Tập đoàn đóng tàu thống nhất (USC) của Nga đã hé lộ những chi tiết mới về một loại phương tiện không người lái dưới nước có tên Surrogat-V.
“Surrogat-V sẽ hỗ trợ hoạt động của các tàu ngầm có người lái, chủ yếu là duy trì và khôi phục khả năng tàng hình. Nó sẽ làm nhiệm vụ tìm kiếm và phát hiện thủy lôi, trinh sát ở vùng nước phủ băng và thực hiện các nhiệm vụ khác gây nguy hiểm hoặc tốn thời gian cho các tàu có người lái, chẳng hạn như lập bản đồ địa hình”, Phòng thiết kế Rubin có trụ sở tại St. Petersburg cho biết trong một thông cáo báo chí.
Tàu không người lái hạng nặng dưới nước Surrogat-V. Ảnh: Cục thiết kế Rubin
Tàu ngầm không người lái hạng nặng này có lượng giãn nước 40 tấn, dài 17 mét và có tầm hoạt động lên tới 800 hải lý (nhiều hơn 200 hải lý so với thời điểm dự án được công bố lần đầu tiên vào năm 2022).
Surrogat-V dự kiến có tốc độ hành trình 5 hải lý/h và tốc độ tối đa 24 hải lý/h, được hỗ trợ bằng động cơ đẩy phản lực bơm thường thấy trên các tàu ngầm lớn hơn. Tàu sẽ được cung cấp năng lượng bằng pin lithium-ion. Nhà phát triển hiện đang nghiên cứu nguồn năng lượng điện hóa cho phương tiện này.
Surrogat-V có thể được trang bị thiết bị tìm kiếm thủy âm và hệ thống phát hiện tàu ngầm độc nhất của Nga được gọi là SOKS. Hệ thống SOKS có thể phát hiện tàu ngầm của đối phương dựa trên bất kỳ hóa chất hoặc bức xạ nào phát ra khi hoạt động.
Robot dưới nước hạng nặng có khả năng giả tàu ngầm
Một trong những tính năng quan trọng của Surrogat-V là bắt chước tiếng ồn do tàu ngầm hạt nhân và tàu ngầm điện diesel có người lái tạo ra, cho phép nó đánh lừa đối phương, buộc đối phương phải truy đuổi tàu ngầm không người lái thay vì tàu ngầm có người lái.
Surrogat-V lần đầu tiên được ra mắt tại Triển lãm quân sự Army-2022. Nhà phát triển quảng bá nó là robot hạng nặng dưới nước có khả năng hoạt động chung với các tàu ngầm của Hải quân.
Surrogat-V có thể bắt chước tiếng ồn do tàu ngầm hạt nhân và tàu ngầm điện diesel có người lái tạo ra. Ảnh: Cục thiết kế Rubin
Nhà phát triển hệ thống Surrogat-V - Cục thiết kế Rubin, là nơi thiết kế nhiều tàu ngầm hạt nhân và tàu ngầm điện diesel nổi tiếng nhất của Nga và Liên Xô, từ lớp Kilo, đến tàu ngầm Borey SSBN và siêu tàu ngầm Typhoon (Akula), cũng như một loạt robot hải quân và tàu không người lái từ những năm 1960.
Các chi tiết bổ sung về triển vọng phát triển của Surrogat-V, thời điểm dự kiến sản xuất hoặc nó sẽ được triển khai trên các tàu ngầm nào… vẫn chưa được công bố.
Các nhà quan sát quốc phòng Nga tin rằng sự phát triển mới này có thể hữu ích cho chiến dịch quân sự đặc biệt đang diễn ra ở Ukraine nếu được triển khai kịp thời, đặc biệt khi NATO tiếp tục tăng cường cung cấp các loại thủy lôi và tàu không người lái mới nguy hiểm cho Kiev hoạt động ở Biển Đen để chống lại tàu chiến Nga.
