Tên lửa Brahmos. Ảnh: DNA India.
Kế hoạch của Philippines mua tên lửa hành trình siêu thanh nhanh nhất thế giới của Ấn Độ sẽ giúp các lực lượng vũ trang của nước này gia tăng khả năng bảo vệ các khu vực ven biển trong bối cảnh căng thẳng giữa Philippines và Trung Quốc gia tăng ở Biển Đông, các nhà phân tích cho biết.
Tăng khả năng phòng thủ trước Trung Quốc
Tên lửa BrahMos PJ-10 do Ấn Độ phối hợp với Nga phát triển có thể được phóng từ tàu chiến, tàu ngầm, máy bay và các bệ phóng trên mặt đất. Tên lửa có tầm hoạt động 290km và bay với vận tốc nhanh gấp 3 lần tốc độ âm thanh, đã được các lực lượng vũ trang Ấn Độ thử nghiệm nhiều lần trên biển và trên đất liền vào năm 2020.
Trước đó, truyền thông Ấn Độ cho biết, quân đội nước này đã triển khai một số lượng lớn tên lửa BrahMos tại các địa điểm dọc theo Đường kiểm soát thực tế (LAC) ngăn cách lãnh thổ do Ấn Độ kiểm soát với lãnh thổ do Trung Quốc kiểm soát.
Thỏa thuận mua tên lửa hành trình BrahMos PJ-10 do Thứ trưởng Quốc phòng Philippines Raymund Elefante và Đại sứ Ấn Độ Shambu Kumaran ký kết sẽ đóng vai trò là khuôn khổ pháp lý cho việc mua sắm theo phương thức chính phủ đối với chính phủ. Động thái này diễn ra trong bối cảnh quan hệ hợp tác về an ninh giữa hai bên ngày càng chặt chẽ hơn.
Với thỏa thuận này, Philippines sẽ là khách hàng nước ngoài đầu tiên của Ấn Độ mua tên lửa hành trình BrahMos. Đây cũng là thương vụ bán thiết bị quốc phòng lớn đầu tiên của New Dehli cho Manila –đồng minh thân cận của Mỹ tại Đông Nam Á. Thời gian gần đây, Ấn Độ ngày càng xích lại gần Mỹ khi căng thẳng với Trung Quốc gia tăng.
Các nhà phân tích cho rằng, Trung Quốc sẽ theo dõi sát sao những diễn biến này, bởi trước đây Philippines chủ yếu mua vũ khí của Mỹ. Nhà phân tích Jose Antonio Custodio tại Viện nghiên cứu Stratbase ADR ở Manila nhận xét: “Đối thủ ở đây rõ ràng là Trung Quốc. Chúng tôi cần những tên lửa này để tăng cường khả năng phòng thủ trước Trung Quốc”.
Tăng cường nỗ lực hiện đại hóa quân đội
Các nỗ lực của Trung Quốc nhằm hiện đại hóa quân đội và phô trương sức mạnh tại Biển Đông đã khiến Philippines lo ngại. Năm 2020, Tổng thống Rodrigo Duterte từng cho rằng nước này không thể giải quyết những tranh chấp trên Biển Đông bằng biện pháp nào khác ngoài nỗ lực ngoại giao.
“Trung Quốc có sức mạnh quân sự. Chúng ta thì không có. Họ đang kiểm soát những thực thể ở Biển Đông. Vậy chúng ta có thể làm được gì?”, Tổng thống Duterte nói.
Trong phiên điều trần tại Thượng viện, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana thừa nhận, Philippines vẫn chưa đi được 25% quãng đường nhằm phát triển khả năng “phòng thủ đáng tin cậy tối thiểu” trước các mối đe dọa an ninh bên ngoài.
Theo Asian Times, tính đến tháng 8/2019, các lực lượng vũ trang của Philippines mới chỉ hoàn thành 21 trong số 152 dự án thuộc giai đoạn đầu tiên của một chương trình hiện đại hóa ba giai đoạn bắt đầu từ những năm 2010 và sẽ tiếp tục đến giữa những năm 2020.
Theo nhà phân tích Custodio, tên lửa BrahMos PJ-10 có khả năng sát thương cao, thường được gắn trên các bệ phóng di động trên đất liền, nhưng Philippines cũng có thể tích hợp chúng trên tàu.
“Trên thực tế, chúng tôi có những con tàu hiện đại có thể phóng tên lửa này. Chúng tôi có các phương tiện như tàu khu trục nhỏ của Hàn Quốc, tàu tuần tra lớp Hamilton của Mỹ, nhưng chúng tôi không có ngân sách để cơ cấu lại các con tàu đó”.
Nhà phân tích này cho biết, Philippines đã có kế hoạch mua tên lửa hành trình trong nhiều năm. “Kế hoạch này đã được ấp ủ suốt thời gian dài, kể từ thời chính quyền Tổng thống Benigno Aquino III (2010-2016). Khi hải quân Mỹ đã thực hiện việc nghiên cứu, họ đã nhắc đến BrahMos ở thời điểm đó”.
Đến năm 2019, Bộ trưởng Delfin Lorenzana thông báo, bộ này sẽ mua tên lửa BrahMos vào năm 2020 và ban đầu có ý định trang bị cho đơn vị pháo binh của lục quân. Nhưng sau đó nguồn kinh phí này đã được dùng cho các nỗ lực chống dịch Covid-19 của chính phủ.
Ấn Độ được cho là đã đề xuất cung cấp cho Philippines khoản vay ưu đãi trị giá 100 triệu USD vào tháng 12/202 để mua tên lửa, nhưng Tổng thống Rodrigo Duterte không chấp nhận đề xuất này.
Khi thỏa thuận mua tên lửa BrahMos được ký kết vào ngày 2/3, Bộ trưởng Lorenzana không cho biết cụ thể cách thức Manila sẽ chi trả cho New Delhi. Nhà phân tích Custodio cho biết: “Việc lên kế hoạch mua sắm trang thiết bị không có nghĩa là đã sẵn có nguồn kinh phí” . Vẫn chưa rõ Philippines có dự trù kinh phí cho việc tên lửa trong ngân sách năm 2021 hay không.
Theo chuyên gia Custodio, việc mua tên lửa BrahMos có thể rất tốn kém bởi nước này phải chuẩn bị cơ sở hạ tầng đi kèm và đào tạo nhân lực: “Để thực hiện chương trình hiện đại hóa quân đội, Philippines phải thực thi các biện pháp một cách cẩn thận và chính xác, nhằm đảm bảo rằng việc mua bán và bảo trì diễn ra thuận lợi.
Không thể mua tên lửa mà không tính đến việc xây dựng cơ sở hạ tầng hỗ trợ và đào tạo nhân lực để bảo trì vũ khí. Nói cách khác, bạn cần phải mua trọn gói”./.