Quyết tâm của Nga
Hãng thông tấn TASS cho hay, Nga đang lên kế hoạch thành lập một sư đoàn tàu ngầm Thái Bình Dương được trang bị các ngư lôi sát thủ Poseidon có khả năng mang đầu đạn hạt nhân.
Hạm đội tàu ngầm này dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào cuối năm 2024 hoặc nửa đầu năm 2025. Tháng 1 vừa rồi, Nga công bố họ đã chế tạo những quả ngư lôi Poseidon đầu tiên.
Hình ảnh tàu ngầm phóng ngư lôi Poseidon. Đồ họa: Eurasian Times.
Tin tức trước đây cho thấy việc xây dựng cơ sở hạ tầng ven biển cho các tàu ngầm mang ngư lôi Poseidon dự kiến hoàn thành vào đầu năm 2024.
Hãng tin TASS trích dẫn một nguồn tin quốc phòng giấu tên cho hay: "Quyết định lập một sư đoàn tàu ngầm ở Kamchatka đã được đưa ra. Việc này sẽ diễn ra vào tháng 12/2024 hoặc nửa đầu năm 2025".
Đơn vị tàu ngầm mới của Hạm đội Thái Bình Dương sẽ bao gồm cả các tàu ngầm khác ngoài tàu ngầm Belgorod và Khabarovsk. Tin của TASS lưu ý rằng các tàu ngầm có mục đích đặc biệt này sẽ tập trung vào răn đe chiến lược bên cạnh các nhiệm vụ khác.
Tàu ngầm Belgorod chạy bằng năng lượng hạt nhân sẽ phục vụ Hạm đội Thái Bình Dương của Nga và được trang bị các siêu ngư lôi Poseidon có năng lực tấn công hạt nhân và chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Tàu ngầm này đã được bàn giao cho hạm đội Nga nói trên vào ngày 8/7/2022 mà chưa được nhận vũ khí cơ bản của mình. Tàu hiện đang trải qua quá trình đánh giá về vận hành tại Hạm đội phương Bắc của Nga.
Trong khi đó, tàu ngầm Khabarovsk (chạy bằng năng lượng hạt nhân) trong khuôn khổ Dự án 09851 đang trong giai đoạn chế tạo cuối cùng tại xưởng tàu Sevmash thuộc tập đoàn đóng tàu United.
Hiện công chúng mới chỉ được tiếp cận một số lượng hạn chế các thông tin đã được xác nhận về vũ khí Poseidon. Tuy nhiên, giới phân tích quân sự cho rằng vũ khí này cơ bản là sự kết hợp giữa ngư lôi và thiết bị không người lái có thể phóng từ tàu ngầm.
Sức mạnh và mục đích của Poseidon
Sau khi Nga phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" ở Ukraine , giới bình luận của Nga đã đều đặn đưa ra các hăm dọa nhằm vào phương Tây. Họ tuyên bố rằng các ngư lôi Poseidon có thể gây ra các con sóng thần phóng xạ lên tới độ cao 304m.
Giới chuyên gia quân sự bác bỏ các tuyên bố trên nhưng thừa nhận rằng các ngư lôi Poseidon có khả năng tàn phá các thành phố duyên hải của đối phương.
Một khi được phóng khỏi tàu ngầm , ngư lôi Poseidon có thể vận hành như một thiết bị không người lái dưới nước (UUV), cho phép nó có thể được điều khiển từ xa để tiến tới mục tiêu.
Một viên chỉ huy về hưu của Nga, Yevgeny Buzhinsky, gần đây cổ xúy sử dụng Poseidon để chống lại London. Ông này tuyên bố rằng nước Anh sẽ ngừng tồn tại nếu Nga triển khai Poseidon để đánh vào Anh.
Vijainder K. Thakur - một chuyên gia quân sự và quân nhân kỳ cựu trong lực lượng không quân Ấn Độ, nói với Eurasian Times: "Poseidon là một vũ khí ngày tận thế. Đây là một vũ khí hạt nhân. Nó chỉ có thể sử dụng làm phương tiện răn đe. Nó không có giá trị chiến đấu. Không thể sử dụng thứ này trong chiến tranh. Ngư lôi đó chỉ để ngăn ngừa chiến tranh".
Tương tự, Giáo sư Andrew Futter - chuyên gia vũ khí hạt nhân tại Đại học Leicester, nói với Eurasian Times: "Poseidon không thay đổi bức tranh chiến lược. Nó chỉ là một cách thức khác để tung ra đòn hạt nhân".
Futter tin rằng Poseidon có tiềm năng được tận dụng cho cả "một số chức năng và nhiệm vụ phi hạt nhân".
Mục đích phát triển ngư lôi Poseidon là gây ra các thiệt hại nghiêm trọng cho cơ sở hạ tầng ven biển của một quốc gia đối phương, khiến một tỷ lệ đáng kể diện tích của nước đó không thể sinh sống được do ô nhiễm phóng xạ, từ đó ngăn ngừa họ thực hiện các hoạt động quân sự, kinh tế và những việc khác trong một thời gian tương đối dài.
Hiện thông tin về năng lực đầy đủ của Poseidon vẫn còn ít. Tuy nhiên, người ta tin rằng ngư lôi sở hữu một số điểm mạnh đáng kể. Một trong số đó là khả năng vận hành ở độ sâu lớn với tốc độ cao, khiến ngư lôi khó bị phát hiện và đánh chặn.
Nga mong muốn phô diễn khả năng phát triển các vũ khí có thể lẩn tránh hệ thống phòng thủ của Mỹ và điều này đã thúc đẩy phần nào nỗ lực của Nga phát triển UUV Poseidon. Đây được xem như phản ứng của Nga trước việc Mỹ triển khai các hệ thống phòng thủ tên lửa ở châu Âu - điều bị Nga coi là đe dọa an ninh quốc gia của Nga.
Chính phủ Nga cũng đã đạt được các bước tiến đáng kể trong việc tạo ra và triển khai các vũ khí siêu thanh - đây lại là một thách thức khác nữa đối với các hệ thống phòng thủ hiện tại bởi chúng có tốc độ và sự linh hoạt đặc biệt lớn.
Từ góc nhìn quân sự, các hệ thống vũ khí Poseidon và siêu thanh này có tầm quan trọng rõ ràng.
Chuyên gia quân sự Ấn Độ Thakur nhận định: "Người ta có thể sử dụng vũ khí siêu thanh, nhất là khi chúng không mang đầu đạn hạt nhân. Tác động của 2 loại vũ khí nói trên đối với việc hoạch định của đối phương là hoàn toàn khác nhau. Nếu đối phương của Nga không có ý đồ sử dụng đòn hạt nhân thì Poseidon có thể bị phớt lờ".
Tuy nhiên, thông báo mới nhất của Nga đồng nghĩa với việc Nga sẽ sớm tạo ra một vũ khí răn đe đe mới mà nếu được sử dụng sẽ có năng lực tàn phá các thành phố duyên hải của Mỹ.