Tổng thống Donald Trump chủ trì lễ ký thỏa thuận bình thường hóa quan hệ lịch sử giữa lãnh đạo UAE, Bahrain và Israel tại Nhà Trắng trong diễn biến tái cơ cấu chiến lược các nước Trung Đông chống lại Iran.
Trước sự chứng kiến của vài trăm người trên bãi cỏ của Nhà Trắng, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã ký kết các thỏa thuận bình thường hóa quan hệ với Ngoại trưởng UAE Sheikh Abdullah bin Zayed al-Nahyan và Ngoại trưởng Bahrain Abdullatif al-Zayani.
Các thỏa thuận này gọi là hiệp định Abraham. Với hiệp định Abraham, bị người Palestine bác bỏ, UAE và Bahrain trở thành nước thứ 3 và thứ 4 thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ với Israel kể từ khi Israel ký hiệp ước hòa bình với Ai Cập (năm 1979) và Jordan (năm 1994).
Ngoài các thỏa thuận song phương, Israel, UAE và Bahrain cũng sẽ ký một văn bản 3 bên.
Phát biểu tại buổi lễ ký kết, ông Trump đã ca ngợi các thỏa thuận là một bước tiến lớn để "mọi người thuộc mọi tín ngưỡng và nguồn gốc có thể cùng nhau sống hòa bình và thịnh vượng".
Phát biểu từ ban-công Nhà Trắng, ông Trump nói: "Chúng ta ở đây chiều nay là để thay đổi tiến trình lịch sử". Ông Trump nhấn mạnh cả 3 nước "sẽ làm việc cùng nhau, họ là những người bạn".
Gặp ông Netanyahu trước đó tại phòng Bầu dục, Tổng thống Trump cam kết "chúng ta sẽ có thêm ít nhất 5 hoặc 6 nước nhanh chóng" thiết lập các thỏa thuận của riêng họ để bình thường hóa quan hệ với Israel.
Việc ký kết thỏa thuận giữa Israel, UAE và Bahrain phản ánh mối quan tâm chung của các nước về việc phát triển tên lửa đạn đạo cũng như những ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Iran trong khu vực.
Iran đã lên tiếng chỉ trích các thỏa thuận. Trong khi đó, 3 lãnh đạo Trung Đông trên đều ca ngợi các thỏa thuận và vai trò của ông Trump trong vụ việc. Ông Netanyahu khẳng định thỏa thuận đem lại hy vọng cho "tất cả người dân của Abraham".
Phát biểu từ ban-công Nhà Trắng, ông Trump nói: "Chúng ta ở đây chiều nay là để thay đổi tiến trình lịch sử". Ảnh: Reuters
Buổi lễ tại Nhà Trắng là "cao điểm" của 1 tháng đầy kịch tính khi UAE và kế đến là Bahrain đồng ý đảo ngược chiều sau nhiều thập niên chống lại Israel, dù tranh chấp giữa Israel và Palestine vẫn chưa được giải quyết.
Sau khi gặp trở ngại vì người Palestine từ chối tham gia các sáng kiến hòa bình của Tổng thống Trump, Nhà Trắng đã bỏ qua Palestine trong các thỏa hiệp. Phát biểu với Fox News vài giờ trước buổi lễ, ông Trump dự đoán người Palestine cuối cùng sẽ xây dựng hòa bình với Israel, nếu không sẽ bị "bỏ mặc trong giá lạnh".
Nhiều người cho rằng lễ ký kết ngày 15-9 là sự kiện báo trước sự thay đổi mạnh mẽ trong động lực quyền lực ở Trung Đông. Ngoài ra, buổi lễ ký kết này cũng giúp củng cố cho hình ảnh của ông Trump trong việc tái tranh cử chức vụ tổng thống Mỹ vào tháng 11.
Trong ngày 15-9, giữa lúc Israel và 2 nước Ả rập vùng Vịnh ký các thỏa thuận bình thường hóa tại Nhà Trắng, các phần tử hiếu chiến Palestine bắn rocket từ Gaza vào Israel. Israel cho biết hai người đàn ông đang được điều trị do mảnh kính làm bị thương và 4 người khác được điều trị do bị sốc.