Các chuyên gia cũng không loại trừ khả năng các hệ thống như Surrogat-V sẽ được trang bị vũ khí cho nhiệm vụ tấn công. Nhà sử học hải quân Nga Dmitry Zhavoronkov cho rằng loại vũ khí này có thể bao gồm các UAV kamikaze cỡ nhỏ dùng để phá hủy mìn của đối phương.
Ông Zhavoronkov cho biết, những hệ thống như Surrogat-V là tương lai của chiến tranh hiện đại.
“Hãy hy vọng rằng những ý tưởng này sẽ sớm được biến thành sản phẩm hoàn chỉnh. Chúng ta đang sống trong thời kỳ chiến tranh và ngành công nghiệp phải tương ứng với những thực tế này. Phải giảm thời gian để các sản phẩm mới đến được các điểm nóng hiện nay”, ông Zhavoronkov nói.
Những dự án khác của Nga
Surrogat-V là sản phẩm mới nhất trong dòng tàu không người lái tiềm năng Surrogat. Các biến thể trước đó bắt đầu được báo cáo vào năm 2019, được sử dụng làm trợ lý huấn luyện và mồi nhử để chống lại các hệ thống phát hiện âm thanh sử dụng trên các tàu ngầm, tàu chiến, máy bay và trực thăng tác chiến chống ngầm.
Surrogat-R, một biến thể tàu không người lái dưới nước cũng do Rubin thiết kế.
Các nhà phát triển cũng đã tạo ra một số hệ thống tàu lặn không người lái khác, như Vityaz-D vào năm 2019. Đây là phương tiện lặn sâu hoàn toàn tự động, có thể hoạt động ở mọi độ sâu trên khắp các đại dương.
Vityaz-D đã lặn xuống rãnh Mariana, rãnh đại dương sâu nhất trên Trái Đất, vào tháng 5/2020, trở về an an toàn và liên lạc thành công với bề mặt trong suốt quá trình lặn xuống hơn 10.000 mét.
Nga có rất nhiều kinh nghiệm về các phương tiện không người lái dưới nước chỉ có thể so sánh với Mỹ.
Từ những năm 10960, các kỹ sư Liên Xô từng mày mò chế tạo các robot điều khiển từ xa và các phương tiện không người lái hình dạng như tàu ngầm để sử dụng trong các công việc dưới biển sâu nguy hiểm, các hoạt động thăm dò và tìm kiếm cứu nạn…
Tiflonus, một trong những phương tiện không người lái dưới nước được Liên Xô phát triển để khám phá độ sâu của Bắc Cực. Ảnh: Rossiyskaya Gazeta
Các robot dưới nước đầu tiên của Liên Xô bao gồm Manta, Skat-Geo, Max-2, Lortodromiya, Tiflonus và MT-88. Các hệ thống này được sử dụng cho cả mục đích quân sự và dân sự, như trinh sát và kiểm tra tàu bị chìm sau những vụ tai nạn.
Bước đột phá đầu tiên của nước Nga hiện đại trong việc tạo ra các phương tiện dưới nước cỡ lớn không người lái bắt đầu vào giữa những năm 2000 với Klavesin, một phương tiện không người lái cỡ lớn, cho đến khi Surrogat-V ra đời và trở thành một trong những phương tiện lớn nhất và tiên tiến nhất ở Nga.
Klavesin-2R-PM. Ảnh: Cục thiết kế Rubin
Klavesin, cũng do Rubin thiết kế, được thiết kế để tự động di chuyển quãng đường lên tới 300 km ở độ sâu tới 6.000 mét. Nó được trang bị sonar quét bên, thiết bị tìm điện từ, máy ảnh và các cảm biến khác.
Hải quân Nga đã mua một số hệ thống Klavesin để sử dụng trên tàu ngầm hạt nhân Borey. Klavesin được sử dụng để cải thiện khả năng tình báo, giám sát và trinh sát của tàu ngầm hạt nhân và cũng có thể được sử dụng như một lớp phòng thủ vòng ngoài ở khu vực Bắc Cực.
Mẫu mới nhất của Klavesin được cho là nặng 3,7 tấn, dài 6,5 mét và có thể hoạt động cách tàu mẹ tới 50 km.