Vịnh Hạ Long 2 lần được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới. Thế nhưng gần đây, những thạch nhũ tuyệt đẹp trong các hang động kỳ bí nơi đây đã bị kẻ trộm đục đẽo nham nhở.
Theo một số ngư dân tại phường Hồng Hải, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, tình trạng cắt trộm thạch nhũ diễn ra từ khá lâu.
Trước đây, nhận thấy vẻ đẹp của những khối thạch nhũ, một số người chỉ khai thác để chơi. Tuy nhiên, khi nắm bắt được nhu cầu nhiều người muốn sở hữu những khối thạch nhũ này làm hòn non bộ thì các ngư dân đi biển đã khai thác theo kiểu hủy diệt để trục lợi.
Tiếp cận những hang động trên, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng bởi các khối thạch nhũ qua hàng trăm năm mới hình thành đã bị cắt ngọn nham nhở. Nhiều khối thạch nhũ đầy màu sắc bị phá nát nằm ngổn ngang dưới nền hang.
Tại hang Trinh Nữ còn hoang sơ, bất cứ ai cũng có thể nhận thấy những khối thạch nhũ ven đường đi, ngang tầm với đã mất đầu. Vết cắt nhẵn thín chứng tỏ được dùng cưa máy chuyên dụng. Những khối thạch nhũ rất lớn nằm ở các vị trí cheo leo trên trần hang cũng bị cưa xuống.
Hang Cặp La nằm ở độ cao 50 m so với mực nước biển, cửa chỉ rộng khoảng 60-70 cm, đường đi vào bên trong rất khó khăn nhưng vẫn bị kẻ trộm dòm ngó. Hàng chục khối thạch nhũ đã bị đục đẽo mang đi. Ở hang Trống, hang Thầy và các hang nhỏ lẻ tại khu vực Cặp La cũng cùng chung số phận.
Trên vịnh Hạ Long có khoảng hơn 60 hang động đã được phát hiện. Trong đó, 8 hang động đang đưa vào khai thác du lịch; các hang động còn lại được đóng cửa để bảo tồn nguyên vẹn giá trị.
Các ngư dân nơi đây cho biết chỉ những hang động được UBND tỉnh Quảng Ninh đưa vào khai thác du lịch có người trông coi, quản lý nghiêm ngặt thì kẻ trộm mới bỏ qua; còn hàng chục hang động hoang sơ, nằm ở những địa điểm xa xôi khác đều bị tàn phá.
Thực tế đau xót như thế nhưng trao đổi với phóng viên, ông Phạm Đình Huỳnh, Phó trưởng Ban Quản lý vịnh Hạ Long, cho biết việc đập phá thạch nhũ tại các hang động xảy ra từ lâu, trước khi vịnh Hạ Long được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới, năm 1994.
Tất cả vết cắt thạch nhũ đều cũ. Một số điểm như khu vực Ba Hang, Vạn Cồn, Cặp La, Trinh Nữ, Tiên Ông nằm trong khu vực Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long, hiện được Ban Quản lý vịnh Hạ Long quản lý, bảo vệ 24/24 giờ và không có chuyện phá hủy thạch nhũ trong hang động.
Trong khi đó, đề cập một số khu vực như hang Quả Phao, Áng Lội cũng có dấu hiệu thạch nhũ bị cưa cắt, ông Huỳnh khẳng định những nơi này không nằm trong khu vực Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long, mà thuộc quần đảo Cát Bà, Hải Phòng.
Đánh giá hiện trạng toàn bộ hang động
Ông Phạm Đình Huỳnh cho biết trong thời gian tới sẽ tăng cường tuần tra, kiểm soát các hang động.
Bên cạnh đó, ông sẽ chỉ đạo các phòng nghiệp vụ tăng cường công tác tuyên truyền, khảo sát, đo vẽ và đánh giá toàn bộ hiện trạng các hang động để đưa vào hồ sơ quản lý một cách khoa học, cụ thể.
Tư liệu này là cơ sở để vừa bảo tồn vừa phát huy giá trị các hang động trên vịnh Hạ Long.