Nhân tố thay đổi cuộc chơi
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thu hồi quyết định tấn công tên lửa trả đũa Iran sau vụ bắn hạ máy bay trinh sát. Thay vào đó, ông chủ Nhà Trắng đã ra lệnh tiến hành một cuộc tấn công mạng nhằm vô hiệu hóa các hệ thống máy tính mà lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) sử dụng để điều khiển các bệ phóng rocket và tên lửa.
"Mặc dù làm tê liệt các hệ thống chỉ huy và kiểm soát quân sự của Iran nhưng chiến dịch này đã không gây ra thương vong cho dân thường" – tờ Washington Post viết, nó trái ngược với cuộc tấn công quy ước mà ông Trump đã hủy bỏ hôm thứ Năm tuần trước.
Theo nhà phân tích Zak Doffman, đây chính là một nhân tố thay đổi cuộc chơi.
Một trung tâm hoạt động của Bộ Tư lệnh Không gian mạng Mỹ. Ảnh: BQP Mỹ.
Cuộc tấn công tên lửa nhằm vào các mục tiêu quân sự tại Iran có thể khiến hàng trăm người thiệt mạng nhưng sẽ không thay đổi được gì nhiều cuộc đối đầu giữa Washington và Tehran.
Nếu những báo cáo được đưa ra là chính xác: Mỹ quả thực đã tấn công và gây tổn hại cho mạng lưới các hệ thống chỉ huy và kiểm soát của Iran thì điều đó đã thay đổi hoàn toàn trạng thái đối kháng hiện nay.
Tấn công mạng từ lâu đã được xem là một hoạt động bí mật và nhạy cảm. Hầu hết các khoản chi tiêu của chính phủ cho năng lực tấn công mạng tập trung vào mục tiêu bảo vệ dữ liệu và mạng lưới thông tin. Bất chấp những đồn đoán của truyền thông, các hoạt động tấn công mạng thường không được tiết lộ.
Bộ chỉ huy tác chiến mạng của Mỹ được cho là đã phối hợp với Bộ chỉ huy miền Trung để tấn công IRGC, và cuộc tấn công này đã được chuẩn bị từ nhiều tuần để có thể tiến hành bất cứ lúc nào sau khi Mỹ cáo buộc IRGC tấn công các tàu chở dầu.
Hiện chưa có thông tin chi tiết về cuộc tấn công mạng này.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết "do các chính sách đã đề ra và vấn đề an ninh hoạt động nên chúng tôi không thảo luận công khai các chiến dịch không gian mạng, vạch định kế hoạch hoặc tình báo".
Theo Yahoo News, "cuộc tấn công kỹ thuật số" của Mỹ còn nhằm vào một nhóm gián điệp người Iran có mối quan hệ chặt chẽ với IRGC.
Đây là lực lượng đã hỗ trợ IRGC tiến hành các cuộc tấn công tàu chở dầu, "cũng như theo dõi các tàu dân sự/quân sự đi qua eo biển Hormuz trong nhiều năm qua".
Cuộc tấn công mạng lần này được xem là một phương thức để bảo vệ Hải quân Mỹ, cũng như hoạt động của các tàu thuyền di chuyển qua lại eo biển Hormuz.
"Quân đội của chúng ta thừa biết rằng chúng ta có thể đánh chìm tất cả những chiếc tàu của IRGC tại biển Hormuz trong vòng 24h nếu cần thiết; nhưng đây là phiên bản hiện đại của những gì mà Hải quân Mỹ có thể làm để tự bảo vệ mình, cũng như duy trì tự do cho các tuyến đường biển quốc tế" – ông Thomas Bossert, cựu quan chức tác chiến mạng cấp cao của Lầu Năm Góc cho hay.
Năng lực tấn công mạng của Iran
Theo ông Christopher Krebs – Giám đốc Cơ quan An ninh Cơ sở hạ tầng và An ninh Mạng, Iran từ lâu cũng đã phát triển năng lực tấn công mạng và có vẻ nước này đứng sau một số hoạt động mạng gần đây nhằm vào một số tổ chức công nghiệp và cơ quan chính phủ Mỹ.
Không chỉ vậy, cuối năm ngoái, Anh cũng ghi nhận một cuộc tấn công mạng từ Iran nhằm vào các hệ thống thương mại và chính phủ.
Iran cũng đang phát triển năng lực tấn công mạng.
Iran không có năng lực như Trung Quốc và Nga nhưng họ đã đạt được bước tiến đáng kể trong những năm gần đây. Ông Krebs cho rằng, Tehran đang tìm cách "làm được nhiều hơn, thay vì chỉ đánh cắp dữ liệu và tiền bạc".
Cuối tuần trước, Cơ quan Anh ninh Quốc gia Mỹ xác nhận với hãng thông tấn AP rằng họ "từng gặp phải các vấn đề nghiêm trọng với tin tặc Iran trong quá khứ". Trong thời điểm căng thẳng dâng cao hiện nay, tất cả các bên cần cảnh giác trước những dấu hiệu tấn công tin tặc từ Iran và đảm bảo có những biện pháp bảo vệ cần thiết.
Các cuộc tấn công mạng có thể bị hiểu nhầm là những hoạt động từ xa và chỉ liên quan tới kỹ thuật số. Tuy nhiên, trên thực tế, chúng không phải là những hoạt động biệt lập.
Theo Yahoo News, Iran từng sử dụng mạng xã hội để xác định những thủy thủ Mỹ dễ bị tác động, sau đó lập ra hồ sơ giả về "những phụ nữ trẻ quyến rũ" để "thu thập thông tin tình báo về hành trình di chuyển của các con tàu" mà những thủy thủ này đang công tác.
Truyền thông đưa tin Mỹ mở cuộc tấn công mạng vào Iran