Trong thời đại số hóa mạng xã hội như Facebook đã trở thành phần không thể thiếu trong cuộc sống của nhiều người. Một điều thú vị khiến nhiều người thắc mắc đó là tại sao khi họ quan tâm đến một vấn đề hay sản phẩm nào đó, Facebook dường như ngay lập tức hiển thị hàng loạt nội dung liên quan trên dòng thời gian, điều khiến họ lo lắng về quyền riêng tư của mình trên mạng xã hội này.
Tại sao chúng ta quan tâm cái gì thì Facebook hiện ra cái đó?
Thực tế, việc bạn nhìn thấy các nội dung liên quan đến sở thích hoặc mối quan tâm của mình trên Facebook không phải là ngẫu nhiên. Điều này được thực hiện nhờ vào thuật toán, công nghệ theo dõi và nhiều yếu tố kỹ thuật khác và dưới đây là các lý do chính:
Theo dõi hành vi người dùng
Facebook có thể dự đoán được sở thích của bạn nhờ việc theo dõi hành vi người dùng. Mỗi khi bạn nhấp vào một bài viết, thích một trang, tham gia một nhóm hoặc tìm kiếm một từ khóa, Facebook sẽ ghi nhận những hoạt động này và lưu trữ chúng. Những dữ liệu này giúp Facebook hiểu rõ hơn về sở thích và mối quan tâm của bạn, từ đó hiển thị những nội dung phù hợp trên dòng thời gian của bạn.
Tại sao chúng ta quan tâm cái gì thì lướt Facebook lại hiện ra cái đó? (Ảnh: Thedailystar)
Ngoài việc theo dõi hành vi trên nền tảng của họ, Facebook cũng sử dụng dữ liệu từ các trang web và ứng dụng bên ngoài. Khi bạn truy cập vào những trang web có tích hợp công cụ của Facebook (như nút “Like” hoặc “Share”), thông tin về hoạt động của bạn sẽ được gửi về Facebook. Điều này cho phép họ thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau và tạo ra một bức tranh toàn diện về sở thích của bạn.
Thuật toán đề xuất nội dung
Thuật toán của Facebook là một trong những yếu tố quan trọng giúp cá nhân hóa nội dung hiển thị cho từng người dùng. Các thuật toán này sử dụng dữ liệu thu thập được để xác định những nội dung mà bạn có khả năng quan tâm nhất. Facebook áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (machine learning) để phân tích hành vi của bạn, so sánh với những người dùng khác có sở thích tương tự. Dựa trên các phân tích này, Facebook đề xuất các bài viết, video hoặc quảng cáo mà họ cho rằng bạn sẽ thấy hữu ích hoặc thú vị.
Ngoài ra, thuật toán này cũng liên tục cập nhật để phản ánh sự thay đổi trong sở thích của bạn. Nếu bạn bắt đầu quan tâm đến một chủ đề mới, Facebook sẽ nhanh chóng điều chỉnh nội dung hiển thị để phù hợp với sở thích mới này.
Quảng cáo đích
Một yếu tố khác không thể bỏ qua là việc Facebook cung cấp dịch vụ quảng cáo đích. Các nhà quảng cáo trên Facebook có thể nhắm mục tiêu quảng cáo của họ dựa trên thông tin về độ tuổi, giới tính, vị trí địa lý và quan trọng nhất là sở thích của người dùng. Khi bạn tương tác với một sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể, rất có thể bạn sẽ bắt gặp nhiều quảng cáo liên quan đến sản phẩm hoặc dịch vụ đó trong tương lai. Điều này không chỉ giúp các nhà quảng cáo tiếp cận đúng đối tượng mà còn làm cho trải nghiệm của bạn trên Facebook trở nên phù hợp hơn với những gì bạn đang quan tâm.
Facebook hiển thị dựa trên thói quen và tương tác của người dùng (Ảnh: Adobe Stock)
Lợi ích và hạn chế của việc Facebook quá hiểu người dùng
Việc cá nhân hóa nội dung trên Facebook mang lại nhiều lợi ích cho người dùng. Trước hết, nó giúp bạn tiết kiệm thời gian khi không phải tìm kiếm những thông tin mà mình quan tâm, bởi chúng đã được đưa lên trước mắt bạn.
Thứ hai, nó tạo ra một trải nghiệm người dùng mượt mà và thú vị hơn khi bạn cảm thấy rằng Facebook hiểu và đáp ứng được nhu cầu của mình.
Tuy nhiên, việc cá nhân hóa này cũng có một số hạn chế. Nó có thể tạo ra một "vùng an toàn" (filter bubble), nơi bạn chỉ tiếp xúc với những thông tin và quan điểm giống với những gì bạn đã tin tưởng hoặc quan tâm trước đó, dẫn đến sự hạn chế trong việc khám phá những quan điểm mới hoặc thông tin đối lập.
Ngoài ra, sự cá nhân hóa nội dung này cũng khiến nhiều người lo ngại về việc bị lộ thông tin cá nhân. Khi Facebook thu thập và sử dụng dữ liệu người dùng, rủi ro về quyền riêng tư và an toàn thông tin gia tăng, khiến người dùng cảm thấy mất kiểm soát về thông tin cá nhân của mình và lo ngại việc dữ liệu bị lợi dụng bởi các bên thứ ba cho các mục đích không mong muốn.
Tóm lại, hiện tượng chúng ta quan tâm cái gì thì lướt Facebook lại hiện ra cái đó không phải ngẫu nhiên, mà là kết quả của một quá trình phân tích và điều chỉnh phức tạp. Điều này mang lại nhiều lợi ích trong việc tiết kiệm thời gian và nâng cao trải nghiệm người dùng, nhưng cũng đồng thời đặt ra những thách thức về quyền riêng tư và sự đa dạng trong thông tin.