Tại triển lãm "ARMY-2018" chỉ duy nhất một mẫu súng trường nội địa của Nga mà chưa từng trình làng ở đâu, được mang ra giới thiệu. Tất nhiên, công ty trình làng là tập đoàn "Kalashnikov".
Khẩu súng AK-308 mới trình làng đã khiến mạng xã hội thảo luận sôi nổi và warhead.su đã nghiên cứu kỹ và chia sẻ ý kiến của mình.
Chúng ta có gì?
Thứ mà các cư dân mạng nhận biết ngay lập tức đó là lai lịch của sản phẩm mới. Đúng, súng AK-308 là trái ngọt tình yêu của khẩu cạc bin "Saiga" và khẩu AK-12 vừa được bàn giao cho quân đội Nga.
Khẩu cạc bin "Saiga" đã từ lâu được người dùng Nga và nước ngoài biết đến – chính nhờ chúng mà các nhà máy sản xuất vũ khí Izev (Nga) tồn tại được vào thập niên 90 của thế kỷ trước dù mất hàng loạt các đơn đặt hàng.
Và giờ đây phần lớn các sản phẩm dân dụng của tập đoàn "Kalashnikov" là các loại súng AK kích cỡ khác nhau. Nhưng giờ đây khẩu cạc bin dân sự đang nỗ lực trở thành mẫu vũ khí quân sự.
Nhân viên tập đoàn "Kalashnikov" Maxim Popenker với khẩu súng mới trong tay
"Mu lai má"
Các phiên bản "Saiga" với chiều dài nòng súng và thiết kế đa dạng được tập đoàn này bán trên thị trường Nga từ lâu.
"Saiga-308" với các kiểu thiết kế được giới thợ săn đánh giá rất cao. Vào thời điểm hiện nay, đây là một trong những mẫu súng cạc bin được sử dụng nhiều nhất của nhà máy Izevsk.
Nhưng vì đặc thù của pháp luật Nga, mức doanh thu đạt được ở trong nước không cao.
Và hoạt động xuất khẩu vũ khí ra nước ngoài sau năm 2014 sụt giảm mạnh vì những lý do khác nhau. Nói chung, ít tiền đầu tư – và "Saiga" phải tìm cách sinh tồn.
Khẩu "Saiga-308" dùng đạn .308 Win (7,62x51mm)
Tình hình có vẻ như đang diễn ra khác thuận lợi: Sau cơn sốt súng tự động loại nhỏ vào thập niên 60-70, giới quân sự cẩn trọng hơn. Hoá ra các loại đạn 5,45/5,56mm không hiệu quả như mong đợi ở khoảng cách trên 400m.
Cần phải lấy gì đó để lấp chỗ trống – và lực lượng đặc nhiệm các nước NATO bắt đầu sử dụng các loại súng sử dụng đạn cũ – 7,62x51. Đó là SCAR-H của Bỉ, HK-417 của Đức, SIG-751 của Thuỵ Sĩ,…
Khẩu FN SCAR
Vậy chúng ta có gì? Không lẽ "Kalashnikov" quyết định tham gia vào phân khúc này và khiến cho các lực lượng đặc nhiệm của Nga phải ngạc nhiên với nghiên cứu của mình? Nhưng quân đội khó mà vui vẻ với "món quà" này. Ai và tại sao lại cần loại vũ khí mà có trọng lượng nặng hơn AK và bắn liên tục rất kém?
Và đưa thêm một loại đạn nữa vào danh mục – thêm chi phí. Đạn dành cho súng trường-tiểu liên của các lực lượng vũ trang Nga vẫn là 7,62x54R.
Hai loại đạn 7,62x51 (.308 Win) và 7,62x54R
Và không ai có ý định thay đổi tình hình – loại đạn này hoàn toàn làm cho giới quân sự hài lòng, những phiên bản mới nhất không thua kém các mẫu thiết kế 7,62x51mm của NATO. Có thể khẳng định: Cho đến nay vẫn chưa có những viên đạn mới, vỏ đạn có cạnh sẽ vẫn được quân đội sử dụng.
Bỗng dưng khẩu súng máy mới lại được Vệ binh quốc gia Nga yêu thích? Hay các nhà chiến lược tại Bộ Tổng tham mưu quyết định cung cấp cho các lực lượng siêu biệt kích chuyên hoạt động trong lòng địch loại vũ khí có thể sử dụng được đạn của địch và khiến địch phải bối rối?
Có thể để bán ra nước ngoài? Nhưng với cả sự tôn trọng với súng AK – AK-308 cho tới SCAR không thể đạt tới "trình" về độ chính xác lẫn hiệu suất.
Có điều gì đó không đúng. Các chuyên gia trên mạng internet rất bối rối.
