Điều kiện sống hiện nay đã tốt hơn nhưng tại sao chúng ta luôn cảm thấy cơ thể người trẻ không được tốt bằng thế hệ trước? Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng thế hệ đi trước chúng ta có thể có lợi thế trong việc chống lão hóa và chống ung thư!
Vào tháng 8/2024, tạp chí The Lancet Public Health đã công bố một nghiên cứu của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, sau khi phân tích dữ liệu của hơn 23 triệu bệnh nhân ung thư và hơn 7,3 triệu ca tử vong do ung thư, người ta phát hiện ra rằng trong số 34 loại ung thư, tỷ lệ mắc 17 loại ung thư tăng vọt trong giới trẻ, tỷ lệ mắc ung thư đường ruột, ung thư thận, ung thư tuyến tụy, ung thư nội mạc tử cung và các bệnh ung thư khác tăng gấp 2-3 lần.
Phân tích dữ liệu cho thấy trong số 34 loại ung thư, tỷ lệ mắc của 11 loại nhìn chung tăng lên hàng năm và dân số càng trẻ thì tỷ lệ mắc càng cao. So với những người sinh khoảng năm 1955, những người sinh khoảng năm 1990 có tỷ lệ mắc các bệnh ung thư như ung thư ruột non, ung thư tuyến giáp, ung thư thận, ung thư xương chậu thận và ung thư tuyến tụy cao gấp 2-3 lần.
Ngoài ra, 10 trong số 17 bệnh ung thư có tỷ lệ ngày càng tăng là các bệnh ung thư liên quan đến béo phì, làm nổi bật vai trò của béo phì trong việc gia tăng tỷ lệ ung thư.
Không chỉ vậy, so với thế hệ trước, người trẻ có nguy cơ lão hóa nhanh hơn! Vào tháng 4/2024, một nghiên cứu được công bố tại Cuộc họp thường niên của Hiệp hội Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ (AACR) cho thấy những người trẻ tuổi có thể lão hóa nhanh hơn và lão hóa nhanh có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư. So với những người sinh từ năm 1950 đến năm 1954, những người sinh từ năm 1965 trở đi có nguy cơ lão hóa nhanh cao hơn 17%.
Nghiên cứu đã kiểm tra hồ sơ y tế của hơn 140.000 người tham gia, từ 37 đến 54 tuổi và sử dụng 9 dấu hiệu máu để tính tuổi sinh học. Những người có tuổi sinh học cao hơn tuổi thực được xác định là có tốc độ lão hóa nhanh.
Các nhà nghiên cứu cho biết: "Không giống như tuổi thực, tuổi sinh lý có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như chế độ ăn uống, hoạt động thể chất, sức khỏe tâm thần và căng thẳng về môi trường".
Có sức khỏe không có nghĩa là có tất cả, nhưng không có sức khỏe là không có gì. Mặc dù điều kiện sống ngày nay đã được cải thiện nhưng nhiều người trẻ vẫn có lối sống không lành mạnh, chẳng hạn như thích ăn đậm đà (nhiều đường, muối, dầu mỡ), uống trà sữa, nước ngọt thay nước, ngày nào cũng thức khuya, không muốn ra ngoài tập thể dục, ngồi lâu để chơi game và xem video…
Lợi thế giúp thế hệ trước khỏe mạnh hơn người trẻ
Ở các thế hệ đi trước, hầu hết mọi người đều không có những thói quen xấu nêu trên của người trẻ, do đó, giúp họ có khả năng chống lão hóa và giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư tốt hơn. Nói một cách cụ thể, thế hệ đi trước sở hữu lợi thế lớn trong việc duy trì sức khỏe nhờ họ có những thói quen tốt dưới đây:
1. Ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn nhiều dầu, muối và đường trong thời gian dài không chỉ dẫn đến béo phì mà còn làm tăng nguy cơ ung thư. Chế độ ăn lành mạnh nên tuân theo các nguyên tắc:
- Tăng cường ngũ cốc thô và giảm gạo và mì tinh chế;
- Nên dùng dầu thực vật để nấu ăn ở nhiệt độ thấp;
- Tăng cường thịt trắng, giảm thịt đỏ và khuyến khích sử dụng các sản phẩm từ đậu nành;
- Càng nhiều rau càng tốt, đảm bảo lượng trái cây thích hợp;
- Nên dùng lượng hạt và sữa thích hợp;
- Các phương pháp nấu hấp, luộc và rửa rất được khuyến khích.
