Trẻ bị đái tháo đường tăng 3 – 4 lần
Trường hợp của bé Nguyễn Vân A. trú tại tập thể Tân Mai, Hà Nội là bệnh nhân bị tiểu đường tuýp 1 lâu năm của Bệnh viện Nhi trung ương. Mẹ của bé Vân A. cho biết từ khi sinh ra cháu khỏe mạnh, ăn uống tốt.
Khi cháu được 4 tuổi, chị thấy con gái rất háo nước và đi tiểu nhiều. Nước tiểu của cháu vàng sậm và có mùi tanh rất khó chịu. Anh chị đưa con đến bệnh viện kiểm tra, bác sĩ nghi ngờ cháu bị đái tháo đường tuýp 1, kết quả xét nghiệm glucozo và xê tôn trong máu lên rất cao.
Bé Vân A đã phải nằm viện 3 tuần, từ đó đến nay, bé điều trị ngoại trú. Bố mẹ của cháu thường xuyên phải kiểm tra đường huyết cho con và tiêm insulin cho cháu hàng ngày.
Hay như trường hợp của bé Nguyễn Gia P. 3 tuổi, quê Khoái Châu, Hưng Yên cũng bị tiểu đường tuýp 1. Chị Thảo, mẹ của Ph. xót xa vì con nhỏ quá đã mang bệnh của người già. Đến khi bác sĩ giải thích bệnh do di truyền, chị rất lo lắng vì đây là cháu đầu, vợ chồng chị muốn sinh thêm con cũng sợ bé lại mắc bệnh này.
Theo các bác sĩ tại khoa Nội tiết Chuyển hóa và di truyền, Bệnh viện Nhi trung ương, nếu trẻ bị đái tháo đường mà không được phát hiện sớm, bệnh diễn biến nhanh trẻ sẽ trở nên mệt mỏi, kiệt sức. Nồng độ glucose và xê-ton trong máu tăng lên rất cao, tình trạng mất nước nặng xuất hiện, trẻ sẽ rơi hôn mê nguy hiểm tới tính mạng trẻ.
Để xác định tiểu đường, bác sĩ có thể làm xét nghiệm nước tiểu tìm glucose và xê-ton và xét nghiệm máu đánh giá lượng đường huyết.
PGS Lê Thanh Hải – Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương
Bình thường nước tiểu không chứa glucose, glucose chỉ có thể tràn vào nước tiểu khi lượng đường trong máu cao.
Nếu còn nghi ngờ, có thể làm thêm một xét nghiệm máu nữa gọi là xét nghiệm dung nạp glucose. Trẻ bị tiểu đường mỗi ngày phải đo đường huyết 5 đến 7 lần.
Theo PGS Lê Thanh Hải – Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, có khoảng 40-50 bệnh nhân mới mắc đái tháo đường type 1 được chẩn đoán, cao hơn nhiều so với trước đó (chỉ 5-20 bệnh nhân/năm).
Tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường type 1 ở trẻ em ngày càng có xu thế gia tăng tại các nước có thu nhập trung bình và thấp, trong đó có Việt Nam.
Theo TS. BS Vũ Chí Dũng, Trưởng khoa Nội tiết – Chuyển hóa – Di truyền Bệnh viện Nhi Trung ương, đái tháo đường ở trẻ em và vị thành niên được phân làm các nhóm chính là đái tháo đường type 1, đái tháo đường type 2.
Đái tháo đường do di truyền đơn gen trong đó chủ yếu là trẻ mắc đái tháo đường type 1, còn được gọi là bệnh tiểu đường phụ thuộc insulin. Đây là một tình trạng bệnh mạn tính, trong đó tuyến tụy sản xuất ít hoặc không sản xuất insulin – một nội tiết tố cần thiết, cho phép đường (glucose) nhập vào tế bào để sản xuất năng lượng.
Các dấu hiệu đái tháo đường ở trẻ cần nhớ
Tại Bệnh viện Nhi trung ương, có rất nhiều bệnh nhân nhập viện lần đầu trong tình trạng nặng do nhiễm toan xeton tiểu đường. Nếu không được chẩn đoán và xử trí đúng, kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong nhanh chóng.
Ngoài ra, bệnh còn có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan lớn trong cơ thể, bao gồm tim, mạch máu, dây thần kinh, mắt và thận, do đó bệnh cần được quản lý và điều trị suốt đời để tránh biến chứng lâu dài.
Theo TS Dũng, dấu hiệu nhận biết sớm bệnh tiểu đường ở trẻ nhỏ đó là trẻ khát nước, tiểu nhiều, tăng cảm giác đói, nhìn mờ, mệt mỏi…
Thứ nhất: Biểu hiện khát nhiều và tiểu nhiều, bệnh tiểu đường, biểu hiện dễ thấy nhất khát nhiều, uống nhiều và đi tiểu nhiều. Đường tích tụ quá nhiều trong máu khiến thận phải làm việc tích cực hơn để lọc và hấp thu lượng đường dư thừa.
Khi thận không còn khả năng hoàn thành việc này, đường dư trong máu sẽ được bài tiết thẳng vào nước tiểu, kéo theo nhiều dịch tế bào bị kéo vào máu và thải ra ngoài cùng nước tiểu. Bệnh nhân sẽ đi tiểu thường xuyên hơn và có thể bị mất nước. Bệnh nhân càng uống nhiều nước để giải tỏa cơn khát thì càng đi tiểu nhiều hơn.
Ảnh minh hoạ
Thứ hai: Háo ăn
Bệnh nhân đói nhiều hơn bình thường, có thể đói dữ dội kéo dài ngay cả sau khi ăn. Nguyên nhân là do cơ thể thiếu insulin nên đường trong máu tuy cao nhưng đường trong tế bào vẫn bị thiếu hụt, khiến các mô cạn kiệt năng lượng.
Thứ ba: Mệt mỏi
Bệnh nhân có thể thường xuyên mệt mỏi. Có nhiều lý do dẫn tới tình trạng này, trong đó có tình trạng thiếu nước do đi tiểu nhiều và các tế bào bị đói, cạn kiệt năng lượng, làm giảm khả năng hoạt động của cơ thể.
Thứ tư: Sụt cân
Bệnh nhân mất nhiều năng lượng do bị thải nhiều đường qua nước tiểu. Tuy người bệnh phải ăn nhiều hơn bình thường để giảm cảm giác đói, nhưng do mô không nhận đủ năng lượng từ đường trong thức ăn nên cơ thể phải lấy năng lượng từ mô mỡ đã tích lũy trước đó, dẫn tới giảm cân nhanh chóng.
Thứ năm: Nhìn mờ
Lượng đường trong máu cao dẫn tới tình trạng rút dịch từ các mô, trong đó có mô thủy tinh thể của mắt. Điều này ảnh hưởng tới khả năng điều chỉnh tiêu cự của người bệnh.
Nếu không được điều trị, tiểu đường có thể dẫn tới hình thành các mạch máu mới ở võng mạc, gây tổn thương các mạch máu. Với đa số bệnh nhân, những thay ban đầu không gây rắc rối cho thị lực, nhưng nếu phát hiện muộn, chúng có thể dẫn tới mất thị lực và mù lòa.
Phương pháp điều trị và thuốc:
Tiểu đường type 1 cần điều trị suốt đời
• Tiêm insulin.
• Tập thể dục thường xuyên và duy trì trọng lượng khỏe mạnh.
• Ăn thực phẩm lành mạnh.
• Kiểm soát glucose máu.
• Chăm sóc tâm lý.
• Chăm sóc đặc biệt khi bị ốm.