Hiệu ứng “hạt đường” tạo một lớp men đặc biệt trên bề mặt gạch là các hạt nhỏ li ti trong suốt, khiến bề mặt gạch trở lên óng ánh, đẹp mắt, giống như được rải một lớp hạt đường khi có ánh sáng.
Làm chủ công nghệ tạo dòng men “hạt đường”
ThS Mai Văn Dương và các nhà khoa học thuộc Viện Nghiên cứu Sành sứ Thủy tinh Công nghiệp (Bộ Công Thương) đã thực hiện thành công đề tài: “Nghiên cứu sản xuất men tạo hiệu ứng ‘hạt đường’ sử dụng trong sản xuất gạch ốp lát”.
ThS Mai Văn Dương cho hay, những năm gần đây, xu hướng sử dụng dòng sản phẩm gạch men có phủ lớp trang trí “hạt đường” được ưa chuộng vì tạo hiệu ứng độc đáo, đem lại giá trị thẩm mỹ cao.
Loại gạch này được phủ một lớp men đặc biệt trên bề mặt gạch là các hạt nhỏ li ti trong suốt, khi có nguồn sáng chiếu vào gây ra hiện tượng khúc xạ làm bề mặt gạch trở lên óng ánh, đẹp mắt, giống như được rải một lớp hạt đường.
Cũng nhờ các hạt này mà bề mặt gạch có độ nhám, có tác dụng chống trơn trượt. Hiện nay, các công ty sản xuất gạch ốp lát sử dụng men “hạt đường” đều nhập khẩu nguyên liệu từ nước ngoài chi phí cao.
ThS Mai Văn Dương cho biết, men là một lớp mỏng dạng thủy tinh với chiều dày 0.1 - 0.3 mm được phủ lên xương sản phẩm, có tác dụng ngăn ngừa nước, axit, kiềm ngấm vào, bảo vệ sản phẩm khỏi bụi bẩn, từ đó làm tăng giá trị thẩm mỹ và tính chất kỹ thuật. Men sử dụng cho gạch ốp lát ceramic là men frit gồm men engobe và men nền.
Men engobe hay men lót là lớp men nằm trung gian giữa xương và men nền. Lớp men này đóng vai trò là lớp trung gian nhằm hạn chế ứng suất có thể gây bong, nứt men do dự khác biệt lớn về hệ số giãn nở nhiệt giữa xương và lớp men nền.
Men hạt đường được tạo thành từ sự pha trộn giữa frit và dung môi theo một tỉ lệ thích hợp. Dung môi sử dụng trong nghiên cứu của đề tài là dung môi dành cho men hạt đường của hãng Ceri có thành phần cơ bản là keo hữu cơ tạo màng, chất phân cực gốc glyceron, CMC, STPP. Hạt frit được nghiền và phân chia theo 3 dải hạt. Việc phân chia thành các dải hạt và phối trộn theo tỉ lệ như thế nào rất quan trọng.
Theo ThS Mai Văn Dương, đối với men hạt đường, mỗi dải hạt đóng vai trò khác nhau, quyết định độ sần cho bề mặt gạch. Trong quá trình nung, hạt có kích thước lớn thì góc thấm ướt lớn làm giảm sức căng bề mặt tạo nên độ sần.
Hạt kích thước nhỏ thì góc thấm ướt nhỏ hơn, sức căng bề mặt lớn, dễ chảy hơn, đóng vai trò như lớp nền liên kết các hạt lớn lại với nhau. Việc lựa chọn tỉ lệ phối hạt dựa trên việc đánh giá bề mặt men sau khi nung.
Tạo loại gạch thẩm mĩ cao
Thành quả là nhóm đã lựa chọn được nguyên liệu sản xuất frit men hạt đường: Các nguyên liệu được chọn đều là các nguyên liệu có khả năng nấu chảy tốt ở nhiệt độ đã định; thiết lập được đơn phối liệu frit hạt đường và quy trình tạo frit; chế thử được 20 kg frit men “hạt đường” đạt tiêu chuẩn với nhiệt độ nung dưới 1.200 độ C, độ chịu mài mòn đạt cấp IV theo Tiêu chuẩn Việt Nam.
Công nghệ men “hạt đường” đã mang đến bước thay đổi đáng kể trong “cuộc chơi” làm mới các dòng gạch ốp lát truyền thống. Lớp phủ tạo ra hiệu ứng trang trí độc đáo: Thêm sắc thái cảm xúc qua sự dễ chịu khi chạm vào, hoàn toàn loại bỏ được định kiến trơn láng quá mức như các loại gạch bóng thường thấy.
Sự dễ chịu được tạo thành qua các lớp hạt nhẵn, nhỏ li ti, trong suốt nằm cạnh nhau và bề mặt gạch với các họa tiết tự nhiên trên công nghệ in kỹ thuật số HD độ nét cao.
Khi các hạt tinh thể bề mặt gạch khúc xạ với các nguồn sáng tự nhiên hoặc nhân tạo, chúng biến chuyển và tương tác theo những cách hoàn toàn khác biệt, thậm chí tại những góc nhìn khác nhau. Không gian phòng nhờ đó mà luôn thú vị và cuốn hút.
ThS Mai Văn Dương cho hay, trong bối cảnh kinh tế - xã hội ngày càng phát triển, khoa học kỹ thuật tiến bộ vượt bậc trong mọi lĩnh vực trong đó có cả ngành sản xuất gạch ốp lát. Để tăng tính cạnh tranh, song song với việc cải tiến công nghệ nhằm nâng cao chất lượng thì sản phẩm gạch ốp lát phải tăng tính thẩm mỹ để đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng…
Kết quả nghiên cứu bước đầu đã tạo được dòng men "hạt đường" thay thế cho sản phẩm nhập ngoại, từ đó đáp ứng nhu cầu thực tế tại các nhà máy sản xuất gạch ốp lát trong nước, góp phần giảm giá thành sản phẩm, nâng cao khả năng cạnh tranh.
