Bất cứ ai tìm hiểu sâu về địa lý chắc hẳn sẽ gặp một số trường hợp quốc gia có quốc hiệu gần tương tự nhau như Ireland (phiên âm: Ai Len) hoặc Iceland (phiên âm: Ai Xơ Len). Nhưng có đến 4 quốc gia có chữ “Guinea” trên thế giới mà lại nằm ở các châu lục khác nhau thì quả là đáng ngạc nhiên. Tại sao lại như vậy?
Nguồn gốc chính xác của từ Guinea vẫn còn đang nhận được nhiều ý kiến tranh cãi. Trong Tiếng Anh, Guinea thực ra là biến thể của từ Guiné trong tiếng Bồ Đào Nha. Từ này được dùng để chỉ vùng đất thuộc sở hữu của những người bản địa Berber sống ở Bắc Phi, khu vực ven Đại Tây Dương.
Theo các tài liệu ghi lại thì từ "Guinea" theo ngôn ngữ địa phương chỉ có nghĩa đơn giản: "Tôi là phụ nữ".
Vào thế kỉ 15, các nhà thám hiểm tiên phong người Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha đã giăng buồm đến những nơi như Nam Mỹ hay Châu Phi. Và họ thường dùng từ "Guinea" để ám chỉ các vùng đất ven biển Đại Tây Dương ở Châu Phi.
Nơi đây được phát hiện và tương truyền rằng có rất nhiều vàng. Vì vậy, nhiều quốc gia châu Âu đã cử người tới để khai phá và tìm kiếm về nguồn tài nguyên quý giá này.
Cộng hòa Guinea nằm giáp Đại Tây Dương như nhiều quốc gia Tây Phi khác (Ảnh: kfw-entwicklungsbank.de)
Thời kì đó, họ lần lượt đặt tên các vùng đất mà mình làm chủ kèm với tên của "chính quốc" như Guinea thuộc Pháp, Guinea thuộc Đức, Guinea thuộc Tây Ban Nha, Guinea thuộc Bồ Đào Nha. Sau này, khi các quốc gia thuộc địa lần lượt giành độc lập thì họ vẫn giữ cái tên mà người châu Âu đã đặt khi mới đặt chân đến đây.
Guinea Bissau có diện tích vô cùng khiêm tốn với 36.125km2(Ảnh: Worldatlas.com)
Cụ thể, Guinea thuộc Pháp thì giành được độc lập vào ngày 02 tháng 10 năm 1958 và họ lấy tên quốc gia mình là Cộng hòa Guineé.
Còn Guinea thuộc Tây Ban Nha thì tuyên bố thành lập vào ngày 12 tháng 10 năm 1968 dưới cái tên Cộng hòa Guinea Xích Đạo.
Quốc gia còn lại có tên Guinea ở Châu Phi là Cộng hòa Guiné Bissau, tuyên bố độc lập khỏi Bồ Đào Nha ngày 24 tháng 9 năm 1973 sau 500 năm dưới chế độ thuộc địa.
Còn vùng Guinea thuộc Đức thì bị phân chia ra thành nhiều vùng nay thuộc Camaron và Cộng hòa Togo.
Như vậy, tính riêng ở Châu Phi đã có 3 quốc gia có từ Guinea trong tên nước mình.
Guinea Xích đạo là một quốc gia nhỏ nằm ở Tây Phi giáp Thái Bình Dương diện tích chỉ 28.050 km2 (Ảnh: stepmap.com)
Còn ở đông bán cầu, có một quốc gia với cái tên khá dài nằm ở châu Đại Dương, giáp với đất nước Indonesia. Đó là quốc gia Papua New Guinea. Sở dĩ có quốc hiệu dài như vậy là vì quá trình tiếp biến lịch sử của họ.
Vào năm 1545, một nhà thám hiểm người Tây Ban Nha là Ortiz de Retez khi đến vùng đất này đã nhận thấy có sự tương đồng giữa người Guinea ở Châu Phi và những cư dân bản địa ở đây nên ông đã đặt tên là người New Guinea.
Còn từ Papua là dùng để chỉ đặc điểm mái tóc xoăn của những người sống ở tiểu vùng Melanisia (một tiểu vùng nhiều đảo và quần đảo nằm ở tây nam Thái Bình Dương). Bản thân từ Papua có xuất phát điểm từ tiếng Malaysia gốc.
Papua New Guinea là đất nước nhiệt đới xinh đẹp nằm gần Đông Nam Á nhưng cái tên là được "mượn" từ Châu Phi (Ảnh: tdworld.com)
Vậy là trên thế giới có 4 quốc gia có từ "Guinea" trong quốc hiệu. Trong đó có 3 quốc gia ở Châu Phi và 1 quốc gia ở Châu Đại Dương.
Điều đặc biệt là cái tên này lại không xuất phát từ ý chí của người bản xứ mà đều do quá trình phát kiến địa lý và khai hóa văn minh của những nhà thám hiểm đến từ Châu Âu.
Tham khảo: SOHU, WORLDATLAS