Tàu Titanic năm 1912. Ảnh: Shutterstock
Theo kênh CNN, khi tàu RMS Titanic ra khơi vào ngày 10/4/1912, nó là con tàu chở khách lớn nhất đang hoạt động và được coi là “không thể chìm”.
Chỉ bốn ngày sau, chuyến đi đầu tiên của Titanic đã biến thành một thảm kịch quốc tế khi con tàu đâm phải một tảng băng trôi ở Bắc Đại Tây Dương lúc 23 giờ 40 ngày 14/4. Tàu đã chìm trong vòng chưa đầy ba giờ.
Con tàu Titanic không có đủ xuồng cứu sinh cho khoảng 2.220 người trên tàu. Trên 1.500 người thiệt mạng trong vụ tai nạn và Titanic trở thành vụ đắm tàu nổi tiếng nhất trong lịch sử. Chỉ có trên 700 người sống sót.
Chiếc tàu biển sang trọng này chở các thành viên của một số gia đình quyền lực và giàu có nhất nước Mỹ. Nhà tài phiệt John Jacob Astor IV đã đưa người vợ đang mang thai lên một chiếc xuồng cứu sinh. Ông đã chết đuối vào sáng sớm ngày 15/4. Isidor Straus, đồng sở hữu tập đoàn Macy's, và vợ Ida đã qua đời, truyền cảm hứng cho bộ phim “Titanic”. Doanh nhân Benjamin Guggenheim cũng chết trong vụ đắm tàu.
Trong số 329 hành khách trên khoang hạng nhất trên tàu, 199 người sống sót. Trong số 995 hành khách hạng hai và hạng ba, 293 người sống sót. Trong số 899 thành viên thủ thủy đoàn, có 214 người sống sót.
Các cuộc điều tra vào thời điểm đó đã liệt kê một số yếu tố gây ra thảm kịch: Thuyền trưởng Edward Smith đã cho tàu đi quá nhanh trong vùng nước nguy hiểm; cuộc kiểm tra tàu ban đầu đã được thực hiện quá nhanh chóng; không đủ chỗ trong xuồng cứu sinh; một con tàu gần đó không giúp được gì.
Titanic có chi phí đóng tàu ước tính 7,5 triệu USD, dài 268m và nặng 46.328 tấn. Tốc độ tối đa của tàu là 23 hải lý/giờ.
Trong nhiều năm, có nhiều nỗ lực tìm kiếm để xác định vị trí con tàu, nhưng mãi đến năm 1985, xác tàu mới được phát hiện.
Xác tàu Titanic nằm cách bờ biển Newfoundland, Canada khoảng 595km. Ảnh: AP
Ông Robert Ballard, nhà hải dương học người Mỹ, người dẫn đầu đoàn thám hiểm tìm thấy xác tàu, cho biết vào năm 2021: “Titanic rõ ràng là đỉnh Everest lớn vào thời điểm đó. Rất nhiều người khác đã cố tìm xác tàu”.
Ông Ballard đã không thành công trong lần thử đầu tiên vào năm 1977. Phát hiện thành công năm 1985 là nhờ sử dụng một tàu lặn kiểu ván trượt có tên là Argo được trang bị một camera có thể truyền hình ảnh trực tiếp. Phối hợp với Viện Nghiên cứu Khai thác Biển của Pháp, ông Ballard đã phát hiện ra xác tàu Titanic khi tham gia một nhiệm vụ quân sự bí mật của Mỹ để tìm hai tàu ngầm hạt nhân bị đắm.
Trước khi đồng ý thực hiện nhiệm vụ do Tổng thống Mỹ Ronald Reagan ký, ông đã hỏi liệu ông có thể tìm kiếm tàu Titanic sau khi hoàn thành nhiệm vụ tuyệt mật hay không.
Mặc dù ông chưa bao giờ được cho phép một cách rõ ràng để tìm kiếm xác tàu đắm Titanic, nhưng ông Ballard nói rằng ông được thông báo rằng mình có thể làm bất cứ điều gì mình muốn sau khi tìm thấy các tàu ngầm hạt nhân.
Đống đổ nát của tàu Titanic nằm trên hai khu vực dưới đáy đại dương sâu gần 4.000m, phía Đông Nam Newfoundland.
Năm 1986, một nhóm tại Viện Hải dương học Woods Hole đã thực hiện chuyến đi đầu tiên để xem con tàu bị chìm bằng cách sử dụng tàu lặn chở ba người tên là Alvin và phương tiện điều khiển từ xa mới được phát triển Jason Jr. Các cảnh quay từ chuyến thám hiểm đó mới được công bố rộng rãi trong năm nay.
