Nhà đầu tư, doanh nhân kiêm nhà văn người Mỹ Robert Kiyosaki nổi tiếng với cuốn sách "Cha giàu, cha nghèo" là người có triết lý riêng biệt về nợ và đầu tư. Chính những tư duy khác biệt đã giúp tên tuổi của Robert Kiyosaki nổi tiếng, đưa "Cha giàu, cha nghèo" trở thành một trong những cuốn sách bán chạy nhất thế giới.
Trong cuốn sách, ông lấy người cha nghèo và người cha giàu làm ví dụ, đồng thời cho chúng ta thấy quy luật vận hành bí ẩn của đồng tiền thông qua những câu chuyện ngắn thú vị. Có 2 bài học mà tác giả đã đúc rút được.
Bài học 1: Người cha giàu đưa ra mức lương lao động thấp và yêu cầu ông làm việc gần như kín tuần. Mức lương 10 xu/giờ thấp hơn nhiều so với mức quy định là 35 xu. Không lâu sau khi làm việc, ông trở nên tức giận, lo lắng và phàn nàn về người cha giàu. Ông muốn bỏ việc ngay lập tức. Người cha giàu đoán được nên bắt đầu dạy cho ông bài học đầu tiên: Người giàu không bao giờ làm việc vì tiền, người giàu dùng tiền để người khác làm việc cho mình.
Bài học 2: Con người sẽ quay vòng trong sợ hãi và tham lam. Hầu hết mọi người sẽ sợ không có thu nhập và chọn những công việc ổn định với hy vọng có thu nhập tốt hơn và tham vọng trở nên giàu có. Nhưng hầu hết mọi người đều ham muốn tiền bạc. Những người nói rằng họ không quan tâm đến tiền bạc nhưng làm việc 8 tiếng trở lên mỗi ngày lại không làm được công việc mình yêu thích vì họ lười biếng và sợ mất thu nhập.
Một công việc không thể giải quyết được những vấn đề tài chính lâu dài của bạn. Sau khi bạn sống một cuộc sống tưởng chừng như bền vững, bạn sẽ thấy rằng mình vẫn đang vật lộn để tồn tại chứ không phải đang sống. Củng cố nỗi sợ hãi và ham muốn là dấu hiệu của sự thiếu hiểu biết, đó là lý do tại sao nhiều người giàu thường sợ hãi.
Những khái niệm tài chính quan trọng
1. Tài sản và nợ phải trả
Người cha giàu nhấn mạnh sự cần thiết phải nắm vững kiến thức tài chính. Trước tiên, bạn phải hiểu sự khác biệt giữa tài sản và nợ phải trả và mua tài sản càng nhiều càng tốt. Tài sản là thứ đưa tiền vào túi của bạn và tiêu sản là thứ lấy tiền ra khỏi túi của bạn. Tài sản được phát hiện thông qua dữ liệu, thông qua các con số.
Người cha nghèo cho rằng ngôi nhà là tài sản, còn người cha giàu cho rằng ngôi nhà là tiêu sản. Người cha giàu cũng cho rằng khi bạn dùng sức lao động để kiếm thu nhập thì thu nhập chỉ có thể cân đối được với các khoản chi tiêu của bạn (nhà, thuế, ô tô, con cái,...). Bạn càng làm việc chăm chỉ thì chi tiêu tương ứng sẽ tăng lên khi thu nhập tăng lên. Điều này sẽ dẫn đến một cuộc "chạy đua". Mô hình tài sản phải được thay đổi để thu nhập chỉ có thể được đầu tư vào tài sản. Việc mở rộng tài sản có thể làm tăng của cải đáng kể.
Thu nhập của tầng lớp trung lưu chủ yếu là tiền lương, và lịch sử cho thấy tình hình tài chính của tầng lớp trung lưu mong manh đến mức nào. Người giàu mua tài sản, người nghèo chỉ tiêu tiền, còn tầng lớp trung lưu mua những tiêu sản mà họ cho là tài sản.
Của cải là khả năng hỗ trợ sự tồn tại của một người trong bao lâu, hay nói cách khác, nếu hôm nay tôi ngừng làm việc thì tôi có thể sống được bao lâu.