"Bạn học" của AK-308 có thể coi là những "cụ ông" FN FAL và HK G3. Mọi thứ ở đây đều ổn: Cả về độ chính xác, cả về những đặc điểm quan trọng khẩu súng mới của Izevsk hoàn toàn xứng đáng đứng trong hàng ngũ này; còn nếu nói về hiệu suất trong những điều kiện phức tạp thì "Kalashnikov" không có đối thủ.
FN FAL и HK G3
Có nghĩa là về mặt lô-gíc, thị trường tiêu thụ chính của AK-308 hoàn toàn không phải ở Nga, mà ở các quốc gia tiêu thụ những mẫu súng trường đã cũ của Bỉ và Đức. Những quốc gia thế giới thứ ba kiểu này rất nhiều.
Các loại súng hiện có như FAL và G3 đang dần dần hao mòn, mà nếu thay chúng bằng loại súng mới nào đó thì sẽ phải thay cả đạn và toàn bộ hệ thông cung ứng – sẽ lại tốn thêm chi phí.
Trong khi đó giá thành của một khẩu SCAR-H lên tới 3000 đôla – chỉ có quốc gia giàu có mới cho phép mình mua loại vũ khí này. Còn AK có giá thành rẻ hơn nhiều và cũng dễ sử dụng.
Vậy khách hàng của chúng ta ở đâu?
Cần phải suy nghĩ một cách lô-gíc. Bán một lô hàng AK-308 cho Oman hay Burundi - tốt, nhưng nhỏ lẻ. Những khách hàng tiềm năng lớn nhất là các nước có lãnh thổ rộng lớn, quân đội đông người và dự trữ nhiều đạn 7,62x51mm. Bởi vậy những thị trường tiêu thụ tiềm năng nhất phải là Ấn Độ và Brasil.
Thực ra người Brasil cho đến nay vẫn tự chế tạo FN FAL, và những doanh nghiệp địa phương chắc chắn sẽ phản đối "sự xâm lược" của người Nga.
Còn Ấn Độ là miếng bánh thơm. Những nỗ lực yếu ớt nhằm trang bị cho các lực lượng vũ trang mẫu súng nội địa đã kéo dài vài chục năm, và thành quả tối đa – khẩu INSAS (Indian National Small Arms System), món lẩu thập cẩm từ AK, G3, FN FAL, cộng với một chút Galil của Isarel (cũng có lai lịch từ AK).
Khẩu INSAS – chưa đủ để giống "Kalashnikov"
Khẩu súng này chính thức được bàn giao cho quân đội 20 năm trước – vào năm 1998, nhưng đến năm 2016 giới quân đội Ấn Độ từ chối mua nó và tuyên bố rằng cần phải nghiên cứu chế tạo một mẫu mới.
Tuy nhiên mẫu mới này vẫn chưa thấy đâu ngay cả trong tương lai gần. Tạm thời chỉ có những yêu cầu được giới quân sự đưa ra.
АК-308 và INSAS
Điểm yếu chính của khẩu súng do Ấn Độ tự chế tạo - thường xuyên bị hóc đạn khi bắn. Theo các nghiên cứu, 3% tổng số súng INSAS gặp trục trặc khi bắn khiến các tiểu đoàn cảnh sát dự bị trung ương đồng loạt chuyển sang sử dụng súng AK-103 của Nga với chỉ số tương tự là 0,02%.
Có vẻ như việc chuyển đồng loạt sang AK-103 là điều hoàn toàn hợp lý. Lượng dự trữ lớn các loại đạn tiêu chuẩn NATO còn lại từ thập niên 60. Anh đã tặng cho các quốc gia cựu thuộc địa của mình khi loại bỏ súng L1A1 (cũng là khẩu FN FAL phiên bản nội địa).
Dường như khách hàng tiềm năng của khẩu súng mới này đã rõ.
Còn phải nỗ lực cạnh tranh nhiều
NORINCO NAR-10
Điều còn lại là thuyết phục người Ấn Độ - nhiệm vụ không hề đơn giản. "Kalashnikov" có đối thủ cạnh tranh – đó là Brasil và Trung Quốc.
Những người bạn Trung Quốc không hề ngủ yên – họ đã hoàn thiện dây chuyền sản xuất mẫu NORINCO NAR-10 chuyên giành cho các quốc gia ít tiền nhưng nhiều đạn dự trữ loại cũ.
Dù có thiết kế xấu xí, sản phẩm đến từ Trung Quốc được ưa chuộng tại Châu Á, Châu Phi và Châu Mỹ Latinh. Nói chung, nếu "Kalashnikov" muốn bản hợp đồng béo bở từ quân đội Ấn Độ thì phải vượt qua Trung Quốc.
Nếu có thể thiết kế để AK-308 sử dụng các loại đạn tiêu chuẩn của NATO thì tương lai xuất khẩu của nó hoàn toàn sáng lạn.