Một cuộc thử nghiệm pháo điện từ của Hải quân Mỹ. Nguồn: Sina.
Thực tế đã cho thấy, Lầu Năm Góc đã chi một khoản tiền khổng lồ để phát triển một loại vũ khí vô dụng - ‘siêu pháo’ điện từ (pháo sử dụng lực điện từ để phóng đạn vận tốc cao). Mỹ đã đặt nhiều hy vọng vào công nghệ quân sự mới này, tuy nhiên, kết quả của các cuộc kiểm tra kéo dài 16 năm lại khác xa với hy vọng của quân đội.
Dự thảo ngân sách năm 2022 của Bộ Hải quân Mỹ được đệ trình lên Quốc hội không bao gồm chi tiêu cho Dự án chế tạo pháo điện từ. Kể từ năm 2005, khoản chi này đã xuất hiện trong danh sách "các dự án nghiên cứu và phát triển trong tương lai" của Hải quân hàng năm.
Phát ngôn viên của Hải quân Mỹ đã tuyên bố, dự án pháo điện từ sẽ bị đóng băng và tất cả nội dung nghiên cứu và phát triển sẽ được niêm phong. Điều này có nghĩa là dự án tiêu tốn hơn 500 triệu USD đã thực sự thất bại.
Tại sao Dự án “khẩu pháo thần kỳ” của Mỹ bây giờ lại được đưa đến “Bảo tàng Hải quân”?
Năm 2005, khi bắt đầu phát triển pháo sử dụng lực điện từ để phóng đạn vận tốc cao, loại pháo mới đầy hứa hẹn này có một nhiệm vụ đầy tham vọng đó là: Sử dụng điện từ trường thay vì thuốc súng truyền thống để đẩy đạn pháo đạt tầm bắn hàng trăm km.
Về mặt lý thuyết, khẩu pháo có thể tăng tốc viên đạn lên khoảng Mach 6, tức là gấp 6 lần tốc độ âm thanh. Tuy nhiên, khẩu này thực sự chưa bao giờ đạt tốc độ này - kết quả thử nghiệm tốt nhất năm 2016 chỉ là Mach 3,6.
Mặc dù tốc độ này lớn hơn hẳn so với các loại pháo thông thường, nhưng vẫn chưa đủ để đạt được mục tiêu đề ra ban đầu. Tầm bắn của pháo này chỉ 180 km, khác xa so với quảng cáo từ 400 đến 500 km.
Nhược điểm chính của khẩu ‘siêu pháo’ điện từ này thậm chí không nằm ở điều này. Vấn đề là khẩu pháo không thể đảm bảo tấn công trúng mục tiêu khi ở vận tốc cao nhất.
Độ cong của bề mặt trái đất, trọng lực không đều, nhiệt độ không khí, mật độ hoặc độ ẩm giảm, và thậm chí cả gió thông thường - tất cả những điều này đã hạn chế độ chính xác khi bắn của pháo. Ngay cả trong phạm vi hàng chục km, độ chính xác của pháo cũng không bằng các loại pháo thông thường.
Ở phạm vi giới hạn 180 km, sai số xác suất tròn của pháo có thể dễ dàng lên tới hơn 100 mét. Các quả đạn không thể bắn trúng mục tiêu cố định, còn để bắn vào các mục tiêu di động thì còn khó hơn nữa.
Tuy nhiên, điều đáng thất vọng hơn cả chính là học thuyết về việc sử dụng "khẩu thần công". Lần ra mắt đầu tiên của khẩu pháo này đã tiết lộ việc bố trí khẩu pháo này, khu trục hạm tàng hình lớp Zumwalt chính là con tàu được dự kiến sẽ bố trí “siêu pháo”.
Việc bố trí này sẽ phá vỡ khái niệm tàng hình của Zumwalt, điều này có nghĩa là Zumwalt sẽ dễ dàng bị “xóa sổ” bởi tên lửa chống hạm hoặc lực lượng hàng không hải quân của đối phương.
Ngoài ra, như đã được chứng minh trong các cuộc thử nghiệm, pháo từ trường không thể bắn trong thời gian dài - tuổi thọ nòng của nó rất ngắn, đặc biệt là khi so sánh với pháo truyền thống.
Tốc độ bắn của loại pháo này cũng chậm - bộ nguồn trên tàu chỉ có thể đảm bảo 1 đến 2 phát bắn mỗi phút. Để tăng tốc độ bắn, tàu cần được trang bị lò phản ứng hạt nhân và hệ thống làm mát hiện đại.
Khả năng bắn xuyên thấu cũng là một vấn đề, đặc biệt là ở khoảng cách xa. Lực cản của không khí sẽ nhanh chóng làm giảm tốc độ của đạn pháo. Vì vậy, ngay cả khi tấn công trúng mục tiêu, uy lực của nó cũng sẽ không vượt quá pháo hạng trung.
Do đạn pháo đường ray từ tính không chứa thuốc nổ (dựa vào động năng để tiêu diệt), nên không thể trang bị đầu đạn sát thương hoặc đầu đạn gây cháy, và sai số xác suất hình tròn lớn làm cho pháo điện từ hoàn toàn vô dụng.