Trong thông điệp liên bang tháng 3/2018, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã lần đầu tiên chính thức tiết lộ về 6 loại vũ khí có khả năng vũ trang hạt nhân, đồng thời tuyên bố không nước nào trên thế giới có các vũ khí sở hữu được những tính năng kỹ chiến thuật tương tự.
Khi đó, ông Putin đã nhấn mạnh: "Quý vị cần hiểu rằng, tất cả những gì tôi phát biểu ngày hôm nay không phải chỉ để nói cho vui".
Trong bối cảnh cả Mỹ và Nga đều đã đưa ra tuyên bố sẽ rút khỏi Hiệp ước Kiểm soát Các lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) ký năm 1987, một kỷ nguyên chạy đua phát triển tên lửa mới rất có thể sẽ được hai nước thúc đẩy.
Theo như lời của người đứng đầu nước Nga, thế giới không có bất cứ vũ khí nào giống như các tên lửa mới của Nga. Tổng thống Vladimir Putin đã nói đúng? Hãy nhìn lại những vũ khí này, một năm sau lời khẳng định của ông Putin.
Đầu đạn phóng lướt siêu vượt âm Avangard
Hình ảnh mô phỏng trên máy tính cho thấy quỹ đạo di chuyển của Avangard vượt qua các hệ thống phòng thủ tấn công mục tiêu. Ảnh: AP
Avangad là một dạng đầu đạn phóng lướt siêu vượt âm (HGV) được mang theo bởi tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM).
Một khi được phóng đi, nó có thể bay trên tầng khí quyển Trái Đất với vận tốc lên tới Mach 20 (gấp 20 lần vận tốc âm thanh). Avangad có thể được trang bị cả đầu đạn hạt nhân hoặc thông thường.
Theo Liên minh Ủng hộ Lá chắn Tên lửa Mỹ (MDAA) thì khả năng cơ động cũng như độ linh hoạt của Avangad khiến nó trở thành loại vũ khí "đặc biệt có giá trị cao về mặt chiến lược".
Trong khi đó, Pavel Podvig - Giám đốc Dự án Các lực lượng Hạt nhân Nga, cơ quan chuyên nghiên cứu về vũ khí hạt nhân Nga có trụ sở ở Moscow đánh giá, Avangard "dường như đã được thử nghiệm thành công và có thể được triển khai trong năm nay đúng theo kế hoạch dự kiến".
Tên lửa siêu vượt âm Kh-47M2 Kinzhal
Một tiêm kích phản lực MiG-31 của Nga mang theo tên lửa Kinzhal. Ảnh: AP
Kinzhal (hay "Dao Găm") hiện đã có trong biên chế của Quân đội Nga. 10 chiếc máy bay MiG-31 đầu tiên đã được Nga cải tiến để mang theo loại tên lửa này.
Theo MDAA, Kinzhal được thiết kế có thể đạt vận tốc siêu vượt âm chỉ vài giây sau khi phóng và tự điều chỉnh quỹ đạo bất cứ thời điểm nào trong toàn bộ quá trình bay.
Nếu những thông tin này là thực, Kinzhal hoàn toàn có khả năng trốn tránh được bất cứ hệ thống phòng thủ tên lửa nào của Mỹ hiện nay.
Tên lửa đạn đạo liên lục địa RS-28 Sarmat
ICBM Sarmat trong một vụ phóng thử tại một địa điểm không được tiết lộ tháng 7/2018. Ảnh: TASS
Được xếp hạng là loại tên lửa đạn đạo liên lục địa hạng nặng, RS-28 hiện đang được Nga tập trung phát triển và hoàn thiện.
Theo hãng thông tấn TASS, các binh lính thuộc Lực lượng tên lửa Chiến lược Nga đã thực hiện một số cuộc thử nghiệm từng phần khác nhau và có kế hoạch tiến hành các vụ phóng thử vào cuối năm nay.
MDAA cho biết, RS-28 chính là "đại diện cho vị thế siêu cường hạt nhân của Nga, ngang bằng hoặc thậm chí còn tiên tiến hơn các khả năng của Mỹ".
Tên lửa hành trình hạt nhân 9M730 Burevestnik
Ảnh chụp màn hình đoạn video do BQP Nga công bố về dây chuyền lắp ráp tên lửa hạt nhân Burevestnik
Trên thực tế, chưa có nhiều thông tin được tiết lộ về loại vũ khí này dù Burevestnik đã xuất hiện trên một dây chuyền lắp ráp do chính Bộ Quốc phòng Nga công bố.
Theo đánh giá của tình báo quân sự Mỹ, cho tới nay chỉ có 1 trong 13 vụ thử nghiệm tên lửa Burevestnik được coi là thành công. Tạp chí The Diplomat dẫn các nguồn tin từ Chính phủ Mỹ cho biết, vụ phóng thử mới nhất ngày 29/1 cũng chỉ thành công một phần.
Hiên tại, chưa một quốc gia nào trên thế giới triển khai tên lửa hành trình sử dụng động cơ hạt nhân, nguyên nhân chủ yếu đến từ những thách thức về kỹ thuật và khả năng đảm bảo an toàn của nó.
Tuy nhiên, ông Podvig vẫn cho rằng, Burevestnik có thể là một vũ khí mang tính cách mạng thực sự mặc dù còn quá sớm để nói rằng liệu nó đã đáp ứng được các kỳ vọng hay chưa.
Ngư lôi không người lái Poseidon
Ngư lôi Poseidon xuất hiện trong giai đoạn thử nghiệm cuối cùng tháng 7/2018. Ảnh: TASS
Ngày 2/2 Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố, loại vũ khí dưới nước mới nhất này của Nga đã hoàn tất giai đoạn thử nghiệm chủ chốt dưới biển.
Theo Báo cáo Đánh giá Vị thế Hạt nhân năm 2018 của Bộ Quốc phòng Mỹ, "Poseidon là một dạng ngư lôi mới không người lái, vũ trang hạt nhân và có khả năng tấn công liên lục địa".
Hải quân Nga dự kiến giai đoạn đầu sẽ triển khai hơn 30 ngư lôi Poseidon một khi loại vũ khí mới này đi vào hoạt động. Mặc dù vậy, Podvig cho rằng còn quá sớm để đưa ra tuyên bố Poseidon là một chiến thắng giành cho quân đội Nga.
Hệ thống tác chiến laser Peresvet
Ảnh chụp màn hình Peresvet trong video được BQP Nga công bố
Vũ khí laser công suất cao Peresvet được Nga tuyên bố đưa vào hoạt động ngày 1/12/2018. Tuy vậy, các thông số chi tiết về loại vũ khí này, chẳng hạn như sức công phá hoặc thậm chí là mục đích sử dụng của nó, vẫn còn là một bí mật.
Dựa vào những hình ảnh đã được tiết lộ thì có vẻ như Peresvet khá giống với hệ thống Vũ khí Laser của Hải quân Mỹ đã được thử nghiệm trên tàu chiến USS Ponce năm 2017.
Theo trang mạng Popular Mechanics, một vũ khí laser công suất thấp sẽ chỉ có thể làm cháy các máy bay không người lái (UAV) cỡ nhỏ và chọc mù các thiết bị quang - điện tử (gồm cả nhãn cầu mắt người). Nhưng một vũ khí laser mạnh hơn sẽ rất nguy hiểm với các UAV cỡ lớn cũng như các máy bay có người lái cỡ nhỏ.
Hình ảnh về tổ hợp tên lửa Kinzhal được công bố trong Thông điệp Liên bang Nga 2018