Tuần dương hạm Ticonderoga là lớp tàu chiến mặt nước cỡ lớn của Hải quân Mỹ, ban đầu chúng được thiết kế để mang theo radar mảng pha quét điện tử thụ động và hoạt động trong vai trò như một tàu khu trục.
Tuy nhiên sự ra đời của hệ thống tác chiến Aegis cùng radar AN/SPY-1 đã dẫn đến việc Ticonderoga được thay đổi ngay trước khi đặt ky để chuyển đổi từ khu trục hạm sang tuần dương hạm mang tên lửa điều khiển.
Chiếc đầu tiên thuộc lớp - tuần dương hạm USS Ticonderoga (CG-47) được đặt hàng ngày 22/9/1978, cơ sở chịu trách nhiệm thi công đóng mới là Ingalls Shipbuilding, con tàu hạ thủy ngày 21/1/1980 và chính thức hoạt động trong Hải quân Mỹ từ ngày 22/1/1983.
Tuần dương hạm USS Ticonderoga (CG-47) khi còn hoạt động
USS Ticonderoga có chiều dài 173 m; chiều rộng 16,8 m; mớn nước 10,2 m; lượng giãn nước đầy tải 9.600 tấn; thủy thủ đoàn 387 người.
Tàu được trang bị 4 động cơ turbine khí General Electric LM2500 công suất 80.000 mã lực (60.000 kW) cho tốc độ tối đa 32,5 hải lý/h (60 km/h); tầm hoạt động 6.000 hải lý (11.000 km) khi chạy ở tốc độ 20 hải lý/h (37 km/h), hoặc 3.300 hải lý (6.100 km) khi chạy với vận tốc 30 hải lý/h (56 km/h).
Hệ thống điện tử của CG-47 cực kỳ đồ sộ gồm: radar mảng pha đa năng AN/SPY-1A/B, radar tìm kiếm mục tiêu trên không AN/SPS-49, radar tìm kiếm bề mặt AN/SPS-73, radar kiểm soát hỏa lực tên lửa AN/SPG-62, radar kiểm soát hỏa lực pháo AN/SPQ-9, hệ thống tác chiến điện tử AN/SQL-32.
Bên cạnh đó là tổ hợp sonar AN/SQQ-89(V)1/3 - A(V)15, gồm sonar chủ động AN/SQS-53B/C/D cùng 2 sonar thụ động AN/SQR-19 TACTAS và AN/SQR-19B ITASS & MFTA, cùng hệ thống hàng không AN/SQQ-28 phục vụ tác chiến chống ngầm.
Các tuần dương hạm Ticonderoga đời đầu chưa được lắp đặt bệ phóng đa năng Mk 41 mà chỉ có 2 ray phóng đôi Mk 26 bố trí trước - sau, cơ số đạn của nó gồm 68 tên lửa phòng không RIM-66 SM-2 và 20 tên lửa chống ngầm RUR-5 ASROC, phía đuôi tàu còn có 2 cụm 4 ống phóng tên lửa chống hạm RGM-84 Harpoon.
Vũ khí phụ của tàu gồm 2 pháo Mk 45 cỡ 127 mm; 2 - 4 súng máy hạng nặng cỡ 12,7 mm; 2 module pháo bắn nhanh CIWS Phalanx; 2 cụm 3 ống phóng ngư lôi hạng nhẹ Mk 32 cỡ 324 mm; sàn đáp và nhà chứa máy bay cho phép mang theo 2 trực thăng MH-60 Seahawk trong các chuyến hải trình dài.
Các tuần dương hạm Ticonderoga nghỉ hưu đang được lưu trữ tại căn cứ Philadelphia
Mặc dù có năng lực chiến đấu cao nhưng do nhược điểm của ray phóng đôi Mk 26 không cho phép khai hỏa tên lửa với tốc độ nhanh mà sau mỗi loạt phóng phải nạp lại một lần và còn phải lựa chọn chủng loại tên lửa cho phù hợp, chính vì vậy 5 tuần dương hạm Ticonderoga đời đầu đã bị Hải quân Mỹ loại biên khi tuổi đời còn khá trẻ.
Cụ thể, chiếc USS Ticonderoga (CG-47) bị loại biên sau 21 năm hoạt động, hai chiếc USS Yorktown (CG-48) cùng USS Vincennes (CG-49) nghỉ hưu ở tuổi 20, hai chiếc còn lại USS Valley Forge (CG-50) cùng USS Thomas S. Gates thậm chí còn gia nhập hạm đội dự trữ ở tuổi 18, quá trẻ so với thời hạn phục vụ lên tới 35 năm của lớp chiến hạm này.
Hiện tại các tuần dương hạm Ticonderoga đang được lưu trữ tại căn cứ nằm ở Philadelphia, Hải quân Mỹ vẫn chưa có phương án cụ thể với chúng, họ từng có dự định tháo dỡ hay bán cho bảo tàng nhưng tính đến thời điểm năm 2016 thì vẫn chưa có diễn biến mới.
So với khinh hạm lớp Oliver Hazard Perry đã chuyển giao cho nhiều đồng minh, hay khu trục hạm lớp Kidd đang phục vụ trong biên chế Hải quân Đài Loan thì tuần dương hạm Ticonderoga vẫn có sức mạnh vượt trội.
Nếu Mỹ đồng ý nâng cấp hệ thống tác chiến Aegis, bổ sung bệ phóng Mk 41 rồi bán thanh lý những con tàu này thì chắc chắn rất nhiều quốc gia sẽ xếp hàng đề nghị được mua, khi đó các đối thủ tiềm tàng của Hải quân Hoa Kỳ sẽ có thêm lý do để lo lắng.