2. Ngủ đủ giấc
Đảm bảo giấc ngủ đầy đủ là rất quan trọng để làm chậm quá trình lão hóa và ngăn ngừa ung thư. Vào tháng 3/2024, một nghiên cứu về giấc ngủ trên tạp chí Scientific Reports cho thấy ngủ 7 tiếng giúp kéo dài tuổi thọ nhất và thời gian ngủ quá dài hoặc quá ngắn sẽ thúc đẩy quá trình lão hóa sinh học của cơ thể.
Ngoài ra, đi ngủ sớm cũng là điều quan trọng. Năm 2021, các nhà nghiên cứu từ Đại học Oxford ở Vương quốc Anh đã công bố một nghiên cứu trên Tạp chí Sức khỏe Kỹ thuật số Tạp chí Tim mạch Châu Âu và phát hiện ra rằng những người ngủ từ 22:00 đến 23:00 vào ban đêm có nguy cơ mắc bệnh tim mạch thấp nhất và những người những người ngủ vào lúc nửa đêm hoặc muộn hơn có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất.
3. Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục thường xuyên rất tốt cho sức khỏe. Tốt nhất nên tập aerobic 3-5 lần một tuần, mỗi lần hơn 30 phút. Vào tháng 4/2024, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Chăm sóc bệnh tiểu đường của các nhà nghiên cứu tại Đại học Sydney cho thấy tập thể dục sau 18 giờ mỗi tối mang lại lợi ích sức khỏe lớn nhất và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tim mạch cũng như tử vong do mọi nguyên nhân.
Bạn cũng có thể sử dụng một phương pháp phán đoán đơn giản: nếu bạn hơi thở hổn hển khi tập thể dục và có thể nói bình thường nhưng không thể hát, điều đó có nghĩa là cường độ tập luyện lúc này ở mức vừa phải; nếu bạn dừng lại để hít thở sau khi nói vài lời trong khi tập thể dục, nghĩa là bạn đang ở thời điểm này cường độ tập luyện đang ở mức cao.
4. Tránh xa thuốc lá và rượu
Thuốc lá và rượu có liên quan chặt chẽ đến quá trình lão hóa nhanh và gây ung thư. Một nghiên cứu được công bố trực tuyến trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ năm 2022 đã khẳng định lợi ích của việc bỏ thuốc lá sớm: bỏ hút thuốc trước tuổi 35 hoàn toàn có thể “đảo ngược” nguy cơ tử vong do thuốc lá gây ra. Trong số đó, tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân ở người hút thuốc cao gấp 2,8 lần so với người không bao giờ hút thuốc và tỷ lệ tử vong ở người bỏ thuốc thấp hơn đáng kể so với tỷ lệ tử vong ở người tiếp tục hút thuốc. Bạn ngừng hút thuốc càng trẻ thì lợi ích sức khỏe của bạn sẽ càng lớn.
Một nghiên cứu năm 2023 được công bố trên tạp chí Nature Medicine cho thấy nam giới uống rượu sẽ làm tăng nguy cơ mắc 61 bệnh. 28 trong số 61 bệnh này đã được Tổ chức Y tế Thế giới công nhận là có mối liên hệ rõ ràng với việc tiêu thụ rượu, chẳng hạn như bệnh gan/xơ gan do rượu, một số bệnh ung thư hệ tiêu hóa (ung thư gan, ung thư thực quản...), tiểu đường và tăng huyết áp.
5. Khám sức khỏe định kỳ
Trên thực tế, nhiều bệnh có thể được chữa khỏi hiệu quả nếu được phát hiện sớm, trong đó có nhiều bệnh ung thư. Ngay cả đối với những bệnh nan y, việc phát hiện sớm có thể kéo dài tuổi thọ và cải thiện chất lượng cuộc sống thông qua chẩn đoán và điều trị của bác sĩ. Vì vậy, việc khám sức khỏe định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm các vấn đề về thể chất và điều trị kịp thời.
6. Tâm lý tốt
Tâm lý của một người rất quan trọng, khi tâm trạng thoải mái, bạn sẽ ăn ngon, ngủ ngon, sẵn sàng vận động và tràn đầy năng lượng, trông bạn sẽ trẻ trung và khỏe mạnh. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Aging năm 2022 cho thấy những cảm xúc tiêu cực như cô đơn, sợ hãi, trầm cảm có tác động đẩy nhanh quá trình lão hóa đáng kể và có thể làm tuổi sinh lý tăng thêm gần 20 tháng, điều này còn có hại hơn cả việc hút thuốc.
Nguồn và ảnh: Sohu, Healthline