Hơn một thế kỷ sau khi con tàu Titanic chìm, các nhà nghiên cứu và sử gia vẫn bị thu hút về câu chuyện của Titanic.
Một nhóm nhà điều tra biển sâu Magellan và các nhà làm phim thuộc hãng Atlantic Productions gần đây đã sử dụng bản đồ biển sâu để lần đầu tiên tạo ra hai bản kỹ thuật số của xác tàu Titanic.
Từng milimet trong khu vực chứa mảnh vỡ dài 4,8km đã được lập bản đồ chi tiết. Bản sao kỹ thuật số cuối cùng đã thành công trong việc chụp lại toàn bộ xác tàu Titanic, bao gồm cả phần mũi và đuôi tàu, vốn đã tách đôi khi chìm vào năm 1912.
Hình ảnh quét 3D về xác tàu Titanic. Ảnh: Reuters
Các hình ảnh mới này có thể giúp các nhà sử học và khoa học làm sáng tỏ hơn chính xác những gì đã xảy ra với con tàu Titanic trong bối cảnh phải chạy đua với thời gian khi con tàu này đang dần bị phá hủy do nằm dưới đáy đại dương trong một thời gian quá lâu.
Năm 2019, các nhà nghiên cứu đã tiến hành chuyến thám hiểm đại dương để xác định thực trạng của con tàu Titanic. Nhóm thợ lặn đã cực kỳ sốc khi chứng kiến mức độ hư hỏng của tàu Titanic khi xác con tàu này bị vi sinh vật ăn kim loại xâm chiếm cũng như bị ảnh hưởng bởi dòng chảy mạnh.
Video xác tàu Titanic (nguồn: RT):
Nhà khoa học thám hiểm Clare Fitzsimmons trả lời phỏng vấn kênh BBC khi đó: “Có vi sinh vật trên xác tàu ăn vào các bộ phận sắt của xác tàu, tạo ra cấu trúc nhũ xốp Rusticles yếu hơn nhiều so với kim loại. Phần cấu trúc nhũ xốp này tiếp tục bị phân hủy, và có thể hóa thành dạng bột dễ dàng bị nước biển cuốn đi”.
Nhà sử học chuyên nghiên cứu Titanic Park Stephenson cho biết bộ phận bị ăn mòn nặng nhất là phía mạn phải tàu. Boong có lỗ hổng lớn. Bồn tắm của thuyền trưởng đã hoàn toàn biến mất. Trước đó, các nhà khoa học ước tính đến năm 2030, xác tàu Titanic sẽ hoàn toàn biến mất.
Các nhà thám hiểm nghiệp dư cũng bị thu hút bởi xác tàu Titanic.
Tàu Titan thám hiểm xác tàu Titanic. Ảnh: Ocean Gate
OceanGate, công ty sở hữu chiếc tàu lặn Titan đang mất tích khi thám hiểm khu vực xác tàu Titanic, cung cấp dịch vụ thực hiện các chuyến khảo sát khoa học và công nghệ về xác tàu.
Chuyến thám hiểm bằng tàu Titan tới khu vực xác tàu Titanic có giá ít nhất là 250.000 USD/hành khách.
Chiếc tàu lặn này bị mất tích khi đang chở 5 người thực hiện chuyến thám hiểm kéo dài một ngày, trong đó hành trình gồm hai giờ lặn xuống, vài giờ khám phá tàu Titanic và hai giờ trở lại mặt nước.
Cuộc thám hiểm của tàu Titan tới khu vực xác tàu Titanic bắt đầu với hành trình dài 400 hải lý đến địa điểm xác tàu, cách bờ biển Cape Cod, Massachusetts (Mỹ) khoảng 1.500km. Các quan chức cho biết chiếc tàu lặn bắt đầu lặn xuống biển vào sáng 18/6 nhưng sau 1 giờ 45 phút, tàu này mất liên lạc với thủy thủ đoàn của Polar Prince - con tàu hỗ trợ đã vận chuyển tàu lặn đến địa điểm.
Theo Chuẩn đô đốc John Mauger trong một cuộc họp báo ngày 19/6, lực lượng bảo vệ bờ biển Mỹ đã nhận cảnh báo rằng tàu lặn đã mất tích và họ đã tiến hành tìm kiếm trên mặt nước, điều một chiếc máy bay để bắt đầu tiến hành tìm kiếm cả trên không và bằng radar. Tàu Titan còn đủ oxy cho hành khách từ 70-96 giờ kể từ thời điểm mất tích.
