tháng 2-1973 và được nhận vào trang bị ngày 30-12-1975. Tên lửa R-36M2 Voevoda có tới 6 biến thể (từ Mod-1 tới Mod-5) với sự khác biệt chủ yếu ở trang bị đầu đạn chiến đấu.
Ngày 25-10-2016, lực lượng tên lửa chiến lược Nga phóng thành công 1 tên lửa liên lục địa R-36M2 Voivode từ hầm ngầm ở Orenburg đến mục tiêu ở Kamchatka. Loại tên lửa hạt nhân do Ukraine chế tạo từ thời Chiến tranh lạnh này sắp được thay thế bằng tên lửa RS-28 Sarmat vừa được giới thiệu công khai.
Sự kiện phóng tên lửa Voivode này diễn ra lúc 11 giờ 58 ngày 25-10 (giờ Moscow) từ hầm ngầm ở vùng Orenburg (Tây Nam nước Nga), bắn trúng mục tiêu ở bãi thử Kura trên bán đảo Kamchatka, cách đó hàng ngàn km.
Nguyên lý hoạt động của tên lửa R-36M2 Voevoda sử dụng phương thức phóng thẳng đứng nguội. Đạn tên lửa được bảo quản trong thùng vận tải - phóng, lắp trong hầm phóng được nạp nhiên liệu ở trạng thái trực chiến thời gian dài. Cơ chế phóng được thực hiện hoàn toàn tự động.
Tên lửa R-36M2 Voevoda tương tự như các dòng ICBM sử dụng hệ thống dẫn đường hỗn hợp tự động quán tính ở pha đầu, nhưng được hiệu chỉnh pha giữa thông qua máy tính đạn đạo kết nối với trung tâm chỉ huy mặt đất. Sai số mục tiêu của tên lửa R-36M2 Voevoda vào khoảng 500 m. Con số không đáng kể đối với loại vũ khí hạt nhân có sức hủy diệt kinh hoàng.
Lực lượng tên lửa chiến lược Nga hiện còn duy trì từ 55 đến 80 bệ phóng tên lửa R-36M2 Voevoda và chúng sẽ tiếp tục hoạt động cho tới năm 2026 trước khi bị thay thế hoàn toàn bởi Sarmat-một loại tên lửa hạt nhân vừa được Nga phát triển.
Tên lửa R-36M2 Voevoda nặng nhất thế giới
Sự xuất hiện của R-36M/M2 đã làm cho Mỹ sửng sốt. Các chuyên gia Mỹ nhận định với sức phá huỷ của dòng ICBM này rất ít bệ phóng ICBM Peacekeeper và Minuteman có thể sống sót được sau loạt tấn công đầu tiên.
Trong cơ cấu lực lượng tên lửa chiến lược của Nga, ICBM sử dụng nhiên liệu rắn là vũ khí tấn công phủ đầu thường đặt trên các bệ di động đảm bảo khả năng sống sót cao, còn ICBM nhiên liệu lỏng đặt trong giếng phóng cố định chính là cốt lõi sức mạnh để hủy diệt đối phương trong chiến tranh hạt nhân toàn diện.
Chính vì sức mạnh kinh hoàng của dòng ICBM R-36M/M2 nên Mỹ và NATO đã đặt mật danh cho dòng tên lửa này là Sa-tăng (tên một con quỷ sức mạnh vô song trong Kinh Thánh).