Bút chì là vật được sử dụng để viết, vẽ trên giấy hoặc gỗ, có phần lõi được làm từ chất liệu than chì hay các hợp chất tương tự của than chì. Đây là vật dụng quá quen thuộc trong cuộc sống của chúng ta. Tuy nhiên không phải ai cũng biết đến lịch sử ra đời cũng như nguồn gốc tên gọi của loại bút này.
Chúng ta thường gọi bút lông là bút lông vì ngòi của nó được làm từ tóc hoặc lông; gọi bút máy là bút máy vì ngòi của nó được làm từ kim loại. Vậy bút chì mà chúng ta vẫn thường sử dụng, tại sao nó lại có tên gọi là bút chì trong khi không được làm từ chì?
Vậy tại sao bút chì được gọi là bút chì trong khi không được làm từ chì? Ảnh: Internet
Có những bí mật thú vị về cây bút chì sẽ khiến bạn phải bất ngờ!
Quá khứ và hiện tại của bút chì
Theo một số tài liệu thì từ thời La Mã cổ đại, các học giả tôn giáo chuyên nghiệp đã sử dụng thanh kim loại gọi là stylus để viết trên giấy làm từ vỏ cây papyrus. Mãi đến năm 1564, một cái cây tại xứ Borrowdale nước Anh đã bị đổ xuống. Bên dưới cái cây đó là khoáng chất có màu giống chì, bóng mỡ và dễ bị lây bẩn khi chạm tay vào. Lúc bấy giờ, người dân địa phương cứ tưởng nó chỉ là chì. Tuy nhiên, không hề có kim loại nào ở đây mà nó là carbon đơn thuần, chính xác hơn là than chì (Graphite).
Khi vạch lên giấy, vật liệu này cho độ hình vẽ đậm hơn nhiều so với dùng chì. Do đó, họ dùng tên gọi “chì đen” (black lead) để đặt cho loại vật liệu này. Nó cũng được người dân sử dụng để đánh dấu các con cừu trong đàn gia súc trong cuộc sống hàng ngày. Sau đó, những người Anh đã cắt than chì thành từng phần và cố định nó vào đầu một cái que để viết chữ.
Cây bút chỉ cổ nhất thế giới được tìm thấy có từ đầu thế kỷ 17 và hiện đang được trưng bày tại lâu đài Faber-Castell, thuộc Nuremberg, Đức. Ảnh: Internet
Loại công cụ mới này được đặt tên là bút chì (pencil) – một cái tên có nguồn gốc từ tiếng Latin pencillum có nghĩa là một loại bút tốt. Ngay sau đó, các thương gia đã tìm thấy cơ hội kinh doanh và bán chúng. Vì vậy, thuở sơ khai, người ta gọi nhầm bút làm than chì là bút chì và sử dụng tên gọi đó cho đến ngày nay.
Mãi đến năm 1795, nguyên mẫu của chiếc bút chì hiện đại mới chính thức được ra đời bởi Nicolas-Jacques Conte. Thay vì việc sử dụng than chì nguyên chất giống như trước kia, ông đã nung bột than chì với bột đất sét và nước để tạo nên hỗn hợp để làm ruột bút chì. Sau đó đặt chúng vào lò nung để làm chúng cứng lại. Qua thử nghiệm, ông nhận thấy có thể điều chỉnh độ đậm nhạt của nét bút bằng cách thay đổi lượng đất sét trong hỗn hợp.
Để đặt ruột bút vào trong, Conte đã khoét một đường rãnh dọc theo chiều dài của que gỗ, ruột chì của bút sẽ được dán vào bên trong đường rãnh và một mảnh gỗ khác sẽ được dán lên trên thân bút. Cây bút chì của Conte đã được cấp bằng sáng chế vào năm 1795 và cho tới nay, đây vẫn là thiết kế của loại bút chì hiện đại mà chúng ta thường sử dụng.
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại bút chì khác nhau về màu sắc hay kiểu dáng thiết kế, độ đậm, nhạt của bút. Bút chì thường được chia thành 2 loại lớn là các loại bút chì màu đen dùng để viết hoặc vẽ và các loại bút chì màu.
Nguyên liệu dùng để làm ruột của bút chì màu chủ yếu là sự kết hợp của bột đá trơn, keo dính, dầu nến và phẩm màu... Vì được làm từ những nguyên liệu khác nhau nên màu sắc của chúng cũng khác nhau và công dụng của từng loại ruột bút cũng khác nhau. Do đã có một loại bút được gọi là bút chì, nên các loại bút khác nếu có hình thức giống bút chì cũng thường được gọi là bút chì.