2. Tài sản thực
Tài sản thực có thể được chia thành các loại sau:
- Doanh nghiệp hoạt động bình thường mà không có sự hiện diện của bạn, do bạn sở hữu nhưng do người khác điều hành và quản lý. Nếu bạn phải làm việc ở đó, đó sẽ không phải là công việc của bạn mà là sự nghiệp của bạn.
- Cổ phiếu.
- Trái phiếu.
- Bất động sản tạo thu nhập.
- Tiền bản quyền (như âm nhạc, bản thảo, bằng sáng chế).
- Bất cứ thứ gì khác có giá trị, có thể tạo ra thu nhập hoặc có tiềm năng và có thể bán được trên thị trường.
Người giàu mua những thứ xa xỉ sau cùng, trong khi người nghèo và tầng lớp trung lưu mua những thứ xa xỉ như những ngôi nhà lớn trước tiên. Sự sang trọng đích thực là phần thưởng cho việc đầu tư và xây dựng tài sản thực.
3. Trí tuệ tài chính
Trí tuệ tài chính bao gồm bốn khía cạnh:
- Đầu tiên là kế toán, tác giả gọi là kiến thức tài chính. Bạn càng quản lý nhiều tiền thì nó càng trở nên chính xác hơn.
- Thứ hai là đầu tư - điều mà tác giả gọi là khoa học kiếm tiền.
- Thứ ba là hiểu thị trường, đó là khoa học về cung cầu.
- Thứ tư là luật. Những người hiểu rõ các khoản giảm thuế và luật doanh nghiệp sẽ giàu lên nhanh hơn nhân viên và chủ doanh nghiệp nhỏ.
4. Vượt qua đau khổ vì tiền
Những người hiểu biết về tài chính đôi khi vẫn không tích lũy được tài sản đáng kể. Có 5 lý do chính cho việc này:
- Sợ mất tiền: Robert Kiyosaki bày tỏ, ông chưa bao giờ gặp một người giàu mà chưa bao giờ mất tiền, nhưng ông đã gặp nhiều người nghèo chưa bao giờ mất một xu. Người cha giàu có một mẹo để vượt qua nỗi sợ hãi này: Nếu bạn ghét mạo hiểm và lo lắng về việc mất tiền, hãy bắt đầu tích lũy tài sản sớm.
Đừng sợ thất bại, thất bại sẽ đánh gục kẻ thua cuộc và truyền cảm hứng cho người chiến thắng. Hầu hết mọi người đầu tư số tiền lớn dưới dạng chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu lãi suất thấp, quỹ tương hỗ có thể được mua và bán trong các quỹ tương hỗ và một ít cổ phiếu. Đây là danh mục đầu tư tương đối an toàn và hợp lý nhưng lại không phải là danh mục đầu tư sinh lời. Nếu bạn có rất ít tiền và muốn làm giàu, trước tiên bạn phải tập trung vào một điểm thay vì theo đuổi sự cân bằng. Những người theo đuổi sự cân bằng sẽ chỉ ở yên một chỗ.
- Hoài nghi: Nhiềungười hoài nghi phàn nàn về thực tế, trong khi những người thành công lại phân tích thực tế. Những lời phàn nàn làm mờ tâm trí, nhưng sự phân tích lại soi sáng trái tim.
- Lười biếng: Kiểu suy nghĩ "Tôi khôg đủ khả năng" sẽ giam cầm suy nghĩ của bạn. Thay vào đó, hãy đặt câu hỏi: "Làm sao tôi có thể mua được?" sẽ mmở mang đầu óc và buộc bạn phải suy nghĩ và tìm kiếm câu trả lời. Làm thế nào chúng ta có thể vượt qua sự lười biếng? Câu trả lời là hãy “tham lam” hơn.
- Kiêu ngạo: Những gì bạn biết sẽ giúp bạn kiếm tiền. Những gì bạn không biết sẽ khiến bạn mất tiền. Và khi bạn kiêu ngạo, bạn cho rằng mình biết mọi thứ, đó là khi bạn mất tiền.